تدریس سیاست و حکومت در عصر قاجار تاریخ ۳
در ادامه‌ی کندو کاو در تاریخ دوازدهم، به درس سیاست و حکومت در عصر قاجار تاریخ (۳)، می‌رسیم. رویدادهای این بخش از تاریخ به آغاز تا پایان سلطنت ناصرالدین شاه اختصاص می‌یابد. در درس سیاست و حکومت در عصر قاجار تاریخ ۳ در رابطه با آقا محمد خان، فتحعلی شاه و ناصرالدین شاه، نظامم سیاسی و اداری، تشکیلات اداری، ارتش و تشکیلات نظامی و روابط خارجی با دولت‌های عثمانی و اروپایی در زمان پادشاهان قاجار صحبت خواهیم کرد.
مقدمه ای بر درس سوم تاریخ دوازدهم
در ادامه به بیان خلاصه سیاست و حکومت در عصر قاجار تاریخ ۳ می‌پردازیم. بررسی سیاست و حکومت در عصر قاجار تاریخ ۳، با آقا محمد خان قاجار، گروگانی از خانواده‌ی قاجار در دست کریم خان زند، آغاز می‌شود.
آقا محمد خان که در کودکی اسیر کریم خان زند شد با شکنجه‌های بسیاری در صدد انتقام جویی از زندیان دوره نوجوانی خود را گذراند. او پس از مرگ کریم خان توانست از زندان خان زند فرار کند و با متحد کردن ایل قاجار و غلبه بر لطفعلی خان (آخرین پادشاه زند) در تهران تاجگذاری نمود.
در درس سوم: سیاست و حکومت در عصر قاجار تاریخ ۳ می‌خوانیم که او در نهایت مشهد را از شاهرخ (نواده‌ی نادر) پس گرفت و سرانجام در قفقاز به دست همراهانش به قتل رسید. آقا محمد خان توانست ایران یکپارچه را از خود به جای بگذارد اما به دلیل تندخویی و بی رحمی که ریشه در زمان کودکی او داشت، نتوانست نام نیکویی در تاریخ، از خود، بر یادگار بگذارد.
با آموزش ویدیویی سیاست و حکومت در عصر قاجار تاریخ ۳ مدرسه مجازی آی نو می‌توانید با نکات مهم امتحانی این درس آشنا شوید.
فتحعلی شاه
پس از آقا محمد خان، برادر زاده‌ی او بابا خان (با نام فتحعلی شاه) به حکومت رسید. او سال‌ها برای حل مشکلات داخلی و حفظ یکپارچگی ایران در برابر تهاجم گسترده‌ی روسیه و دولت‌های انگلیس و فرانسه، مبارزه نمود اما ناکام ماند.
محمد شاه
پس از فتحعلی شاه، پسرش عباس میرزا به حکومت رسید اما این شاهزاده‌ی لایق، خیلی زود وفات یافت و با تدابیر قائم مقام فراهانی، وزیر دانا و کاردان فتحعلی شاه، محمد میرزا فرزند فتحعلی شاه به حکومت رسید. اما پس از هفت ماه با دسیسه‌های داخلی و خارجی، زمینه‌ی نفوذ انگلیس و روسیه در ایران فراهم شد.
ناصرالدین شاه
در ادامه‌ی تدریس سیاست و حکومت در عصر قاجار تاریخ ۳ بیان می‌داریم که پس از مرگ محمد شاه، ناصرالدین میرزا با درایت میرزا تقی خان فراهانی (امیر کبیر) به حکومت رسید. ناصرالدین شاه در ابتدای حکومت، امیرکبیر را به مقام صدر اعظمی انتخاب کرد.
امیر کبیر نیز پس از چندی با دسیسه‌های داخلی و توطئه‌ی دولت‌های خارجی به سرنوشت قائم مقام دچار شد و اجازه نیافت تا با برنامه‌های اصلاحات خود، ایران را به اوج شکوفایی برساند. برای آشنایی با نکات سیاست و حکومت در عصر قاجار تاریخ ۳ می‌توانید ویدیوهای آموزشی مدرسه مجازی آی نو را مشاهده کنید.
