مبحث جنگ تحمیلی و دفاع مقدس تاریخ ۳
در ادامه‌ی بررسی کتاب تاریخ دوازدهم به سراغ درس دوازدهم: جنگ تحمیلی و دفاع مقدس تاریخ ۳ می‌رویم. جنگ تحمیلی و دفاع مقدس ایرانیان در مقابل رژیم بعثی عراق، تاریخ ایران را با فراز و نشیب‌های بسیاری روبه‌رو ساخت. در این جنگ، در یک طرف اسلام و در طرف دیگر همه‌ی قدرت‌های جهانی قرار گرفته بودند اما ملت ایران با شجاعت از جان خود گذشتند و حتی یک وجب از خاک خود را از دست ندادند.
درس جنگ تحمیلی و دفاع مقدس تاریخ ۳، را با بررسی عناوین زیر ادامه می‌دهیم:
- شروع جنگ تحمیلی
- دفاع مقدس ملت ایران
- رهبری امام خمینی در دفاع مقدس
- نقش مردم در دفاع مقدس
- پایان جنگ تحمیلی
- مجاهدین خلق (منافقین) و جنگ تحمیلی
- دستاوردهای دفاع مقدس.
جنگ‌ها به دلایلی نظیر مناقشات تاریخی، سیاسی و اقتصادی آغاز می‌شوند و تحت شرایط اقتصادی، سیاسی و اجتماعی پایان می‌پذیرند. در ابتدای درس جنگ تحمیلی و دفاع مقدس تاریخ ۳ به این موضوع می‌پردازیم که جنگ ایران و عراق چگونه شروع شد و چه طور به پایان رسید؟
شروع جنگ تحمیلی
در ابتدای درس جنگ تحمیلی و دفاع مقدس تاریخ ۳ درباره شروع جنگ تحمیلی صحبت خواهیم کرد. اختلافات مرزی دو کشور ایران و عراق از زمان امپراتوری عثمانی وجود داشت. در سال 1354 با میانجی‌گری دولت الجزایر، قراردادی بر سر اروندرود بین دو کشور بسته شد. پس از استقرار جمهوری اسلامی، صدام (رئیس جمهور عراق) به دستور آمریکا در 31 شهریور 1359 به ایران حمله کرد. انگیزه‌های صدام از حمله به ایران عبارت بودند از:
- حاکمیت بر اروند رود، تسلط بر خلیج فارس، جدایی جزایر سه گانه‌ی تنب کوچک و بزرگ و ابوموسی از استان خوزستان ایران
- تضعیف و نابودی جمهوری اسلام برای جلوگیری از انتشار افکار انقلابی در عراق
- رسیدن به رهبری جهان عرب و ژاندارمی منطقه
از مهم‌ترین نکات جنگ تحمیلی و دفاع مقدس تاریخ ۳، وضعیت نیروهای نظامی ایران است. نیروی جوان و تازه تاسیس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با وجود محدودیت‌های تشکیلاتی، تجهیزاتی و تدارکاتی، به سختی درگیر مقابله با آشوب‌های داخلی بود. بسیج هم هنوز به طور کامل شکل نگرفته بود. صدام با پشتگرمی آمریکا تصور می‌کرد که در مدت پنج الی شش هفته با تهاجم برق آسا، ایران را تصرف می‌کند.
نکته‌ی مهم دیگر در درس جنگ تحمیلی و دفاع مقدس تاریخ ۳، عکس‌العمل مجامع بین‌المللی و در راس آن، شورای امنیت در مقابل تجاوز نظامی عراق به ایران بود. شورای امنیت چند روز پس از حمله‌ی ناجوانمردانه‌ی عراق، بدون هیچ اقدامی فقط از دو کشور خواست که از ادامه‌ی جنگ خودداری کنند.
در طول هشت سال جنگ تحمیلی، قدرت‌های بزرگ مانند آمریکا، شوروی، انگلیس، فرانسه و آلمان همه نوع سلاح از جمله سلاح شیمیایی را در اختیار عراق قرار دادند و آشکارا و پنهان به جانب‌داری از عراق پرداختند.
