انواع مدارک تحصیلی دانشگاهی در ایران
با معرفی مدارک تحصیلی دانشگاهی در ایران از کاردانی تا دکتری همراه شما هستیم. در این مجموعه قصد داریم تا شما را با انواع مدارک تحصیلی دانشگاهی در ایران آشنا نماییم.
معرفی انواع مدرک تحصیلی دانشگاهی در ایران
داشتن مدارک تحصیلی دانشگاهی برای بسیاری از افراد، از ضروریات زندگی به حساب می‌آید. به طور کلی مدرک یا گواهی تحصیلی، سندی است که پس از گذراندن دوره‌های تحصیلی تعریف شده در هر دانشگاه صادر می‌شود. مدارک تحصیلی دانشگاهی حاوی مشخصات شخص صاحب مدرک، مرجع صادر کننده، مشخصات رشته‌ی تحصیلی، مشخصات مقطع تحصیلی، تاریخ اخذ و … است.
انواع مدرک دانشگاهی
قبل از نام بردن انواع مدارک تحصیلی دانشگاهی بهتر است تعریفی از مقطع تحصیلی داشته باشیم. مقطع تحصیلی در واقع یک دوره‌ی کامل تحصیلی است که طی آن، دانشجو وارد دانشگاه می‌شود، در یک رشته‌ی تحصیلی خاص تحصیل می‌نماید و به اخذ یک مدرک معتبر نایل می‌گردد.
انواع مدارک تحصیلی دانشگاهی که به این ترتیب دانشجو موفق به اخذ آن‌ها می‌گردد شامل مدرک کاردانی یا فوق دیپلم، مدرک تحصیلی کارشناسی یا لیسانس، مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد یا فوق لیسانس و مدرک تحصیلی دکتری است. در ادامه به توضیح هر یک از این انواع مدارک تحصیلی دانشگاهی می‌پردازیم. البته باید دقت کنید که دوره‌های مختلف، اعتبار مدرک متفاوتی دارند. به عنوان مثال اعتبار مدرک دانشگاه روزانه همواره از اعتبار مدرک دانشگاه غیرانتفاعی بیش‌تر است.
کاردانی
دوره‌ی کاردانی یا فوق دیپلم، پایین‌ترین مقطع تحصیلی در دانشگاه به شمار می‌آید. دانشجویان پذیرفته شده در مقطع کاردانی می‌توانند پس از اتمام دوره‌ی کاردانی به مقطع کارشناسی ناپیوسته وارد شوند و ادامه تحصیل دهند.
سنوات تحصیلی مجاز در این مقطع توسط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مشخص می‌شود. تعداد واحد‌ها بسته به نوع رشته متفاوت است. تعداد این واحد‌ها از حداقل 72 واحد و حداکثر 95 واحد می‌باشد. حداکثر زمان اختصاص داده شده به این دوره، حداکثر 2/5 سال است. دوره‌های کاردانی فنی حرفه‌ای برای دانشجویانی است که به دنبال آموزش و مهارت‌های حرفه‌ای هستند.
کاردانی پیوسته
تحصیل در دوره کاردانی پیوسته دارای ویژگی‌های زیر است:
- در این دوره شما می‌توانید با اخذ دیپلم، بدون نیاز به مدرک پیش دانشگاهی ثبت‌نام نمایید.
- در دوره‌ی کاردانی پیوسته، تعداد و تنوع رشته‌ها با محدودیت همراه است.
- جذب دانشجو فقط به طریق بدون کنکور و بر اساس معدل می‌باشد.
- برای ورود به دانشگاه، رشته‌ی انتخابی و رشته‌ی دیپلم باید مرتبط باشند.
- طول زمان تحصیل دو سال است.
کاردانی ناپیوسته
تحصیل در دوره‌ی کاردانی ناپیوسته دارای ویژگی‌های زیر است:
- بعد از اخذ دیپلم می‌توانید به پیش دانشگاهی بروید و سپس وارد دوره‌ی کاردانی شوید. این دوره، کاردانی ناپیوسته نام دارد.
- تنوع و تعداد رشته در این دوره بیش‌تر از دوره‌ی کاردانی پیوسته می‌باشد.
- جذب دانشجو در دوره‌ی کاردانی ناپیوسته با دو روش کنکور و بدون کنکور است.
- در دوره‌ی کاردانی ناپیوسته، دانشجویان می‌توانند رشته‌های متنوعی، بدون ارتباط با رشته‌ی دیپلم خود را انتخاب نمایند.
- طول زمان تحصیل 2 سال است.
کارشناسی
دوره‌ی تحصیلی کارشناسی (لیسانس)، دوره‌ی بالاتر از کاردانی است. این دوره منجر به دریافت مدرک کارشناسی می‌شود. این دوره به دو دسته تقسیم خواهد شد که در ادامه به بیان ویژگی‌های هر دوره می‌پردازیم. طی این دوره، زمان 4 الی 6 سال است.
