خلاصه ویدیو آموزشی مبحث سرزمین های کوهستانی از کتاب جغرافیای ایران پایه دهم رشته تجربی با تدریس جناب آقای حمیدرضا منصوریان از اساتید برتر جغرافیا.
دو رشتهکوه ارسباران (قرهداغ) در شمال و رشتهکوه مرزی ایران و ترکیه در شمال و غرب این منطقه، قرار دارند. علاوه بر این کوهها، دو توده کوهستانی مهم به نامهای سهند و سبلان نیز، دلیل فعالیتهای آتشفشانی در این منطقه به شمار میآیند.
کوهستانهای تالش با جهت شمالی-جنوبی، منطقه آذربایجان را از کنارههای دریای خزر، جدا کردهاند. شیب عمومی این کوهها به سمت دریای خزر بیشتر از منطقه آذربایجان است و آبهای جاری از آنها به سرعت وارد دریای خزر میشوند.
کوههای البرز از تنگه منجیل آغاز شده و در امتداد غربی-شرقی تا کوههای شاهکوه، در نزدیکی شاهرود و گردنه خوشییلاق، ادامه دارند. دامنههای این کوهها معمولاً به سمت شمال یا جنوب است و در آنها درههای وسیع و عمیقی وجود دارد که رودهایی مانند چالوس و هراز در آنها جریان دارند.
کوههای خراسان به شکل منظم و موازی، در شمالشرقی ایران، قرار گرفتهاند. از رشتهکوههای مهم این منطقه میتوان به هزارمسجد، آلا داغ و بینالود، در اطراف نیشابور، اشاره کرد.
رشتهکوه زاگرس شامل چینخوردگیهای دیوارهمانندی است که در امتداد شمال غربی تا جنوب شرقی قرار دارند و از مریوان در کردستان تا شمال تنگه هرمز کشیده شده اند. این رشتهکوه در کشورهای عراق و جنوب ترکیه نیز امتداد دارد.
رشتهکوه زاگرس از برخورد دو صفحه، شبهجزیره عربستان و اوراسیا، به وجود آمده است. این چینخوردگیها پس از تشکیل، به حالت اولیه باقی نمانده و طی میلیونها سال، به علت فرسایش، تغییر شکل دادهاند.
این گنبدهای نمکی، تودهای از نمک به شکل تقریباً گنبدی است که از سطح زمین بالا آمئه است. دلیل این پدیده، کمتر بودن وزن نمک نسبت به رسوبات اطراف آن در گنبد، میباشد.
اگر سه نقطه کوه جغتای در خراسان رضوی، گردنه آوج در استان قزوین و قله کوه بزمان یا خضر زنده در سیستان و بلوچستان را به هم وصل کنیم، مثلثی تشکیل میشود که منطقه کوهستانی مرکزی نامیده میشود.
ناهمواریهای این منطقه دو نوع است: بخشی کوههای چینخورده که به آنها کوههای مرکزی گفته میشود و بخشی تودههای نفوذی آذرین که به آنها، کوههای منفرد مرکزی میگویند.
در جنوب استان سیستان و بلوچستان و اطراف چاله جازموریان در کرمان، منطقه مکران قرار دارد که شامل رشتهکوههای بشاگرد و دیگر مناطق با ارتفاع نسبتاً کم و فرسوده است.
در ویدیو آموزشی بعدی به بررسی مبحث "سرزمین های هموار" خواهیم پرداخت، با مدرسه مجازی آی نو همراه باشید.
مدرسه مجازی آی نو همواره در تلاش است با ارائه ویدیوهای آموزشی درس سرزمین های کوهستانی از کتاب جغرافیای ایران دهم تجربی، به دانشآموزان عزیز کمک کند که بتوانند بهترین نتیجه را در امتحانات و کنکور کسب نمایند. در واقع هدف ما در مدرسه مجازی آی نو این است که بهترین و باکیفیتترین ویدیوهای آموزشی و ویدیوهای حل تمرین، جمع بندی دروس و بسیاری خدمات آموزشی دیگر را در اختیار شما قرار دهیم. در آینده نزدیک سعی داریم با آماده کردن جزوات درسی و برگزاری امتحان آنلاین سرزمین های کوهستانی، زمینه را برای شبیهسازی آزمون فراهم نماییم تا دانشآموزان بهنوعی بتوانند قبل از فرا رسیدن روز امتحان، میزان تسلط خود را بر مفاهیم درسی بسنجند.