مدیریت دعوای بین فرزندان، نکات و روش ‌ها

همه چیز درباره مدیریت دعوای بین فرزندان

مدیریت دعوای بین فرزندان یکی از مواردی است که والدین بیشتر اوقات با آن درگیر می‌شوند. به طور معمول در خانواده‌هایی که بیش از یک فرزند وجود دارد، دعوای بین کودکان امری رایج می‌باشد. دعواها می‌تواند در مورد مواردی بسیار کوچک و پیش پا افتاده باشد یا حتی در مورد موارد جدی‌تری صورت گیرد.

در اینجا سوالی که برای اکثر والدین مطرح می‌شود این است که چگونه دعوای بین فرزندان را مدیریت کنیم. والدین در این میان نقش بسیار مهمی دارند. زیرا باید راه حل‌های سازنده به فرزندان خود ارائه دهند که باعث ناراحتی هیچ کدام نشود و در عین حال مهارت‌هایی که برای حل مسئله و بهبود تعامل بین فرزندان لازم است را به کودکان خود بیاموزند.

مدیریت دعوای بین فرزندان نیاز به صبوری، دانش و آگاهی دارد و لازم است تا والدین با کمک تجربه یا حتی مشورت با یک روانشناس، دعوای بین فرزندان خود را به شیوه‌ای درست مدیریت کنند. علاوه بر آن مهارت‌های حل تعارض و ارتباط موثر را به فرزندان خود بیاموزند. به این شکل رویکردی اتخاذ شده است که علاوه بر حفظ آرامش و ایجاد تعادل زمینه ساز رشد شخصیتی و بهبود روابط اجتماعی در کودکان نیز خواهد شد. بنابراین کاملاً مشخص است که مدیریت دعوای بین فرزندان امری بسیار مهم می‌باشد. در ادامه شما را با چند نکته درباره راهکارهای مدیریت دعوای بین فرزندان آشنا می‌کنیم.

در بین دعوای فرزندان قاضی باشیم یا معلم

یکی از سوالاتی که معمولاً درباره مدیریت دعوای بین فرزندان برای والدین مطرح می‌شود این است که وقتی بین دو یا چند فرزند دعوا صورت گرفت چکار کنیم؟ معمولا این سوال برای والدین مطرح می‌شود که در این میان به عنوان قاضی ظاهر شوند یا نقش یک معلم را داشته باشند.

اگر والدین نقش قاضی را انتخاب کنند، باید به قضاوت در مورد دعوای صورت گرفته بپردازند و فرد مقصر را پیدا کنند، اما قرار گرفتن در نقش معلم تفاوت قابل توجهی دارد. زیرا نقش معلم بر محور آموزش و راهنمایی متمرکز می‌باشد.

اما والدین باید به این نکته توجه داشته باشند که در مدیریت دعوای بین فرزندان در هر نقشی که باشند باید مراقب اعتماد به نفس و عزت نفس کودکان بوده و در هیچ زمینه‌ای زیاده‌روی نکنند.‌ همچنین می‌توان تعادلی بین این دو نقش ایجاد کرد و با کمک رویکردهای آموزشی به فرزندانمان کمک کنیم تا مشکلات بینشان را حل کرده و درک درستی از شرایط و واقعیت‌ها پیدا کنند.

والدین نیز باید به این نکته توجه داشته باشند که اگر قرار است برای مدیریت دعوای بین فرزندان در نقشی بین نقش قاضی و معلم قرار بگیرند، لازم است تا درک عمیقی از نیازها و احساسات فرزندان داشته باشند.

ویژگی‌های نقش قاضی

اگر والدین برای مدیریت دوای بین فرزندان نقش قاضی را انتخاب کنند، لازم است تا عادلانه و بی‌طرف باشند اما در عین حال باید این موضوع را به خاطر داشته باشند که مهارت‌های حل تعارض و حل مسئله را نیز به فرزندان خود آموزش دهند و صرفاً به دنبال پیدا کردن مقصر نباشند. بلکه به فرزندانشان بیاموزند که چگونه می‌توان از طریق صحبت کردن و راه‌های مسالمت آمیز مسئله را حل کرد.

