راهنمای انتخاب رشته تاریخ
یکی از رشتههای جذاب دانشگاه علوم انسانی که به مطالعهی گذشتگان و اتفاقاتی که در گذشته افتاده است، میپردازد و طرفداران بسیاری دارد، رشته تاریخ است. اکثر افراد چنین تصور میکنند که تاریخ تنها مطالعهی سرگذشت پادشاهان است اما حقیقت این است که اتفاقاتی که در طول تاریخ رخ میدهد، رویدادهایی هستند که همواره تکرار میشوند و با بررسی این رویدادها میتوان پیشبینی کرد که در آینده چه اتفاقاتی رخ خواهد داد.
بنابراین دانشجویان با مطالعهی تاریخ فقط گذشته را بررسی نمیکنند بلکه در مورد گذشتگان اطلاعاتی کسب خواهند کرد که برای برنامهریزیهای آینده مفید و موثر است. این اطلاعات، دید وسیعی به دانشجویان میدهد و آنها را برای مشاغلی که به امور دولتی و حکومتی مربوط میشود، آماده میکند. علاقه مندان به رشته تاریخ معمولاً از افرادی هستند که توانایی تحلیل مسائل سیاسی و حکومتی را دارند و میتوانند بر اساس رویدادهای گذشته، تاثیر هر تصمیم بر آینده را پیشبینی کنند.
معرفی رشتهی تاریخ
رشته تاریخ یکی از زیر شاخههای رشته علوم انسانی است و داوطلبان رشته تاریخ برای انتخاب این رشته بایستی در کنکور سراسری علوم انسانی شرکت کنند. رشته تاریخ به مطالعه و تحلیل رویدادها، شخصیتها، ایدئولوژیها و فرهنگهای گذشته میپردازد. این رشته به دانشجویان کمک میکند تا تجربیات گذشتگان را تحلیل کرده و در مورد جوامع امروزی و فرهنگهای مختلف، اطلاعات مفیدی کسب کنند.
رشته تاریخ یکی از قدیمیترین رشتههای علوم انسانی است که در بسیاری از دانشگاههای سراسر کشور دانشجو میپذیرد. داوطلبانی که فرم انتخاب رشته تاریخ را تکمیل میکنند، میتوانند در دانشگاههای ارائه دهنده رشته تاریخ تحصیل کرده و تا مقاطع بالاتر به تحصیلات خود ادامه دهند. رشته تاریخ به منظور آموزش کارشناسانی آگاه و متخصص راهاندازی شده است تا با بررسی و شناخت سرگذشت اقوام مختلف، جوامع بشری و ملل مختلف و مطالعه متون و اسناد مختلف بتوانند کیفیت زندگی را در جهت پیشرفت جامعه بهبود بخشند.
داوطلبانی که رتبه قبولی در رشته تاریخ را کسب میکنند، پیش از تکمیل فرم انتخاب رشته بایستی توانایی و مهارت خود برای تحصیل در این رشته را مورد ارزیابی قرار دهند. از تواناییهای مورد نیاز برای تحصیل در رشته تاریخ میتوان به قدرت تحلیل و نقد وقایع تاریخی و به تصویر کشیدن رویدادها اشاره کرد. علم تاریخ جوامع و رویدادهای گذشته را از نظر سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و جامعه شناسی مورد ارزیابی قرار میدهد و دانشجویانی در این رشته موفق خواهند بود که بتوانند این علوم را نقد کرده و نتایج مفیدی از آنها استخراج کنند.