کارشناسی پیوسته
تحصیل در دوره‌ی کارشناسی پیوسته دارای ویژگی‌های زیر است:
- برای ثبت‌نام در این دوره باید مدرک دیپلم (یا برای صدور دیپلم المثنی اقدام نموده باشید) و پیش دانشگاهی را ارائه دهید.
- چارت درسی کارشناسی در یک رشته ثابت در دوره‌ی کارشناسی پیوسته از دروس بیش‌تری تشکیل می‌شود.
- مدت زمان تحصیل در این مقطع، 4 الی 6 سال است.
کارشناسی ناپیوسته
تحصیل در دوره‌ی کارشناسی ناپیوسته دارای ویژگی‌های زیر است:
- برای تحصیل در این دوره باید مدرک کاردانی مورد تایید ارائه دهید.
- اگر رشته‌ی شما در دوره‌ی کارشناسی پیوسته ارائه نمی‌شود بنابراین حتماً باید وارد مقطع کاردانی شوید و پس از دو سال در مقطع کارشناسی ناپیوسته ثبت نام نمایید.
- چارت درسی یک رشته‌ی ثابت برای کارشناسی ناپیوسته از دروس کم‌تری تشکیل می‌شود.
- مدت زمان تحصیل 2 الی 3 سال است.
کارشناسی ارشد
تحصیل در دوره‌ی کارشناسی ارشد (فوق لیسانس) به تحصیلات تکمیلی پس از لیسانس اتلاق می‌گردد. در این دوره، دانشجویان به صورت تخصصی‌تر رشته‌ی مورد نظر خود را مورد مطالعه قرار می‌دهند. زمان این دوره 2 سال می‌باشد.
کارشناسی ارشد پیوسته
تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد پیوسته دارای ویژگی‌های زیر است:
- پیش نیاز ورود به این دوره‌ی آموزش عالی، دارا بودن مدرک دیپلم یا پیش دانشگاهی است.
- پذیرفته شدگان بنا بر رشته‌ای که پذیرش شده‌اند باید حداقل 172 و حداکثر 182 واحد درسی را بگذرانند.
- مدت تحصیل 6 الی 7 سال است.
- دانشجویان به اخذ مدرک کارشناسی ارشد نائل می‌گردند.
کارشناسی ارشد ناپیوسته
تحصیل در دوره‌ی کارشناسی ارشد ناپیوسته دارای ویژگی‌های زیر است:
- دانشجویان برای پذیرش در این دوره باید مدرک کارشناسی تایید شده‌ی خود را ارائه دهند.
- تعداد واحدهای درسی در این مقطع، حداقل 28 و حداکثر 32 واحد است.
- دانشجویان موظفند در هر نیمسال، 8 تا 12 واحد درسی را بگذرانند.
- مدت زمان تحصیل دو سال است.
دکتری
تحصیل در مقطع دکتری هم از تحصیلات تکمیلی به شمار می‌آید. با طی این دوره، دانشجو یک دوره‌ی تحقیق و پژوهش و نوشتن پایان نامه را کامل می‌نماید و در نهایت موظف به دفاع از پایان نامه‌ی خود خواهد بود.
دکترای حرفه ای
تحصیل در دوره‌ی دکتری حرفه‌ای دارای ویژگی‌های زیر است:
- برای ثبت‌نام در این مقطع باید مدرک دیپلم یا پیش دانشگاهی معتبر ارائه دهید.
- در رشته‌های پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی، دامپزشکی و بعضی رشته‌های خاص می‌توان این مدرک را دریافت نمود.
- طول دوره‌ی تحصیلی 6 الی 7 سال است.
دکترای تخصصی
تحصیل در دوره‌ی دکتری تخصصی دارای شرایط زیر می‌باشد:
- ارائه‌ی مدرک کارشناسی ارشد تایید شده جهت ثبت‌نام، در مقطع دکتری الزامی است.
- دانشجویان ملزم به گذراندن 26 واحد درسی (12 الی 18 واحد پژوهشی و مابقی آموزشی) هستند.
- دانشجویان موظفند هر نیمسال تحصیلی حداقل 6 و حداکثر10 واحد بگذرانند.
- این دوره‌ی آموزشی حداقل 4 سال و حداکثر 6 سال به طول می‌انجامد.
مدارک معادل
مدرک تحصیلی معادل (هم سطح) هنگامی مورد نیاز است که فردی بخشی از تحصیلات خود را گذرانده است اما مجال اتمام آن را ندارد و در این صورت، به اخذ یک مدرک پایین‌تر، قناعت می‌کند. در این مدرک، تعداد واحدهای گذرانده شده در مدرک درج می‌گردد. در حقیقت مدرک معادل، گواهی است که نشان می‌دهد شما چه واحد‌هایی را گذرانده‌اید. در بعضی از موارد، این مدرک معادل می‌تواند در کشور‌های دیگر نیز مورد استفاده قرار گیرد.