نظام سیاسی و اداری
در درس درس سیاست و حکومت در عصر قاجار تاریخ ۳ می‌خوانیم که در دوره قاجار نظام سیاسی و اداری ایران شامل موارد زیر بوده است:
مقام و جایگاه شاه
نظام استبدادی دارای راس هرمی بود که شاه با اختیارات نامحدود بر همه‌ی امور در راس آن قرار می‌گرفت. شاهان قاجار خود را صاحب مال و جان مردم می‌دانستند. شاه رئیس سه قوه‌ی قانون‌گذاری، اجرایی و قضاوت بود.
صدر اعظم
پس از شاه، صدر اعظم قرار داشت. او با اختیاراتی که شاه اجازه می‌داد، می‌توانست اقدام نماید. این صاحب منصب اجازه داشت از موقعیت خود برای اصلاح امور کشور و رونق کسب و کار مردم استفاده نماید. اما امنیت جانی و مالی صدر اعظم در دست شاه بود.
حکومت ایالات و ولایات
این گروه شامل خاندان‌ها، اعیان، شاهزادگان قاجاری و … بودند. آن‌ها برای حفظ موقعیت خود هر چه می‌توانستند بر زیر دستان خود، ستم می‌کردند و کسی از این ستم‌ها نمی‌توانست شکایت کند.
تشکیلات اداری
این تشکیلات به صورت وزارتخانه‌ها‌ی مالیه، جنگ و … بود. در این وزارتخانه‌ها، استخدام حقوق‌بگیران به صورت موروثی انجام می‌شد. در این وزارتخانه‌ها حداکثر ظلم و فساد اداری وجود داشت. در صورت رسیدگی افرادی نظیر امیرکبیر، مبازه با مفسدین چند روزی ادامه می‌یافت و با سخن چینی و توطئه، افراد سالم از میان برداشته می‌شدند. به این ترتیب مفسدان با خیال راحت به چپاول مردم می‌پرداختند.
ارتش و تشکیلات نظامی
در این دوره، ارتش بسیار ناکارآمد بود و توان مقابله با ارتش‌های تا دندان مسلح انگلیس و روسیه را نداشت. حتی اقدامات نوآورانه‌ی امیرکبیر مانند تاسیس مدرسه دارالفنون و آموختن دانش نظامی جدید و … نتوانست منجر به کارآیی ارتش در زمان دولت قاجار شود. برای یادگیری نکات مهم درس سیاست و حکومت در عصر قاجار تاریخ ۳ می‌توانید سری به ویدیوهای آموزشی تاریخ دوازدهم مدرسه مجازی آی نو بزنید.
روابط خارجی
یکی از نتایج انقلاب صنعتی، گسترش استعمار کشورهای آسیایی و آفریقایی بود. از این رو قدرت‌های اروپایی مانند انگلیس، فرانسه و روسیه، به پشتوانه‌ی پیشرفت‌های صنعتی خود، به رقابت بر تسلط بر کشورهای دیگر می‌پرداختند. مردم این کشورها به دلیل نا آگاهی، در برابر سلطه‌ی آن‌ها غافلگیر می‌شدند.
روابط با روسیه
در زمان فتحعلی شاه، منطقه‌ی قفقاز و گرجستان به دست روس‌ها افتاد. همین امر شروعی برای رخ دادن دو دوره‌ی جنگ‌های ایران و روسیه شد. در این جنگ‌ها، هر بار پس از اتمام جنگ، با عهد‌نامه‌های ننگین، ایران به تاراج می‌رفت.
