خلاصه فصل ادبیات پایداری فارسی ۱

مبحث ادبیات پایداری فارسی ۱

در فصل دوم: ادبیات پایداری فارسی ۱، سه درس با عناوین «پاسداری از حقیقت»، «درس آزاد» و «بیداد ظالمان» مطرح شده است. علاوه بر آن در این فصل با گنج حکمت دیوار عدل و شعر خوانی همای رحمت نیز رو‌به‌رو خواهیم شد. در این فصل با متونی مواجه می‌شویم که در آن‌ها شاعر یا نویسنده در تلاش است تا در رابطه با دادگری، بیدادگری، آزادی و حق جویی، عدالت خواهی و ستم ستیزی، تفکر آگاهی بخشی یا انتقادی خود را بیان نماید. به ادبیات پایداری، ادب مقاومت هم گفته می‌شود.

درس سوم: پاسداری از حقیقت

در اولین مبحث از آموزش ادبیات پایداری فارسی ۱ با درس سوم با نام پاسداری از حقیقت مواجه می‌شویم. این شعر اثری از سید علی موسوی گرمارودی در مجموعه کامل شعر‌های آیینی گوشواره عرش و در قالب شعر سپید است.

یادگیری واژگان درس سوم

بهترین راه برای این که بتوانید واژگان این درس از فصل ادبیات پایداری فارسی ۱ را به خوبی یاد بگیرید این است که یک بار این شعر را سریع بخوانید و سعی کنید مفهومی کلی از آن به دست بیاورید. سپس مجدد به بیت اول بازگردید و این بار سعی کنید معنای صحیح واژگانی را که نمی‌دانید، بیابید و در یک برگه‌ی کوچک یادداشت کنید. سپس می‌توانید معنای هر واژه را نیز در پشت برگه بنویسید و در طول روز به صورت مکرر، واژگان و معانی آن‌ها را معنی کنید. در جدول زیر می‌توانید برخی از مهم‌ترین واژگان درس سوم کتاب فارسی دهم را مشاهده کنید.

واژه	معنا	واژه	معنا
مهر	مهریه	مادر	منظور حضرت زهرا (س)
شرف	بزرگ منشی، آبرو	شفق	سرخی شامگاهی
نجابت	پاک منشی	فلق	سپیده صبح
محراب	قبله، جای ایستادن پیش نماز	گزاردن	ادا کردن
رفیع	بلند	حضیض	فرود
کائنات	تمامی هستی	سخره	مسخره کردن
بی قدر	بی ارزش	غبطه	رشک بردن بدون بد خواهی
تراز	سطح	خون بها	دیه
عزم	قصد و اراده	ضامن	ضمانت کننده
پاسداری	نگهبانی	صداقت	راستی

برای یادگیری کامل درس ادبیات پایداری فارسی ۱، می‌توانید ویدیوهای آموزشی مدرسه مجازی آی نو را بدون محدودیت مکانی و زمانی، مشاهده کنید.

نکات دستوری و آرایه های ادبی درس سوم

برای این که بتوانید در امتحانات فارسی دهم، به تمامی سوالات پاسخ صحیح دهید باید از ابتدای سال زمان کافی را برای تسلط در یافتن آرایه‌های ادبی، اختصاص دهید. پیشنهاد ما این است که هر بیت را بخوانید و سعی کنید تمامی نکات دستوری و آرایه‌های ادبی آن را مشخص نمایید. در این راستا مشاهده‌ی ویدیو آموزشی ادبیات پایداری فارسی ۱ مدرسه مجازی آی نو می‌تواند بسیار کمک کننده باشد.

به عنوان مثال در بخشی از این شعر می‌خوانیم:

«در فکر آن گودالم/ که خون تو را مکیده است/ هیچ گودالی چنین رفیع ندیده بودم/ در حضیض هم می‌توان عزیز بود/ از گودال بپرس»

در این بخش از شعر، با گودالی روبه‌رو می‌شویم که خون مکیده و در این عبارت، آرایه‌ی تشخیص یافت می‌شود. از طرفی این بخش به داستان شهادت امام حسین (ع)، تلمیح دارد. عبارت «گودالی چنین رفیع» نیز متناقض نما است. ضمن این که رفیع و حضیض هم با یکدیگر تناقض دارند.

این بخش از شعر به «شرف المکان بالمکین» تلمیح دارد و بیانگر این موضوع می‌باشد که ارزش هر جا و هر جایگاهی به فردی که در آن حضور دارد، خواهد بود. در نهایت نیز با توجه به این که عبارت «از گودال بپرس» مطرح شده است، آرایه‌‌ی شخصیت بخشی را می‌توانیم برای آن در نظر بگیریم.

قلمرو ادبی درس سوم

در این بخش از فصل ادبیات پایداری فارسی ۱، در رابطه با آرایه‌ی حسن تعلیل صحبت خواهیم کرد. برای درک بهتر این آرایه کافیست به بیت زیر دقت کنید:

«درختان را دوست می‌دارم/ که به احترام تو قیام کرده‌اند/ و آب را/ که مهر مادر توست»

در این عبارت، شاعر به مخاطب خود بیان نموده که علت روییدن درختان اوست. بنابراین قیام درختان به عنوان حسن تعلیل در نظر گرفته می‌شود.

