هر آن چه باید درباره شناسنامه سلامت دانش آموزان بدانید
شناسنامه سلامت دانش آموزان از جمله مدارک الزامی است که والدین دانش آموزان نو ورود باید پیش از ثبت نام فرزندان خود در مدارس اقدام به دریافت آن کنند؛ چرا که در صورت عدم دریافت آن از ثبت نام دانش آموز آن‌ها در کلاس اول ابتدایی جلوگیری می‌شود.
مسیر دریافت شناسنامه سلامت به صورت حضوری است و داشتن آن به این منظور است که دانش آموز در دوره‌های معینی مورد بررسی و معاینه قرار می‌گیرد و نتایج حاصل از این معاینات به طور دقیق در فرم های مربوطه ثبت و ضبط می‌شود. در این مقاله قصد داریم که به بیان تمام نکات و موارد مربوط به شناسنامه سلامت دانش آموزان بپردازیم. پس تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.
شناسنامه سلامت دانش آموزی چیست؟
یکی از سوالاتی که والدین دانش آموزان به خصوص دانش آموزان پایه اول با آن مواجه هستند، این است که به طور کلی شناسنامه سلامت دانش آموزان چیست. در این بخش سعی داریم به این سوال پاسخ بدهیم.
همان طور که پیش‌تر نیز گفتیم، یکی از مهم‌ترین مسائلی که والدین دانش آموزان بدو ورود با آن مواجه هستند، دریافت شناسنامه سلامت دانش آموزان است. شناسنامه سلامت از مدارک اجباری است که تمامی دانش آموزان برای ثبت نام الزام به ارائه آن به مدارس هستند و در غیر این صورت ثبت نام آنان با مشکل رو به رو خواهد شد. در نتیجه با توجه به اهمیت شناسنامه سلامت دانش آموزان لازم است که تمام والدین هر آن چه را که مرتبط با دریافت شناسنامه سلامت است، بدانند.
ساز و کار پایش و طریقه دریافت شناسنامه سلامت دانش آموزان از ابتدای ورود آن‌ها به مدرسه توسط آموزش و پرورش شروع می‌شود. ارزیابی سواد حرکتی یکی از مواردی است که آموزش و پرورش به آن بسیار دقت می‌نماید. در مرحله اول فرایند سنجش سلامت نوآموزان، ارزیابی‌ها و بررسی‌های مقدماتی در پایگاه هایی که توسط آموزش و پرورش اعلام شده است، انجام می‌شود. والدین می‌توانند از طریق سامانه سنجش دانش آموزان بدو ورود برای ثبت نام و انجام آزمون‌های مرتبط اقدام کنند.
لازم به ذکر است که والدین دانش آموزان پایه اول برای ثبت نام کلاس اول ابتدایی ملزم به ارائه شناسنامه سلامت دانش آموز و انجام ارزیابی‌های اولیه هستند. همان طور که ذکر کردیم، مطابق دستورالعمل‌های اجرای طرح سنجش، اطلاعات درج شده در شناسنامه سلامت حتما باید در محل پایگاه سنجش و مراکز بهداشت درمانی و خانه‌های بهداشت توسط عوامل مربوطه مورد پیگیری و ارزیابی قرار بگیرد.
بعد از ثبت نام و انجام بررسی‌های مقدماتی در پایگاه های مربوطه، در فرم‌های مخصوصی که همان شناسنامه سلامت دانش آموزان است، تمام اقدامات و نتایج حاصل از بررسی‌ها و معاینات سنجش سلامت دانش آموزان 6 تا 18 ساله ثبت می‌شود. همین طور، مسئول مربوطه موظف است در طول دوران تحصیل دانش آموز از دوره ابتدایی تا پایان دوره متوسطه، بعد از انجام بررسی‌های لازم این فرم را هر ساله تکمیل کند.
اطلاعاتی که در شناسنامه سلامت دانش آموزان درج می‌شود شامل مشخصات فردی و خانوادگی، سوابق بهداشتی دانش آموز، نمودارهای استاندارد قد به سن و نمایه توده بدنی، جداول ثبت نتایج پایش رشد در دوره‌ها و پایه‌های تحصیلی، جدول معاینات پزشک عمومی و متخصص در پایه‌های مختلف، جدول نتایج ارزیابی دندانپزشکی و سلامت دهان و دندان می‌باشد. اطلاعات مندرج در شناسنامه سلامت دانش آموزان اطلاعاتی است که پس از هر دوره معاینه و بررسی از نظر سلامت وضعیت جسمی و روحی کودکان در شناسنامه سلامت ثبت می‌شود.