روابط با انگلستان
در دوره‌ی قاجار، انگلستان با اعزام سفیران کارکشته و با امضای معاهدات مجمل و مفصل، به دربار ایران نفوذ گسترده‌ای نمود. این کشور به دخالت نظامی در ایران پرداخت و با حضور در خلیج فارس، زمینه‌ی گسترش دخالت‌های سیاسی، نظامی و اقتصادی خود را در ایران به وجود آورد.
دولت انگلیس در تلاش برای جدا کردن سرزمین‌های شرق ایران ابتدا افغانستان و هرات را توسط معاهده‌ی پاریس از ایران جدا نمود. سپس مناطقی از سیستان و بلوچستان را با قرارداد گلد اسمیت از ایران جدا کرد. در مرحله‌ی بعد انگلیس سرزمین‌های جدا شده از ایران را ضمیمه‌ی هندوستان (مستعمره‌ی خود در آسیا) نمود.
همچنین انگلیس در رقابت با روسیه، به گرفتن امتیازات اقتصادی می‌پرداخت. این کشور تصمیم به گرفتن امتیاز توتون و تنباکو تحت عنوان قرارداد تالبوت از ایران را داشت که با فشار ناشی از حکم مرجع گرانقدر ایرانی، میرزای شیرازی، این امتیاز لغو شد.
با مشاهده‌ی ویدیو آموزشی سیاست و حکومت در عصر قاجار تاریخ ۳ مدرسه مجازی آی نو می‌توانید با نکات مهم امتحانی این درس آشنا شوید.
روابط با فرانسه
ناپلئون بناپارت در فرانسه، سودای تسخیر مستعمرات انگلیس را در سر می‌پروراند. از آن‌جا که ایران برای دستیابی به هند، نزدیک‌ترین راه برای او به شمار می‌آمد، با ایجاد رابطه و تنظیم عهد نامه‌ی فین کن اشتاین، هیئتی نظامی به ایران روانه کرد. این کشور در ایجاد روابط، کاملا هوشیارانه عمل کرد و توانست از خامی شاهان قاجار استفاده کند و امتیاز کاوش‌های باستان شناسی را در ایران به دست آورد.
روابط با عثمانی
در پی منازعاتی که ایران با دولت عثمانی داشت، با وساطت دولت‌های روسیه و انگلیس، قراردادهای ارزته الروم اول و دوم، به تنش میان این ایران و عثمانی پایان داد. در پی این ترک مخاصمات، عثمانی یکی از راه‌های آشنایی ایرانیان با تمدن اروپایی شد.
روابط با کشورهای دیگر
در دوره‌ی قاجار، هر چند ایران تمایل داشت با کشورهای اتریش، ایتالیا و … روابط داشته باشد، اما دخالت دولت‌های انگلیس، روسیه و فرانسه مانع از ایجاد این روابط می‌شدند.
آموزش با آی نو
اگر پس از چند بار خواندن متن کتاب درسی، نمی‌توانید مطالب آن را به خاطر بسپارید، نگران نباشید. شما می‌توانید آموزش سیاست و حکومت در عصر قاجار تاریخ ۳ با مدرسه مجازی آی نو را تجربه کنید. با مشاهده و مرور ویدیوهای آموزشی مدرسه مجازی آی نو می‌توانید با نکات مهم امتحانی آشنا شوید. از طرفی برای تماشای این ویدیوها فقط باید یک تلفن همراه هوشمند (یا لپ تاپ یا تبلت) داشته باشید که به اینترنت متصل باشد. شما برای مشاهده‌ی ویدیوهای آموزشی مدرسه مجازی آی نو محدود به مکانی خاص نخواهید بود.
از طرفی می‌توانید در تمامی ساعات شبانه‌روز به این ویدیوها دسترسی داشته باشید. شما می‌توانید بار‌ها ویدیوهای آموزشی درس سیاست و حکومت در عصر قاجار تاریخ ۳ را مشاهده کنید و هیچ محدودیتی در پخش مجدد آن‌ها نخواهید داشت.
