تحصیل دختران عشایری در ایران؛ ۱۰۵ هزار دانش‌آموز در مسیر توانمندسازی و عدالت آموزشی

پیشرفت چشمگیر در تحصیل دختران عشایری و تحقق عدالت آموزشی

خبرگزاری آی نو به نقل از خبرگزاری تنسیم (مطابق خبر منتشر شده در 07 آبان ماه 1404): رضوان حکیم ‌زاده ضمن تبریک میلاد بانوی بزرگ اسلام حضرت زینب(س) اظهار کرد: رییس جمهور از نخستین روزهای آغاز دولت، عدالت آموزشی را اولویت اصلی معرفی کردند و صراحتاً اعلام کردند که برای من، عدالت آموزشی مهم‌ترین هدف است.

وی افزود: با وجود تجربه‌های گذشته که آموزش و پرورش معمولاً در اولویت هیچ دولتی نبود، امروز شاهد تحقق عملی این وعده هستیم. رئیس‌جمهور کشورمان بدون شعارهای کلی و اقتصادی، تنها یک وعده داد و بر آن ایستاد: اینکه دانش‌آموزان مدارس دولتی ایران بهترین آموزش‌ها را دریافت کنند.

به گفته معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش، طی یک سال گذشته، 2400 پروژه محرومیت‌زدایی از فضاهای آموزشی به مدارس کشور اضافه شده است.

وی افزود :اما تأکید رئیس‌جمهور فقط بر ساخت بنا نیست؛ هدف، تحول در محتوا و روش‌های آموزش است تا دانش‌آموزان مهارت‌های زندگی و کار گروهی را در مدرسه بیاموزند.

وی افزود: بر همین اساس، برنامه ملی تربیت مدرسان کشوری برای تحول در روش‌های یاددهی و یادگیری با محوریت توانمندسازی معلمان از تابستان امسال آغاز شد. دوره‌های تربیت مدرس در مشهد و سراسر استان‌ها تا پایان شهریور برگزار شد و مرحله دوم توانمندسازی از ابتدای آبان‌ماه در تمام کشور در حال اجراست.

حکیم‌زاده با اشاره به جایگاه تاریخی آموزش عشایر، گفت: ما همچنان مدیون اندیشه‌های بلند مردی از جنس عشایر هستیم؛ مرحوم محمد بهمن‌بیگی که چادر سپید دانایی را در میان سیاه‌چادرهای عشایری برافراشت و راهی را آغاز کرد که امروز تداوم یافته است.

وی تصریح کرد: اکنون 105 هزار و 613 دانش‌آموز دختر عشایری در کشور داریم که جمع قابل‌توجهی از آنان در هنرستان‌ها مشغول تحصیل‌اند. تعداد هنرستان‌های دخترانه عشایری از 44 به 49 واحد افزایش یافته و رویکرد اصلی ما سوق دادن این دانش‌آموزان به رشته‌های فنی و حرفه‌ای متناسب با بوم زندگی‌شان است.

معاون وزیر آموزش و پرورش ایجاد هنرستان‌های بومی را گامی مهم در حفظ صنایع دستی و فرهنگ اصیل عشایر دانست و افزود: صنایع دستی بخشی از هویت ایرانی ماست؛ مردمانی نجیب و مولد که با امکانات محدود، از مرزهای کشور و امنیت غذایی دفاع کرده‌اند. توسعه هنرستان‌های عشایری به معنای زنده نگه داشتن این میراث و فراهم‌سازی فرصت اشتغال مولد برای دختران عشایر است.

وی در ادامه از برنامه افزایش مدارس شبانه‌روزی برای فراهم‌کردن فرصت ادامه تحصیل دختران عشایر سخن گفت و تأکید کرد: با حمایت‌های مستمر معاونت زنان ریاست‌جمهوری، امیدواریم شاهد گسترش این مسیر روشن باشیم.

حکیم‌زاده در پایان اظهار کرد: هدف ما فراهم‌کردن بهترین آموزش‌ها برای دختران عشایر و حمایت از آنان در مسیر رشد و توانمندسازی است. امیدواریم در تمام برنامه‌های مرتبط با آموزش عشایر، حضور ارزشمند خانم دکتر بهروز آذر را در کنار خود داشته باشیم.

تحلیل روند توسعه آموزش و تحصیل دختران عشایری در مسیر عدالت آموزشی

تحصیل دختران عشایری در ایران، یکی از شاخص‌ترین نمادهای عدالت آموزشی در دهه اخیر است. خبر اخیر معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش درباره تحصیل بیش از ۱۰۵ هزار دختر عشایری، نشان می‌دهد که آموزش در میان جوامع عشایری نه‌تنها تداوم یافته، بلکه به سطحی جدید از کیفیت و تنوع رسیده است. این پیشرفت حاصل مجموعه‌ای از سیاست‌های حمایتی، برنامه‌های زیرساختی و نگرش‌های نوین در آموزش است که هدف آن، توانمندسازی زنان آینده و تقویت فرهنگ کار و مهارت‌آموزی است.

دختران عشایری، که روزگاری از کمترین امکانات آموزشی برخوردار بودند، اکنون در هنرستان‌ها و مدارس شبانه‌روزی تحصیل می‌کنند. این تحول نشان‌دهنده‌ی حرکت آموزش و پرورش به‌سمت برابری فرصت‌ها و ارتقای کیفیت یادگیری در دورترین نقاط کشور است.