تعداد واحدهای درسی رشته تاریخ، 135 واحد است که دانشجویان موظف هستند در مقطع کارشناسی این تعداد واحد را با موفقیت و با کسب نمرات عالی پشت سر بگذرانند. جزئیات واحدهای درسی رشته تاریخ بدین شرح است:
16 واحد دروس عمومی بوده و 28 واحد دروس پایه شامل موارد زیر است:
- کلیات و مبانی علم تاریخ
- متون تاریخی به زبان فارسی
- عربی و خارجی
- روش تحقیق
- تاریخ نگاری و تحولات آن در ایران و جهان
- گاه شماری و تقویم،
- مبانی تاریخ اجتماعی ایران
- تاریخ اندیشههای سیاسی در ایران و اسلام
- کلیات جغرافیا
- مبانی جامعه شناسی
- مبانی علم سیاست
- فلسفه تاریخ
68 واحد دروس تخصصی عبارتند از:
- تاریخ ایران از ایلامیها و آریاییها تا پایان دوره هخامنشی
- دوره سلوکی و اشکانی
- تاریخ ایران در دوره ساسانیان
- تاریخ تحولات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ایران (از ورود اسلام تا پایان حکومت علویان طبرستان، دوره سلجوقیان، دوره سامانیان، دیلمیان، غزنویان، دوره غوریان و خوارزمشاهیان، دوره حمله مغول و ایلخانان، از زوال ایلخانان تا آغاز حکومت صفویان، دوره افشاریان و زندیان، آغاز دوره قاجار تا انقلاب مشروطیت، انقلاب مشروطیت تا انقراض حکومت قاجاریه، از انقراض قاجاریه تا کودتای 28 مرداد 1332)
- انقلاب اسلامی و ریشههای آن
- تاریخ تحولات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی جهان اسلام (از میلاد پیامبر اکرم (ص) تا سال 41 هجری، از سال 40 هجری تا 227 هـ.ق، از سال 227 هـ.ق تا سقوط بغداد از قرن هفتم تا دهم هجری)
- تاریخ تشیع
- تاریخ تحلیلی زندگانی ائمه معصومین (ع)
- تاریخ عثمانی و خاورمیانه
- تاریخ یونان و رم
- تاریخ بیزانس
- تاریخ اروپا در قرون وسطی
- تاریخ اروپا در قرون جدید
- تاریخ اروپا از انقلاب فرانسه تا جنگ جهانی اول
- تاریخ اروپا از جنگ جهانی اول تاکنون
علاوه بر این، 23 واحد دروس اختیاری و 24 واحد دروس تربیت دبیر هستند.
جزئیات انتخاب رشتهی تاریخ
پس از اعلام نتایج اولیه کنکور سراسری علوم انسانی، داوطلبان بایستی در زمان انتخاب رشته تاریخ بایستی به سایت سنجش مراجعه کنند و مراحل انتخاب رشته را به صورت اینترنتی انجام دهند.
داوطلبانی که با نحوه انتخاب رشته تاریخ آشنایی ندارند، ابتدا بایستی دفترچه انتخاب رشته انسانی را مطالعه کنند و پس از مطالعه ظرفیت رشته تاریخ و شرایط انتخاب رشته، فرم انتخاب رشته را تکمیل نمایند.
رشته تاریخ جزو رشتههای تخصصی علوم انسانی است و داوطلبان پیش از انتخاب رشته تاریخ بایستی دربارهی شرایط تحصیل در رشته تاریخ و بازار کار آن اطلاعات کافی کسب کنند و سپس با توجه به دانشگاههای ارائه دهنده رشته تاریخ برای تحصیل در این رشته اقدام نمایند. در صورتی که در میانهی دورهی تحصیل فرد احساس کند که دروس تخصصی این رشته را دوست ندارد، ادامه تحصیل برای وی سخت و دشوار خواهد بود و امکان دارد از رشته خود انصراف دهد.
مدت مجاز برای تحصیل در رشته تاریخ در مقطع لیسانس 4 سال است و دانشجو در هشت ترم بایستی تمامی واحدهای درسی را پشت سر بگذارد. البته با توجه به شرایط دانشجو، ممکن است دانشگاه تصمیمات دیگری درباره وی اتخاذ کند که با توجه به سال ورود و قوانین دانشگاههای پذیرنده رشته تاریخ متفاوت خواهد بود.