دفاع مقدس ملت ایران
مردم و نیروهای مسلح ایران به فرمان امام خمینی آماده‌ی نبرد شدند. در هنگام آموزش جنگ تحمیلی و دفاع مقدس تاریخ ۳ لازم است به نکات زیر توجه کنیم:
- از نخستین ساعت‌های شروع جنگ، نیروی هوایی ایران ضربات مهلکی به رژیم صدام وارد نمود.
- در جبهه‌ی زمینی هم مردم، سپاه پاسداران، ارتش و ژاندارمری، عشایر غیور و نیروهای ستاد جنگ‌های نامنظم به فرماندهی شهید مصطفی چمران با ساده‌ترین سلاح‌ها، شروع به دفاع کردند.
- نیروی دریایی هم با رشادت، اسکله‌های عراق را منهدم نمود.
نیروهای عراق در مدت هشت سال جنگ فقط توانستند به مناطق مرزی، از جمله شهر خرمشهر و بخش‌هایی از آبادان وارد شوند.
تدریس جنگ تحمیلی و دفاع مقدس تاریخ ۳، با آزادسازی مناطق اشغالی ادامه می‌یابد. پس از عزل بنی صدر، امام خمینی به عنوان فرماندهی کل قوا، دستور محاصره‌ی آبادان را صادر کردند. رزمندگان ایران با چند رشته عملیات از جمله فتح المبین و بیت المقدس، صدها کیلومتر از خاک ایران را از اشغال ارتش بعثی، آزاد کردند. در سوم خرداد 1361، خرمشهر آزاد شد. پس از فتح خرمشهر، کشورهای مدافع عراق، تسلیحات شیمیایی را در اختیار ارتش بعثی قرار دادند. در نتیجه، شهرهای سردشت، روستای زرده و شهر حلبچه در کردستان عراق بمباران شیمیایی شدند. با مشاهده‌ی ویدیو آموزشی جنگ تحمیلی و دفاع مقدس تاریخ ۳ مدرسه مجازی آی نو می‌توانید با نکات مهم این درس آشنا شوید.
رهبری امام خمینی در دفاع مقدس
امام خمینی از ابتدای جنگ فرمودند که «ما بر اساس اعتقاد و باور دینی خود به کشورهای دیگر تعدی نمی‌کنیم و اگر کشوری به ما تعدی کرد، توی دهنش می‌زنیم». در این بخش از کتاب تاریخ دوازدهم انسانی، نکات زیر قابل توجه خواهد بود:
- امام خمینی از همه‌ی قشرهای ملت خواستند که برای دفاع از ایران به سوی جبهه‌ها بروند و جنگ را مسئله‌ی اصلی بدانند.
- امام خمینی بر تقویت بنیه‌ی دفاعی تاکید داشتند.
- امام خمینی بر بالا بردن کیفیت تجهیزات دفاعی تاکید داشتند و تامین بودجه‌های نظامی را از اولویت‌ها می‌دانستند.
- مهم‌ترین اقدام امام خمینی، ایجاد تحول در روح و روان جوانان ایرانی بود.
- امام خمینی بر پایه‌ی تمسک به مفاهیم جهاد و شهادت و یادآوری حماسه‌ی عاشورا، میدان نبرد را به صحنه‌ی نمایش رشادت و شجاعت جوانان ایرانی تبدیل کردند.
- امام خمینی نتیجه‌ی محاسبات نظامی رایج دنیا را بر هم زدند و با طراحی و انجام عملیات‌های خارق‌العاده، افسران جهان را شگفت زده کردند.
در نتیجه‌ی رهبری امام خمینی، روحیه‌ی شهادت طلبی و فداکاری در جوانان به عالی‌ترین درجه رسید.
نقش مردم در دفاع مقدس
مردم در مدت هشت سال دفاع مقدس، در دو زمینه‌ی زیر، گوش به فرمان امام همکاری کردند.
