کدام روش مطالعه دروس حفظی بهتر است؟
فصل امتحانات که فرا می‌رسد بیشتر دانش‌آموزان به دنبال یافتن یک روش مطالعه دروس حفظی می‌گردند که در چشم بر هم زدنی بتوانند یک کتاب کامل درسی را حفظ کنند. آن‌ها دوست دارند با روش‌های جادویی همه‌ی مطالب خیلی سریع در ذهنشان جای گیرد. اما این معجزه فقط برای افرادی اتفاق می‌افتد که از ماه‌ها قبل با یک برنامه درسی مناسب پیش رفته‌اند. در ادامه به برخی روش‌ها برای یادگیری سریع‌تر و بهتر دروس حفظی می‌پردازیم.
آمادگی برای مطالعه دروس حفظی
قبل از معرفی روش مطالعه دروس حفظی باید آمادگی لازم را برای استفاده بهینه از این روش‌ها در مطالعه به دست آورید. به این منظور بهتر است به نکات زیر توجه داشته باشید:
- ابتدا محل مناسبی را برای درس خواندن فراهم کنید.
- با یک زمان بندی برای مطالعه، برنامه‌ریزی مناسبی برای تعیین ساعات مطالعه و مرور خود طرح ریزی کنید.
- بهترین ساعات را برای مطالعه دروس حفظی انتخاب کنید. صبح زود، بعد از استراحت، شب قبل از خواب و بعد از ورزش بهترین زمان‌هایی هستند که مغز دارای بیشترین تمرکز می‌باشد.
- انجام یوگا و ورزش‌های هوازی سبب آمادگی جسمی و روحی شما برای مطالعه دروس حفظی می‌شود.
- تمام حواس پرتی‌ها را کنار بگذارید.
- اهداف خود را به طور واضح و دقیق تعیین کنید.
اکنون می‌توانید با انتخاب مناسب‌ترین روش مطالعه دروس حفظی، قدم به میدان بگذارید.
روش های بهتر مطالعه دروس حفظی
دروس حفظی معمولا در صورتی که از حافظه کوتاه مدت به حافظه بلند مدت منتقل نشوند به فراموشی سپرده می‌شوند. از این رو با روش‌هایی باید آن‌ها را به حافظه بلند مدت منتقل نمود و با یادآوری در چندین مرحله‌ی مرور، یادگیری را پایدار کرد.
لازم به ذکر است که انتخاب بهترین روش برای مطالعه ی دروس حفظی بستگی بسیار زیادی به افراد مختلف دارد. ممکن است روشی که برای مطالعه دروس حفظی خواهرتان مناسب است، برای شما مناسب نباشد.
تکنیک پومودورو
در این تکنیک شما ابتدا یک وظیفه برای رسیدگی انتخاب می‌کنید. به عنوان مثال موظف خواهید بود بخشی از یک کتاب را مطالعه نمایید. سپس باید از تایمر استفاده کنید و بی‌وقفه مطالعه نمایید تا زمانی که ساعت زنگ بزند. سپس لازم است که استراحت کنید (به عنوان مثال 25 دقیقه مطالعه و 5 دقیقه استراحت). این استراحت به ذهن اجازه می‌دهد تا خود را بازیابی نماید. به این ترتیب برنامه زمانی کاربردی‌تری را با استفاده از این روش خواهید داشت.
روش مطالعه توزیعی
دراین روش که به تمرین توزیع شده معروف است، مغز زمان بیشتری برای پردازش و یادگیری اطلاعات دارد. روش مطالعه توزیعی در بهبود حافظه و یادگیری موثر است و از فراموشی ناگهانی مطالب جلوگیری می‌کند. روش کار به این صورت است که باید یک بخش را روز اول بخوانید و سپس دوباره روز دوم و سوم، خواندن همان بخش را تکرار کنید. برای هفته بعد نیز باید در برنامه درسی خود ساعتی را به مرور آن بخش اختصاص دهید.
برای تکرار مطالب در بازه‌های زمانی معین باید برنامه‌ریزی کنید. این کار در به خاطر سپردن و تثبیت مطالب موثر خواهد بود. فراگیری یادداشت برداری به روش درخت حافظه نیز می‌تواند در یادگیری دروس حفظی بسیار موثر باشد.
روش یادآوری فعال
در این روش با طرح سوالات از مطالب خوانده شده و سعی در پاسخ دادن به آن‌ها، مغز مجبور به فکر کردن می‌شود. در این روش مطالعه دروس حفظی، هدف، تقویت حافظه و یادگیری پایدار است
روش های چند حسی
استفاده از چند حس در یادگیری مانند نوشتن، خواندن بلند، تکرار صدا، تصویرسازی و … از معمولی‌‌ترین انواع روش مطالعه دروس حفظی است.
روش مطالعه با تمرکز
این روش از انواع روش مطالعه دروس حفظی است و در حقیقت برای افرادی مناسب است که قادر به تمرکز بیشتری روی مطالب هستند. وقتی به خودتان اجازه دهید که همواره حواستان به چیز‌های گوناگون پرت شود، دارای ذهنیت واضح و واحدی نیستید و به این ترتیب زمان ارزشمند خود را از دست می‌دهید.
در این روش با تمرکز روی مطالب، تکرار و مرور و خواندن، فهمیدن و تجسم مطالب، مطالعه دروس حفظی به خوبی انجام می‌شود. برای تمرکز می‌توان از ابزارهایی مانند نمودارها، شکل‌ها و فلش کارت‌ها نیز استفاده کرد.