وجود چنین پایش‌های منظمی که توسط متخصصان سلامت و پزشکان در راستای بررسی وضعیت سلامت دانش آموزان انجام می‌شود به تشخیص به موقع علائم بیماری‌ها و اختلالات احتمالی کمک کرده و همین تشخیص زودهنگام باعث اقدام سریع برای درمان بیماری و یا پیشگیری از بروز آن می‌گردد. در نتیجه با کنترل مشکلات سلامت جسمی و روحی نسل آینده، جامعه در مسیر سلامت هر چه بیشتر قدم برمی‌دارد و بخش قابل توجهی از مشکلات سلامت تحت کنترل اصولی قرار می‌گیرد.
در ادامه این مقاله به این سوال پاسخ خواهیم داد که نحوه دریافت شناسنامه سلامت دانش آموزان به چه شکلی است. با ما همراه باشید.
نحوه دریافت شناسنامه سلامت برای دانش آموزان
سازمان آموزش و پرورش و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با همکاری یکدیگر از برگزارکنندگان طرح سنجش سلامت دانش آموزان هستند. اما در واقع والدین دانش آموزان موظف می‌باشند که این امر را پیگیری کرده و ثبت نام دانش آموز خود را در سایت‌های مربوطه انجام دهند. هر ساله در زمان‌بندی مشخصی پایگاه های سنجش سلامت و یا مراکز بهداشتی اقدام به ثبت نام طرح سنجش سلامت دانش آموزان می‌کنند و والدین دانش آموزان نو ورود پیش دبستانی و کلاس اول ابتدایی برای ارزیابی و سنجش اولیه سلامت باید جهت آگاهی از زمان‌بندی‌های اعلام شده پیگیر این امر باشند.
در ابتدا و پیش از آغاز روند نحوه دریافت شناسنامه سلامت دانش آموزان، والدین دانش آموز موظف هستند جهت ثبت نام فرزند خویش به مدرسه مد نظر خود رجوع کنند. سپس مسئول ذیربط پس از بررسی مدارک شناسایی دانش آموز و والدین، شناسنامه سلامت دانش آموزان را به والدین تحویل داده تا اطلاعات شناسایی دانش آموز خود را در آن وارد کنند.
بعد از آن والدین دانش آموز باید با در دست داشتن مدارک لازم که در ادامه ذکر خواهیم کرد، به پایگاه سنجش سلامت و یا مراکز بهداشتی که از طرف مدرسه اعلام شده است، رجوع کنند و بعد از ارائه مدارک، با پرداخت هزینه ثبت نام طرح سنجش سلامت دانش آموزان منتظر مراحل بعدی پایش سلامت بمانند.
بعد از آن که بررسی و ارزیابی‌های مقدماتی دانش آموز انجام شد، مسئول مربوطه دانش آموز را به پزشک مرکز ارجاع می‌دهد تا وضعیت بینایی، شنوایی، اوتیسم، اختلال گفتاری و آمادگی تحصیلی وی مورد معاینه و سنجش قرار بگیرد. بعد از تکمیل این معاینات، نتایج به دست آمده از سنجش توسط مسئول آن بخش در شناسنامه سلامت دانش آموزان وارد می‌شود. در پایان نیز والدین دانش آموز با اطمینان از اتمام مراحل سنجش، موظف هستند شناسنامه سلامت دانش آموز را به مدرسه ارائه دهند تا ادامه کارهای ثبت نام فرزندشان انجام شود.