- حضور مستقیم در جبهه‌های جنگ
- کمک‌های داوطلبانه، تدارک پوشاک و خوراک رزمندگان و تامین بخشی از هزینه‌های جنگ
تمام اقشار از جمله زنان ایرانی، پزشکان، پرستاران، معلمان و دانش‌آموزان در سنگر جبهه‌های نبرد و سنگر دانش اندوزی حاضر بودند. حضور یکپارچه‌ی ملت در هشت سال دفاع مقدس برای دفاع از کیان نظام اسلامی سبب شد که جنگ تحمیلی پس از هشت سال، بدون این‌که نقشه‌ی ایران اسلامی کوچکترین تغییری کند، به پایان برسد.
پایان جنگ تحمیلی
جنگ‌ها به دلیل شرایط گوناگون سیاسی، اقتصادی، نظامی و … به پایان می‌رسند. در تیرماه 1367، امام خمینی با مشورت با فرماندهان نظامی و مسئولان سیاسی کشور، به منظور پایان دادن به جنگ تحمیلی، قطعنامه 598 شورای امنیت سازمان ملل را پذیرفت.
صدام با این‌که خود را خواهان صلح نشان می‌داد، در همان موقع به نیروهای خود دستور حمله به بعضی از مناطق ایران را صادر کرد. علاوه بر آن، صدام با منافقین برای لشکرکشی به خاک ایران همکاری کرد. رزمندگان جان بر کف با این حملات به سختی مقابله کردند و به این ترتیب صدام راهی جز قبول شکست و پذیرفتن قطعنامه‌ی پیش رو نداشت. پس از دو سال، قرارداد الجزایر بار دیگر به رسمیت شناخته شد. آزادگان در سال 1370 آزاد شدند و به میهن اسلامی بازگشتند.
مجاهدین خلق (منافقین) و جنگ تحمیلی
سازمان مجاهدین خلق (منافقین) از هیچ اقدامی علیه کشور و مردم ایران دریغ نورزیدند. یکی از موارد تاسف‌بار مطرح شده در درس جنگ تحمیلی و دفاع مقدس تاریخ ۳، خیانت سازمان مجاهدین خلق در طول هشت سال دفاع مقدس است. این گروهک خیانت پیشه در مدت جنگ هشت ساله، دست به اقدامات زیر زدند:
- ایجاد آشوب در داخل کشور و ترور مسئولان و مردم عادی
- انجام عملیات جاسوسی و ارائه‌ی اطلاعات سری و نظامی کشور به صدام و دشمنان خارجی دیگر
- همکاری نظامی با دولت بعثی عراق
- همکاری با ارتش بعثی در سرکوب و کشتار مخالفان صدام
- تهاجم به خاک ایران پس از پذیرش قطعنامه 598 شورای امنیت سازمان ملل متحد
با مشاهده‌ی ویدیوهای آموزشی جنگ تحمیلی و دفاع مقدس تاریخ ۳، مدرسه مجازی آی نو می‌توانید این درس را به شیوه‌ای جذاب بیاموزید.
دستاوردهای دفاع مقدس
در ادامه‌ی ارائه‌ی خلاصه جنگ تحمیلی و دفاع مقدس تاریخ ۳، نوبت به بیان دستاوردهای دفاع مقدس می‌رسد. این دستاوردها شامل دستاوردهای نظامی، فرهنگی و معنوی می‌شوند.
دستاوردهای نظامی شامل موارد زیر هستند:
- ساخت انواع موشک‌ها، پیشرفت در حوزه‌ی هوا فضا و افزایش قدرت پدافند هوایی در حوزه‌ی صنایع دفاعی
- خودکفایی در تولید و ساخت نیاز‌های نظامی
- رشد در زمینه‌ی سازماندهی و آموزش نیروی انسانی داوطلب
- تقویت و تحکیم سازمان رزم نیروهای مسلح
- رشد و شکوفایی استعدادهای بالقوه در فرماندهی جنگ و ظهور فرماندهان با استعداد
دستاوردهای فرهنگی و معنوی نیز شامل موارد زیر می‌شوند:
- بروز خلاقیت و ایجاد احساس خودباوری در جوانان ایرانی
- تثبیت اقتدار نظام جمهوری اسلامی در دفاع از تمامیت ارضی میهن
با آموزش ویدیویی جنگ تحمیلی و دفاع مقدس تاریخ ۳ مدرسه مجازی آی نو می‌توانید با نکات مهم امتحانی این درس آشنا شوید.