در صورت تکرار دعوا موضوع را عمیق‌تر پیگیری کنید

یکی دیگر از مواردی که والدین باید در مدیریت دعوای بین فرزندان به آن توجه داشته باشند این است که صرفاً به ظاهر موضوع را نگاه نکنند، بلکه با نگاهی دقیق‌تر ریشه‌های بروز بحث را پیدا کرده و به صورت عمیق‌تری مسئله را پیگیری کنند. موضوع دعوای بین فرزندان می‌تواند به علل مختلفی صورت بگیرد که در ادامه شما را با بعضی از این موارد آشنا کرده‌ایم.

رقابت بین خواهران و برادران

یکی از عوامل اصلی دعوا بین فرزندان یک خانواده رقابت بین آنها می‌باشد. معمولا والدینی که قصد مدیریت دعوای بین فرزندان خود را دارند به کرات شاهد این موضوع بودند که یکی از فرزندان برای جلب توجه بیشتر والدین، ممکن است به رقابت با سایر خواهران و برادران خود بپردازد و در این میان دعوایی نیز رخ دهد. علت ایجاد این اتفاق مقایسه بین فرزندان یا میل به توجه بیشتر یکی از فرزندان می‌باشد.

والدین باید به این موضوع توجه کنند که چرا فرزند آنها نیاز به رقابت پیدا کرده و شاید باید در مورد موضوعی به صحبت‌های او گوش دهند. مدیریت دعوای بین فرزندان فقط به تمام کردن جر و بحث ختم نمی‌شود، بلکه والدین باید گوش شنوایی برای فرزندان خود باشند و سعی کنند با پیدا کردن مشکل، سعی در برطرف کردن آن نمایند.

همچنین وظیفه والدین این است که هرگز فرزندان خود را با یکدیگر مقایسه نکنند و با پیدا کردن و بیان کردن نقاط مثبت هر یک از فرزندان خود بکوشند تا اعتماد به نفس و عزت نفس فرزندانشان را افزایش داده و به این شکل از بروز دلخوری و دعوا بین فرزندانشان جلوگیری کنند.

نیازهای برآورده نشده فرزندان

یکی دیگر از مواردی که می‌تواند منجر به دعوای بین فرزندان شود، نیازهای برآورده نشده آنها است. وقتی والدین در حال مدیریت دعوای بین فرزندان خود هستند، ممکن است متوجه شوند که یکی از فرزندان آنها احساس ناکافی بودن می‌کند و این موضوع می‌تواند از اینجا ناشی شود که این فرزند احساس کرده است که توجه و محبت کافی را از سمت والدین خود کسب نکرده و تصور کرده به اندازه سایر خواهران و برادران خود مورد پذیرش قرار نمی‌گیرد.

برای اینکه والدین بتوانند از بروز حس حسادت در کودکان خود جلوگیری کنند و متعاقب آن از بروز رفتارهای پرخاشگرایانه نیز جلوگیری نمایند، فقط کافی است که به نیازهای جسمی و روانی فرزندانتان تک به تک توجه کنید و به این موضوع واقف باشید که فرزندان شما از نظر توانایی‌های فردی، جسمی، استعداد، مهارت و توانایی و همچنین ویژگی‌های اخلاقی با یکدیگر متفاوت هستند و کاملاً طبیعی است که نیازهای متفاوتی را نیز احساس کنند. بنابراین اگر می‌خواهید مدیریت دعوای بین فرزندان را به بهترین شکل ممکن پیش ببرید، باید به تفاوت‌های ظریف بین فرزندان خود نیز توجه نمایید.

تقلید از الگوهای رفتاری

یکی دیگر از عوامل مهم در دعوای بین فرزندان تقلید از الگوهای رفتاری می‌باشد. فرزندان آیینه والدین هستند و از همین رو معمولاً ویژگی‌های رفتاری را از والدین خود تقلید می‌کنند. اگر والدین پیوسته رفتارهایی را از خود نشان دهند که بیانگر پرخاشگری و بروز دعوا است، نمی‌توان انتظار داشت که فرزندان رفتاری متفاوت از خود نشان داده و با بینش منطقی و درایت نسبت به موضوعات رفتار کنند. وقتی شما قصد مدیریت دعوای بین فرزندان را دارید باید ابتدا نگاهی به خودتان بیندازید و ببینید که آیا رفتارهای شما بیانگر پیام‌های صلح‌آمیز و منطقی است یا خیر.