مدارک مورد نیاز برای مراجعه به پایگاه سنجش سلامت
- اصل و کپی شناسنامه دانش آموز و والدین
- اصل و کپی کارت ملی والدین دانش آموز
- کارت واکسیناسیون
- یک قطعه عکس 4*3 نوآموز
- مبلغ مورد نیاز جهت ثبت نام دانش آموز
سنجش سلامت دانش آموزان چه مراحلی دارد؟
سنجش سلامت دانش آموزان شامل دو مرحله است که بخش اول آن در پایگاه های سنجش سلامت و یا مراکز بهداشت مورد تایید مدرسه مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. همان طور که قبلا نیز ذکر شد این معاینات دربرگیرنده سنجش مقدماتی مثل بررسی قد، وزن، واکسیناسیون و اقدامات اولیه سنجش سلامت دانش آموز می‌باشد. سپس بعد از انجام معاینات تخصصی‌تر که توسط پزشک انجام می‌شود و شامل بررسی وضعیت شنوایی، بینایی، قدرت تکلم، سلامت پوست و مو، سلامت دهان و دندان، سابقه بیماری‌های جسمی و روحی است،
پزشک مربوطه موظف است با پرسیدن یک سری سوالات سنجش سلامت به ارزیابی مشکلات اوتیسم و آمادگی تحصیلی دانش آموز بپردازد. اگر در این مراحل سلامت دانش آموز توسط پزشک مورد تایید قرار گرفت شناسنامه سلامت دانش آموز به والدین او تحویل داده شده و والدین می‌توانند ادامه مراحل ثبت نام را با رجوع به مدرسه انجام دهند. اما در صورتی که هر کدام از معاینات دانش آموز مورد تایید قرار نگیرد و احتمال اختلالی در سلامتی او وجود داشته باشد، پزشک مربوطه موظف است برای انجام معاینات تخصصی‌تر دانش آموز را به پزشکان متخصص و مراکز تخصصی ارجاع دهد.
فرم شناسنامه سلامت دانش آموزان
شناسنامه سلامت دانش آموزان فرم‌های مختلفی را در بر می‌گیرد که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.
فرم رضایت نامه ولی یا سرپرست قانونی دانش آموز
ولی یا سرپرست دانش آموز موظف است که با مطالعه دقیق و کامل این فرم پیش از شروع روند معاینات آن را تکمیل کرده و با امضای آن رضایت خود را اعلام نماید.
فرم اطلاعات هویتی و شناسایی دانش آموز
این فرم باید توسط مسئول ثبت نام مدرسه پر شود و شامل مشخصات فردی منطبق با شناسنامه، مشخصات خانوادگی، ارزیابی پیشینه بهداشتی دانش آموز، اطلاعات مرکز بهداشت درمانی که مدرسه یا خانواده را تحت پوشش خود قرار داده و همین طور نشانی و شماره تماس محل سکونت دانش آموز است.
فرم سنجش کلاس اول
یکی از مهم‌ترین فرم های شناسنامه سلامت دانش آموزان، فرم سنجش کلاس اول ابتدایی است که در واقع همان تاییدیه و گواهی پایگاه سنجش سلامت، مرکز بهداشتی درمانی و یا خانه بهداشت است.
فرم خلاصه وضعیت سلامت و عوامل موثر بر سلامت دانش آموز
این فرم در طی دوران تحصیل دانش آموز تکمیل می‌شود و شامل شرحی بر وضعیت سلامت و متغیرهای تاثیرگذار بر سلامت دانش آموز و جدول مراقبت ویژه است. بعد از تکمیل پرونده سلامت دانش آموز در پایه‌های اول ابتدایی، اول راهنمایی و اول متوسطه اطلاعات لازم در این فرم وارد می‌شود.
فرم سوابق بهداشتی دانش آموز
این فرم در شناسنامه سلامت دانش آموز، مربوط به سوابق دانش آموز پیش از ورود به مدرسه است و اطلاعات مربوط به واکسیناسیون آن‌ها را نیز در بر می‌گیرد. برای تکمیل این فرم دانش آموزان باید پیش از ورود به مدرسه واکسن‌های ب.ث.ژ 1 نوبت، پولیو 6 نوبت، واکسن سه گانه و یا توام خردسال 5 نوبت، واکسن هپاتیت 3 نوبت و واکسن ام ام ار 2 نوبت را تزریق کرده باشند.
فرم نمودارهای رشد و جدول‌های ثبت نتایج پایش رشد
این فرم شامل جداولی است که تمام اطلاعات مربوط به رشد جسمی دانش آموز از نظر قد و وزن در شناسنامه سلامت دانش آموزان را ثبت می‌کند.
فرم ارزیابی مقدماتی شناسنامه سلامت دانش آموزان
این فرم مربوط به بررسی برخی اختلالات و بیماری‌ها می‌باشد که در پایه‌های اول ابتدایی و اول متوسطه ارزیابی می‌شود.