لیست دانشگاههای ارائه دهنده و ظرفیت پذیرش رشته تاریخ به شرح زیر است:
نوع دوره | نحوه پذیرش | نام دانشگاه | استان | جنسیت | ظرفیت |
روزانه | با آزمون | دانشگاه اراک | مرکزی | زن – مرد | 45 |
نوبت دوم | با آزمون | دانشگاه اراک | مرکزی | زن – مرد | 20 |
روزانه | با آزمون | دانشگاه ارومیه | آذربایجان غربی | زن – مرد | 45 |
روزانه | با آزمون | دانشگاه اصفهان | اصفهان | زن – مرد | 40 |
روزانه | با آزمون | دانشگاه الزهرا (س) – تهران (ویژه خواهران) | تهران | زن | 30 |
روزانه | با آزمون | دانشگاه بیرجند | خراسان جنوبی | زن – مرد | 45 |
نوبت دوم | با آزمون | دانشگاه بیرجند | خراسان جنوبی | زن – مرد | 15 |
روزانه | با آزمون | دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) – قزوین | قزوین | زن – مرد | 45 |
روزانه | با آزمون | دانشگاه تبریز | آذربایجان شرقی | زن – مرد | 30 |
نوبت دوم | با آزمون | دانشگاه تبریز | آذربایجان شرقی | زن – مرد | 20 |
روزانه | با آزمون | دانشگاه تهران | تهران | زن – مرد | 40 |
روزانه | با آزمون | دانشگاه جیرفت | کرمان | زن – مرد | 25 |
نوبت دوم | با آزمون | دانشگاه جیرفت | کرمان | زن – مرد | 10 |
روزانه | با آزمون | دانشگاه خلیج فارس – بوشهر | بوشهر | زن – مرد | 60 |
روزانه | با آزمون | دانشگاه خوارزمی – تهران (محل تحصیل واحد کرج) | البرز | زن – مرد | 30 |
روزانه | با آزمون | دانشگاه زابل | سیستان و بلوچستان | زن – مرد | 35 |
نوبت دوم | با آزمون | دانشگاه زابل | سیستان و بلوچستان | زن – مرد | 15 |
روزانه | با آزمون | دانشگاه سیستان و بلوچستان – زاهدان | سیستان و بلوچستان | زن – مرد | 35 |
نوبت دوم | با آزمون | دانشگاه سیستان و بلوچستان – زاهدان | سیستان و بلوچستان | زن – مرد | 15 |
روزانه | با آزمون | دانشگاه شهید باهنر – کرمان | کرمان | زن – مرد | 25 |
نوبت دوم | با آزمون | دانشگاه شهید باهنر – کرمان | کرمان | زن – مرد | 20 |
روزانه | با آزمون | دانشگاه شهید بهشتی – تهران | تهران | زن – مرد | 20 |
روزانه | با آزمون | دانشگاه شهید چمران – اهواز | خوزستان | زن – مرد | 35 |
نوبت دوم | با آزمون | دانشگاه شهید چمران – اهواز | خوزستان | زن – مرد | 5 |
روزانه | با آزمون | دانشگاه شیراز | فارس | زن – مرد | 24 |
روزانه | با آزمون | دانشگاه فردوسی مشهد | خراسان رضوی | زن – مرد | 30 |
نوبت دوم | با آزمون | دانشگاه فردوسی مشهد | خراسان رضوی | زن – مرد | 5 |
روزانه | با آزمون | دانشگاه لرستان – خرم آباد | لرستان | زن – مرد | 20 |
نوبت دوم | با آزمون | دانشگاه لرستان – خرم آباد | لرستان | زن – مرد | 20 |
روزانه | با آزمون | دانشگاه محقق اردبیلی – اردبیل | اردبیل | زن – مرد | 35 |
نوبت دوم | با آزمون | دانشگاه محقق اردبیلی – اردبیل | اردبیل | زن – مرد | 10 |
روزانه | با آزمون | دانشگاه ولایت – ایرانشهر | سیستان وبلوچستان | زن – مرد | 25 |
نوبت دوم | با آزمون | دانشگاه ولایت – ایرانشهر | سیستان وبلوچستان | زن – مرد | 15 |
روزانه | با آزمون | دانشگاه یاسوج | کهگیلویه و بویراحمد | زن – مرد | 40 |
نوبت دوم | با آزمون | دانشگاه یاسوج | کهگیلویه و بویراحمد | زن – مرد | 10 |
روزانه | با آزمون | دانشگاه یزد | یزد | زن – مرد | 40 |
برای اطلاع از ظرفیت سایر دانشگاههای پیام نور و موسسات غیرانتفاعی بایستی دفترچه راهنمای انتخاب رشته تاریخ را مطالعه فرمایید. لازم به ذکر است هزینه رشته تاریخ در دانشگاههای دولتی نوبت اول، رایگان خواهد بود.
دانشجویان رشته تاریخ پس از کسب مدرک و پس از زمان فارغ التحصیلی در رشته تاریخ میتوانند به عنوان مورخ در مراکز و سازمانهای مربوطه به صورت تخصصی فعالیت داشته باشند. همچنین فارغ التحصیلان رشته تاریخ میتوانند به عنوان نویسنده یا مشاور در مراکز خصوصی و موسسات گردشگری مشغول به کار شوند. از مشاغل مربوط به رشته تاریخ میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- تدریس در مدارس و موسسات آموزشی
- کار در موزهها به عنوان راهنمای بازدیدکنندگان و مسئول حفظ آثار باستانی
- فعالیت در صدا و سیما
- فعالیت در وزارت امور خارجه
- فعالیت در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
- انجام تحقیقات و پژوهشهای تاریخی و فرهنگی
- فعالیت به عنوان مورخ رسمی تاریخ