روش SQ3R
در این روش مطالعه دروس حفظی، طی مراحل زیر فراگیری پایداری اتفاق می‌افتد:
- ارزیابی اولیه: در این مرحله با نگاه سطحی به مطلب و به صورت روزنامه وار، متوجه مطالب موجود در متن می‌گردید.
- پرسش: در این مرحله از خودتان سوالاتی در مورد متن می‌پرسید. در پرسش، هدف از هر پاراگراف تعیین می‌شود و سپس به دنبال پاسخ در متن می‌گردید.
- خواندن: برای یافتن پاسخ صحیح باید روخوانی متن را همراه با درک مفهوم کلی آن انجام دهید. ارتباط معنایی با خواندن کامل متن ایجاد می‌شود. در این مرحله بهتر است زیر مطالب مهم خط بکشید.
- بازخوانی: در این مرحله همزمان با مطالعه، باید خلاصه نویسی انجام دهید و پاسخ سوالات را در مغزتان مرور کنید.
- مرور: برنامه درسی خود را باید طوری تنظیم کنید که به صورت دوره‌ای متن را مرور نمایید. این مرور، مطالب را در ذهن تثبیت می‌کنند و شما به تقویت حافظه خود می‌پردازید.
روش PQ6R و PQRST
این روش از مراحل سوال گذاری، مطالعه کردن، نت برداری، فکر کردن، باز نگری، از بر خواندن و مرور تشکیل می‌شود. در روش موسوم به PQRST علاوه بر این مراحل، مرحله آزمون از خود هم اضافه می‌شود تا فرد پی به نقاط قوت و ضعف خود ببرد.
همان‌طور که بیان شد، انتخاب بهترین روش حفظ کردن دروس، بسته به استعدادها و شرایط جسمی و روانی افراد، متفاوت خواهد بود.
روش های سریع مطالعه دروس حفظی
مطالعه‌ی دروس حفظی نیاز به اختصاص زمان زیادی برای مرور دارد. از این رو با بهره‌مندی از روش‌های مطالعه‌ی سریع می‌توان در کم‌ترین زمان، بهترین نتیجه را در مطالعه دروس حفظی کسب نمود.
روش استفاده از کلمه کلیدی
برخی دانش‌آموزان با استعداد با استفاده از کلمات کلیدی مهمی که هنگام مطالعه برای خود می‌سازند، به یک نوع علامت‌گذاری زنند. از این کلمات کلیدی برای یادآوری مطلب استفاده می‌شود. این روش یادگیری یکی از روش‌های سریع مطالعه دروس حفظی محسوب می‌شود و شامل مراحل زیر است:
- یادآوری کلید واژه: کافی است به یاد کلمه کلیدی بیفتید.
- پرسش: به محض آمدن کلمه کلیدی به ذهن، پرسش‌هایی در رابطه با درسی که قبلا خوانده شده، مطرح می‌شوند.
- فراخوانی سوالات: سوالات مانند زنجیری به ذهن، فراخوانده می‌شوند.
- پاسخ دادن به سوالات: سعی کنید به سوالات پاسخ صحیح دهید.
- مطالعه‌ی مجدد: در صورت نیافتن پاسخ صحیح نیاز به مطالعه‌ی مجدد است.
- مرور: با تکرار مطالب به یادگیری عمیق بپردازید.
با این روش که یکی از انواع روش مطالعه دروس حفظی است، مطالب سریع‌تر و دقیق‌تر فراگیری می‌شوند.
روش SQ4R
روش SQ4R یا خواندن، پرسیدن، ذخیره کردن، بازگو کردن، تمرین کردن و مرور کردن یکی از روش‌های مطالعه سریع است. در این روش، مرحله خواندن همراه با فکر کردن و تفکر عمیق روی مطالب خواهد بود.
روش تند خوانی
روش تند خوانی سریع ترین روش حفظ کردن درس به شمار می‌آید. این روش یکی از کاربردی‌ترین روش‌های سریع مطالعه همراه با درک محسوب می‌شود. مراحل این روش را در ادامه مورد بررسی قرار می‌دهیم:
- خواندن روزنامه وار: در این مرحله باید به تیترها، نمودارها و تصاویر دقت نمایید.
- خواندن پاراگراف به پاراگراف: هر پاراگراف را باید به دقت مطالعه کنید و با استفاده از هایلایت، نکات مهم را مشخص نمایید.
- حاشیه نویسی: در کنار هر پاراگراف مهم باید خلاصه‌ی آن را در حاشیه بنویسید.
- یادآوری در ذهن: اکنون نوبت به یاد آوری پاراگراف‌های مهم است. سعی کنید در ذهنتان، یک بار، مطالب مهم را به یاد بیاورید.
- مرور: مطالب را باید دوباره مرور کنید. مرور مطالب کارآمد‌ترین روش برای یادگیری دروس حفظی به شمار می‌آید.
برای بسیاری از افراد بهترین روش مطالعه دروس حفظی استفاده از ویدیو‌های آموزشی رایگان مدرسه مجازی آی نو است زیرا:
- در هر ساعت از شبانه‌روز که مایلید می‌توانید از زبان یک معلم حرفه‌ای، نکات مهم درس را بارها بشنوید و مرور کنید.
- با تماشای ویدیو می‌توانید هر زمان که از جزوه نوشتن در کلاس، عقب افتادید با توقف فیلم آموزشی، نوشتن جزوه درسی خود را کامل کنید.