فرم ارزیابی وضعیت پزشکی
این فرم باید توسط پزشک عمومی تکمیل شود و پزشک موظف است در آن پیشینه بیماری دانش آموز و عادات خانوادگی و مراقبت‌های ویژه را ثبت کند.
فرم معاینات پزشکی
این فرم شناسنامه سلامت دانش آموزان که قبلا نیز به آن اشاره کردیم دربرگیرنده نتایجی است که از معاینات پزشکی آن‌ها کسب شده است. اطلاعات ثبت شده در این فرم علاوه بر اینکه وضعیت عمومی دانش آموزان مثل قد به نسبت سن، نمایه توده بدنی یا همان BMI، زردی اسکلرا، ارزیابی مخاط نوشته شده است.
در این بخش، وضعیت سلامتی گوش، چشم، ریه، غدد، قلب و عروق، قفسه سینه، ستون فقرات، اختلال روانپزشکی، دستگاه ادراری تناسلی، دستگاه گوارش، روند بلوغ که برای دختران در پایه اول ابتدایی و اول متوسطه و برای پسران در پایه اول متوسطه بررسی می‌شود، فشار خون، اختلال ژنتیکی و رفتارهای پرخطر که مربوط به پایه اول راهنمایی و متوسطه است، توسط پزشک مربوطه معاینه شده و ثبت می‌شود.
فرم نتایج معاینات پزشک متخصص و فوق تخصص
همان طور که قبلا نیز بیان کردیم در صورتی که احتمال اختلال در معاینات هر کدام از وضعیت‌های دانش آموز داده شود باید توسط پزشک عمومی به پزشکان متخصص و یا فوق تخصص ارجاع داده شده و این پزشکان نیز موظف هستند نتایج حاصل از معاینات خود را در این فرم شناسنامه سلامت دانش آموزان وارد کنند.
فرم ارزیابی دندانپزشکی و خلاصه خدمات دندانپزشکی و سلامت دهان و دندان
این فرم در شناسنامه سلامت دانش آموزی همان طور که از نامش مشخص است مربوط به نتایج سنجش سلامت دهان و دندان دانش آموز می‌باشد که باید طبق دستورالعمل ویژه‌ای به وسیله متخصصین سلامت تکمیل شود.
فرم آزمون های تربیت بدنی
در این فرم نیز آمادگی جسمانی دانش آموزان توسط ارزیاب تربیت بدنی ثبت می‌شود و ارزیاب نیز موظف است ساختار قامتی، ترکیب بدنی و آمادگی جسمانی دانش آموز را در طول سال تحصیلی بررسی کرده و در این فرم از شناسنامه سلامت دانش آموزان وارد کند.
فرم پیگیری ارجاعات و توصیه‌ها: اطلاعاتی که در این فرم ثبت و ضبط می‌شوند باید توسط متخصص سلامت یا کارکنان بهداشتی تکمیل شود و این اطلاعات شامل دوره و پایه تحصیلی، تاریخ معاینه پزشکی، نوع اختلال یا بیماری در صورتی که تشخیص داده شده باشد، اقدامات لازمه جهت درمان و یا کنترل آن، تاریخ پیگیری و نتیجه ارجاع می‌باشد.
فرم دیگری که در شناسنامه سلامت دانش آموزان وجود دارد فرمی است مرتبط با اختلالات یا بیماری‌هایی که توسط پزشک تشخیص داده شده باشد. این فرم باید در طی سال تحصیلی توسط پزشک تکمیل شود. در ادامه مقاله قصد داریم به مزایای داشتن شناسنامه سلامت دانش آموزان بپردازیم.
مزایای داشتن شناسنامه سلامت برای دانش آموزان
با توجه به این که تغییر الگوی زندگی در دنیای امروزی منجر به تغذیه ناسالم، تحرک کم، آلودگی هوا و … شده است، امکان بروز بیماری‌هایی مثل چاقی، دیابت، بیماری‌های قلبی، فشار خون و … افزایش یافته است. در نتیجه با بررسی سلامت وضعیت جسمی و روحی کودکان می‌توان مشکلاتی از این قبیل را در زمان درست تشخیص داد و از همان دوران کودکی یا نوجوانی اقدام به درمان یا کنترل آن‌ها کرد تا در بزرگسالی از تبدیل شدنشان به مسائل جدی و پرخطر جلوگیری شود.
