اختیارات شاعری ۱ زبانی علوم و فنون ادبی ۳
در درس اختیارات شاعری ۱ زبانی علوم و فنون ادبی ۳ با مطالبی پیرامون اختیارات شاعری آشنا می‌شوید. شما در درس‌های گذشته با اهمیت آهنگ و نظم چینش‌های هجایی در شعر آشنا شده‌اید.
چینش نشانه‌های هجایی و ضرب آهنگ شعر باید به گونه‌ای باشد که تمام اجزا با هم، هم آوا بوده و همخوانی داشته باشند. گاهی اوقات ممکن است که این نظم و هم آوایی در شعر از بین برود و شاعر برای اینکه این ناهماهنگی را به همواری تبدیل کند از قابلیت‌های کمک می‌گیرد که به آن اختیارات شاعری می‌گویند.
وقتی معلم مشغول آموزش اختیارات شاعری ۱ زبانی علوم و فنون ادبی ۳ می‌باشد برای شما شرح می‌دهد که این اختیارات در دو دسته زبانی و وزنی قرار دارند.
آشنایی با اختیارات زبانی شاعر
اختیارات زبانی در حقیقت به آن دسته از اختیاراتی گفته می‌شود که شاعر می‌تواند در نحوه بیان و شیوه تلفظ خود اعمال کند. این اختیارات دو نوع می‌باشند که شامل حذف همزه و تغییر کمیت مصوت‌ها می‌باشد. معلم در طول تدریس اختیارات شاعری ۱ زبانی علوم و فنون ادبی ۳ با ذکر مثال‌های متعدد این موارد را برای شما شرح می‌دهد و شما هم باید به دقت به توضیحات معلم توجه کنید و نکات مهم را در دفتر یا کتابتان یادداشت کنید.
حذف همزه
اگر قبل از همزه آغاز هجا، یک حرف صامت بیاید می‌توان همزه را حذف کرد. برای مثال به این بیت شعر از سعدی توجه کنید.
«سعدی نظر از رویت کوتاه نکند هرگز / ور روی بگردانی در دامنت آویزد»
وقتی این بیت شعر را به درستی بخوانید و پایه‌های آوایی آن را جدا کنید، در می‌یابید که وزن این بیت شعر همسان دو لختی می‌باشد. اگر می‌خواهید به این اختیار شاعری پی ببرید باید نشانه‌های هجایی را در این بیت شعر قرار دهید.
وقتی پایه‌های آوایی را بنویسید و هجاهای دو مصراع را با هم مقایسه کنید درمی یابید که شاعر در هجای پنجم مصرع اول و هجای دوازدهم مصرع دوم از اختیار زبانی حذف همزه استفاده کرده است.
یادگیری نکات اختیارات شاعری ۱ زبانی علوم و فنون ادبی ۳ با پیچیدگی‌های همراه است. به همین دلیل لازم است برای یادگیری این نکات تا می‌توانید تمرین حل کنید. حل تمرینات کتاب علوم و فنون ادبی دوازدهم در اولویت قرار دارد و بعد از آن می‌توانید از کتاب‌های کمک آموزشی برای حل تمرینات بیشتر کمک بگیرید.
تغییر کمیت مصوت ها
شاعر این اختیار را دارد که در مواقعی که لازم می‌داند برای درست شدن وزن شعر بعضی از مصوت‌های کوتاه را بلند و بعد از مصوت‌های بلند را کوتاه بیان کند.
بلند تلفظ کردن مصوت های کوتاه
در این بخش از درس اختیارات شاعری ۱ زبانی: کتاب علوم و فنون ادبی ۳ با نکاتی پیرامون بلند تلفظ کردن مصوت‌های کوتاه آشنا می‌شوید. گاهی اوقات شرایط شعر ایجاب می‌کند که شاعر کسره اضافه و واو ضمه عطف یا ربط و نیز مصوت کوتاه پایان کلمه را بلند به حساب آورد. شما می‌توانید با کمک آموزش ویدیویی اختیارات شاعری ۱ زبانی علوم و فنون ادبی ۳ این مطالب را به طور کامل یاد بگیرید و به آنها مسلط شوید. برای مثال به این بیت شعر از سعدی توجه کنید.
«نسیم صبح را گفتم که با او جانبی داری / کز آن جانب که او باشد صبا عنبر فشان آید»
شاعر در هجای سوم مصرع اول این بیت کسره اضافه پایان واژه را بلند تلفظ کرده است. علت آن این بوده است که با هجای معادلش در مصرع بعد همسان شود. وزن این بیت شعر نیز بر پایه مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن می‌باشد.
مثال‌های متعددی در کتاب آورده شده است که باید آنها را به خوبی بخوانید و نکات آنها را یاد بگیرید. معلم در طول آموزش این درس سعی می‌کند با ذکر مثال‌های متعدد به خوبی نکات این بخش را به شما منتقل کند، اما از آنجایی که وقت معلم در کلاس محدود است امکان تکرار و تمرین زیاد وجود ندارد و شما می‌توانید از ویدیو آموزشی اختیارات شاعری ۱ زبانی علوم و فنون ادبی ۳ برای یادگیری بهتر این بخش از درس کمک بگیرید.
کوتاه تلفظ کردن مصوت های بلند
در این بخش از درس پنجم: اختیارات شاعری ۱ زبانی علوم و فنون ادبی ۳ با کوتاه تلفظ کردن مصوت‌های بلند و نکات آن آشنا می‌شوید و یاد می‌گیرید که در کلماتی که به مصوت بلند و/ و/ ی ختم می‌شوند اگر بعد از این مصوت‌ها مصوتی بیاید شاعر می‌تواند این مصوت‌های بلند را به صورت کوتاه تلفظ کند. همچنین بین دو مصوت صامت “ی” قرار می‌گیرد که به آن “ی” میانجی گفته می‌شود.
حل خود ارزیابی‌ها و تهیه خلاصه اختیارات شاعری ۱ زبانی علوم و فنون ادبی ۳ به شما کمک می‌کند تا به راحتی به سوالات این درس پاسخ درست دهید.