مطابق تعریف کتاب فارسی دهم انسانی «هر گاه شاعر یا نویسنده، دلیلی غیر واقعی اما ادبی برای موضوعی بیان می‌کند، به گونه‌ای که بتواند خواننده را قانع کند، آرایه‌ی حسن تعلیل پدید می‌آید».

با آموزش ویدیویی ادبیات پایداری فارسی ۱ مدرسه مجازی آی نو می‌توانید با نکات مهم این مبحث به روشی جذاب آشنا شوید.

درس پنجم: بیداد ظالمان

شعر بیداد ظالمان شعری از سیف فرغانی است. این شاعر در سده هفتم هجری (هنگامی که ایران در آتش هجوم مغولان می‌سوخت)، می‌زیسته است. در این شعر در رابطه با رفتار ظالمانه‌ی فرمانروایان و هجوم گسترده‌ی مغولان صحبت شده است.

یادگیری واژگان درس پنجم

در ادامه‌ی ارائه‌ی نکات ادبیات پایداری فارسی ۱ به بیان معانی برخی از واژگانی می‌پردازیم که در شعر بیداد ظالمان مطرح شده‌اند:

واژه	معنا	واژه	معنا
رونق	فروغ	بوم	جغد
محنت	غم و سختی	از پی آن	برای آن
دولت	اقبال، خوشبختی	اجل	مرگ
خاص	درباریان	عام	توده مردم
داد	عدل و انصاف	بقا نکرد	باقی نماند
بیداد	ظلم و ستم	غرش	بانگ، فریاد
عوعو	واق واق	طالع	بخت و اقبال، شانس
مسعود	سعادتمند	اختران	ستارگان
جور	ظلم و ستم	سختی کمان	سلطه فراوان
رمه	گله	گرگ طبع	درنده خو

برای یادگیری کامل واژگان درس ادبیات پایداری فارسی ۱، کافیست ویدیوهای آموزشی مدرسه مجازی آی نو را مشاهده و نکات مطرح شده در آن را مرور کنید.

نکات دستوری و آرایه های ادبی درس پنجم

در شعر بیداد ظالمان فصل ادبیات پایداری فارسی ۱، آرایه‌های ادبی بسیاری یافت می‌شود. به عنوان به ابیات زیر دقت کنید:

«وین بوم محنت از پی آن تا کند/ خراب بر دولت آشیان شما نیز بگذرد»

در این بیت «بوم محنت»، اضافه‌ی تشبیهی و عبارت «بوم محنت بر آشیان کسی گذاشتن» کنایه از نابودی اعتبار و قدرت است. همچنین «دولت آشیان»، تشبیه می‌باشد.

«آب اجل که هست گلوگیر خاص و عام/ بر حلق و بر دهان شما نیز بگذرد»

در این بیت «آب عجل» اضافه‌ی تشبیهی، «گلوگیر» کنایه از کشنده، «خاص و عام» تضاد و مجاز از تمامی انسان‌ها و جانداران، «گلو، حلق، دهان» تناسب و «آب اجل بر حلق کسی گذاشتن کنایه از مرگ است. به طور کلی نیز این بیت به آیه 57 سوره عنکبوت تلمیح دارد که در آن بیان می‌شود که هر نفسی طعم مرگ را خواهد چشید و به سوی ما بازخواهد گشت.

با مشاهده‌ی ویدیو آموزشی ادبیات پایداری فارسی ۱ مدرسه مجازی آی نو می‌توانید صفر تا صد این فصل را به خوبی بیاموزید.

 قلمرو ادبی درس پنجم

در ادامه‌ی تدریس ادبیات پایداری فارسی ۱، به قلمرو ادبی درس پنجم می‌رسیم. در این بخش در رابطه با «استعاره» صحبت خواهیم کرد. به بیت زیر دقت کنید:

«در مملکت چو غرّش شیران گذشت و رفت/ این عوعو سگان شما نیز بگذرد»

در این بیت «شیران» استعاره از قدرتمندان، «عوعو» استعاره از قدرت ظاهری و «سگان» استعاره از مزدوران است.

در واقع در استعاره، یک طرف تشبیه (مشبه یا مشبه به) بیان نمی‌شود.

آموزش با ویدیوهای مدرسه آی نو

از جمله روش‌هایی که می‌توانید مطالب کتاب درسی را آسان بیاموزید، مشاهده‌ی ویدیوهای آموزشی است. این امر در هنگامی جذاب‌تر خواهد بود که شما برای آن، پولی پرداخت نکنید. خبر خوش آن است که در مدرسه مجازی آی نو، ویدیوهای آموزشی ارائه می‌شوند. از طرفی دیگر محدودیت زمانی یا مکانی هم نخواهید داشت و می‌توانید در هر ساعت شبانه‌روز یا در هر مکانی به شرط اتصال به اینترنت، این ویدیوها را مشاهده کنید.

همچنین با توجه به این که امکان توقف و پخش مجدد این ویدیوها همواره وجود دارد، دیگر نگران عقب افتادن از جزوه نوشتن نخواهید بود و می‌توانید در هنگام مشاهده ویدیو، خلاصه ادبیات پایداری فارسی ۱ را نیز یادداشت کنید.