یکی دیگر از مزایای داشتن شناسنامه سلامت دانش آموزان این است که با تشخیص سریع بیماری و اختلالات دانش آموز، می‌توان هزینه‌های درمان و یا کنترل بیماری‌ها را کم‌تر کرد. هر چند که مدرسه مجازی آی نو امیدوار است تمام دانش آموزان در صحت و سلامت کامل تحصیل خود را آغاز و به پایان برسانند.
هرگز نباید از نظر دور داشت که دانش آموزان نسل آینده‌ساز کشور هستند و سلامت جسمی و روحی آن‌ها یکی از الویت‌های اساسی است که باید همیشه مورد بررسی قرار گیرد. در نتیجه چند سالی است که آموزش و پرورش به عنوان سازمانی که مسئولیت تعلیم و پرورش دانش آموزان را به عهده گرفته است با همکاری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مسئول این امر ضروری هستند و موظف می‌باشند که از بدو ورود دانش آموزان به مدرسه سلامت آنان را چه از نظر جسمی و چه از نظر روحی بررسی کنند.
از دیگر اقداماتی که آموزش و پرورش برای توجه به وضعیت سلامت روحی و روانی دانش آموزان و خانواده آن‌ها انجام داده است، برگزاری آزمون سلامت روان در سامانه همگام می‌باشد. این آزمون هر ساله در سامانه مذکور تحت نظر روانشناسان و پزشکان حاذق در حوزه کودک و نوجوان برگزار می‌شود و به ارزیابی سلامت روان دانش آموز می‌پردازد.
در پایان نیز لازم به ذکر است که یکی دیگر از مزایای داشتن شناسنامه سلامت برای دانش آموزان ثبت اطلاعات و مشخصات مرتبط با رشد، سلامت جسمی و روحی، روند بیماری‌ها و اختلالات دانش آموز است که در یک مرجع مناسب گردآوری می‌شود و برای ارزیابی و پیگیری در آینده می‌توان به راحتی به آن رجوع کرد و در اختیار پزشکان و متخصصان سلامت قرار داد.
در نتیجه، شناسنامه سلامت دانش آموزان برای تسهیل این امر بسیار مرجع مناسبی می‌باشد و باعث می‌شود که سلامت وضعیت جسمی و روحی کودکان و نوجوانان هم زمان با تحصیل آن‌ها مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرد و این بررسی‌ها در دوره‌های منظم و ثابتی انجام شود.
سوالات متداول
- شناسنامه سلامت دانش آموزان چیست؟
با توجه به آن چه که در مقاله نیز ذکر کردیم از بدو ورود دانش آموزان به مدرسه، ارزیابی و سنجش سلامت آن‌ها شروع می‌گردد و شناسنامه سلامت دانش آموزان مرجع ثبت نتایج حاصل از این بررسی‌ها و معاینات است.
- نحوه دریافت شناسنامه سلامت دانش آموزان چگونه است؟
همان طور که در مقاله فوق بیان کردیم هر ساله در زمان‌بندی مشخصی پایگاه های سنجش سلامت و یا مراکز بهداشتی اقدام به ثبت نام طرح سنجش سلامت دانش آموزان می‌کنند.
- چه مدارکی برای مراجعه به پایگاه سنجش سلامت مورد نیاز است؟
برای مراجعه به پایگاه سنجش سلامت اصل و کپی شناسنامه دانش آموزان و والدین، اصل و کپی کارت ملی والدین دانش آموز، کارت واکسیناسیون و … مورد نیاز است. باقی مدارک مورد نیاز در مقاله بالا ذکر شده است.
- شناسنامه سلامت دانش آموزان چه فرم هایی را در بر می‌گیرد؟
با توجه به آن چه که در مقاله توضیح داده شده است این فرم ها شامل رضایت نامه ولی یا سرپرست قانونی دانش آموز، اطلاعات هویتی و شناسایی دانش آموز، فرم سنجش کلاس اول ابتدایی، خلاصه وضعیت سلامت و عوامل موثر بر سلامت دانش آموز و… می‌باشد. برای اطلاع از باقی فرم ها به مقاله فوق رجوع کنید.
- فرم سنجش کلاس اول ابتدایی را از کجا باید دریافت کنیم؟
همان طور که در مقاله بالا ذکر شد تاییدیه و گواهی پایگاه سنجش، مرکز بهداشتی درمانی و یا خانه بهداشت همان فرم سنجش کلاس اول ابتدایی است.