اهمیت عدالت آموزشی در مناطق عشایری

تحصیل دختران عشایری صرفاً یک مسئله آماری نیست؛ بلکه شاخصی از پیشرفت فرهنگی و اجتماعی ایران محسوب می‌شود. عدالت آموزشی، یعنی فراهم‌سازی بستر برابر برای همه کودکان، بدون توجه به محل زندگی یا شرایط اقتصادی. با توسعه هنرستان‌های دخترانه عشایری و افزایش مدارس شبانه‌روزی، فرصت تحصیل برای هزاران دانش‌آموزی فراهم شده که پیش‌تر به دلیل محدودیت‌های مکانی یا فرهنگی از آموزش بازمی‌ماندند.

این سیاست، نه تنها به گسترش دانش، بلکه به تقویت مهارت‌های بومی نیز کمک کرده است. آموزش‌های فنی و حرفه‌ای در مناطق عشایری موجب حفظ و ترویج صنایع دستی، اشتغال‌زایی محلی و پایداری فرهنگی در جوامع کوچ‌نشین می‌شود.

تحول در آموزش و نقش توانمندسازی معلمان

نقش معلمان در فرآیند آموزش عشایری، بسیار حیاتی است. برنامه ملی تربیت مدرسان کشوری که در تابستان اجرا شد، گامی اساسی برای ارتقای مهارت‌های آموزشی بود. توانمندسازی معلمان، به‌ویژه در مناطق عشایری، موجب افزایش کیفیت آموزش و تقویت ارتباط میان مدرسه و خانواده‌ها می‌شود.

در واقع، آموزش معلمان به معنای توانمندسازی نسل آینده است. هر معلم عشایری که در دل طبیعت، زیر چادر یا در مدرسه‌ای کوچک تدریس می‌کند، ستون عدالت آموزشی در کشور به شمار می‌رود.

تحصیل دختران عشایری؛ راهی برای توسعه پایدار

تحصیل دختران عشایری، صرفاً اقدامی آموزشی نیست؛ بلکه راهی برای توسعه پایدار اجتماعی و اقتصادی است. دختران تحصیل‌کرده‌ی عشایری می‌توانند در آینده، رهبران جوامع خود باشند و در حفظ فرهنگ بومی و توسعه اقتصادی مناطق نقش کلیدی ایفا کنند.

به‌علاوه، تحصیل آن‌ها سبب کاهش ازدواج زودهنگام، افزایش آگاهی اجتماعی، و ارتقای سلامت خانواده‌ها در جامعه عشایری می‌شود. از این‌رو، سرمایه‌گذاری در آموزش دختران عشایری، در حقیقت سرمایه‌گذاری برای آینده‌ای برابر و انسانی‌تر است.

چالش‌ها و مسیر آینده

با وجود پیشرفت‌های چشمگیر، همچنان مشکلاتی مانند کمبود مدارس شبانه‌روزی، نبود مسیرهای امن برای رفت‌وآمد دانش‌آموزان، و کمبود امکانات آموزشی در برخی مناطق باقی است. برای تداوم این مسیر روشن، باید از فناوری آموزشی و پلتفرم‌های یادگیری آنلاین استفاده شود تا دختران عشایری بتوانند بدون محدودیت جغرافیایی به آموزش باکیفیت دسترسی داشته باشند.

نقش آی‌ نو در حمایت از تحصیل دختران عشایری از طریق آموزش مجازی

پلتفرم آموزشی آی نو می‌تواند یکی از مؤثرترین ابزارها در تداوم تحصیل دختران عشایری باشد. بسیاری از این دانش‌آموزان در مناطق دورافتاده زندگی می‌کنند و دسترسی محدودی به مدارس حضوری دارند. در چنین شرایطی، مدرسه مجازی آی ‌نو با ارائه‌ی آموزش‌های ویدیویی، تمرین‌ها و نمونه‌سؤال‌های درسی، امکان یادگیری از هر مکان و در هر زمان را فراهم می‌کند.

این پلتفرم با پوشش کامل دروس پایه تا کنکور، می‌تواند مکملی جدی برای آموزش عشایری باشد. دختران عشایری از طریق آی‌ نو قادرند مباحث درسی را مرور کنند، نقاط ضعف خود را شناسایی کرده و با آمادگی بیشتری در امتحانات و آزمون‌های ملی شرکت کنند.

همچنین با توجه به سیاست عدالت آموزشی در کشور، گسترش پلتفرم‌هایی مانند آی ‌نو می‌تواند پلی میان مناطق محروم و مراکز آموزشی پیشرفته ایجاد کند. آموزش دیجیتال، آینده‌ی یادگیری در ایران است و آی ‌نو می‌تواند با رسالت آموزشی خود، در تحقق عدالت آموزشی و گسترش تحصیل دختران عشایری نقش مؤثری ایفا کند.

منبع: خبرگزاری تنسیم

سوالات متداول

• چرا تحصیل دختران عشایری اهمیت دارد؟

  تحصیل دختران عشایری به افزایش آگاهی، حفظ فرهنگ بومی و توسعه پایدار مناطق عشایری کمک می‌کند. آموزش این گروه، مسیر توانمندسازی زنان در جامعه را هموار می‌سازد.

• چگونه آی ‌نو می‌تواند به تحصیل دختران عشایری کمک کند؟

  پلتفرم آی‌ نو با ارائه آموزش مجازی برای تمام پایه‌ها، امکان یادگیری از راه دور را برای دانش‌آموزان مناطق عشایری فراهم کرده و باعث کاهش نابرابری آموزشی می‌شود.

• چه اقداماتی برای گسترش تحصیل دختران عشایری انجام شده است؟

  افزایش مدارس شبانه‌روزی، توسعه هنرستان‌های بومی، توانمندسازی معلمان و فراهم‌سازی آموزش‌های مهارت‌محور از جمله اقدامات مهم در این زمینه است.