به این شکل در می‌یابید که والدین باید نشان دهنده یک الگوی مثبت برای فرزندان خود باشند تا در مدیریت دعوای بین فرزندان بتوانند نقش خود را به خوبی ایفا کرده و با حل مسئله مشکل را فیصله دهند.

وجود تفاوت‌های فردی

یکی دیگر از مواردی که می‌تواند باعث دعوای بین فرزندان شود وجود تفاوت‌های فردی می‌باشد. تفاوت در سن، جنسیت، علایق، اعتقادات و شخصیت فرزندان در منزل می‌تواند عاملی بسیار محرکی برای بروز اختلاف و دعوا باشد. برای اینکه والدین بتوانند مدیریت دعوای بین فرزندان را به خوبی تحت کنترل خود داشته باشند، لازم است تا با شناخت کاملی که از فرزندانشان دارند نسبت به ویژگی‌های اخلاقی و رفتاری هر یک از فرزندان در منزل صحبت کرده و این موضوع را به فرزندان خود گوشزد کنند که باید به تفاوت‌های یکدیگر احترام بگذارند.

مسائل و اتفاقات بیرونی

یکی دیگر از مواردی که می‌تواند دعوای بین فرزندان را ایجاد کند مسائل و اتفاقاتی است که در بیرون از منزل برای آنها رخ می‌دهد. عواملی مانند فشارهای مدرسه، مشکلات درسی، اختلاف با دوستان و حتی احساس خستگی می‌تواند سطح تحمل انسان‌ها را پایین آورده و باعث ایجاد درگیری و تنش در خانواده شود.

وقتی والدین می‌خواهند مدیریت دعوای بین فرزندان را پیش ببرند، لازم است تا از مشکلاتی که فرزندان در بیرون از منزل با آنها دست و پنجه نرم می‌کنند نیز خبر داشته باشند و با در نظر گرفتن فشارهایی که روی فرزندان می‌باشد به آنها کمک کنند تا روش‌های کنترل و مدیریت اضطراب و خشم را یاد گرفته و به این شکل از بروز تنش و درگیری در منزل و با افراد خانواده جلوگیری کنند.

واکنش‌های غلط والدین در برابر دعوای فرزندان

یکی از مهمترین مواردی که درباره مدیریت دعوای بین فرزندان باید به آن اشاره کرد، درباره واکنش‌های غلط والدین می‌باشد. والدین باید از بروز برخی از رفتارها به صورت هیجانی خودداری کنند و سعی کنند با صبر، درایت و مهربانی از دعوای فرزندان جلوگیری کنند. برخی از رفتارهای غلط والدین به شرح زیر است:

طرفداری از یکی از فرزندان

وقتی والدین در دعوای بین فرزندان از یکی از آن ها طرفداری کند، احساس ناخوشایندی در وجود فرزند دیگر ایجاد می‌شود. احساس خشم، بی‌عدالتی، نارضایتی، رقابت و کینه توزی از جمله مواردی است که با این رفتار والدین در وجود فرزندان ایجاد می‌شود. بنابراین اگر والدین قصد مدیریت دعوای بین فرزندان را دارند باید مراقب این مسئله باشند که در دعوا از کسی طرفداری نکنند.

نادیده گرفتن دعوا

یکی دیگر از رفتارهای اشتباه والدین این است که دعوای بین فرزندان را نادیده بگیرند. به این شکل این پیام اشتباه به فرزندان منتقل می‌شود که مشکلات و ناراحتی آنها اهمیتی برای والدین ندارد و به این صورت فرزندان احساس می‌کنند که تنها هستند و عضویت آنها در خانواده زیر سوال می‌رود.

مدیریت دعوای بین فرزندان نیاز به کسب مهارت‌های زیادی دارد. درست است که والدین باید اجازه حل مسئله را به فرزندان خود بدهند، اما این موضوع نباید این احساس را ایجاد کند که آنها به بروز مشکل و دعوا بین فرزندان خود اهمیتی نمی‌دهند.

واکنش‌های عصبی و عجولانه

یکی دیگر از مواردی که می‌تواند مدیریت دعوای بین فرزندان را با چالش مواجه کند، واکنش‌های عصبی و عجولانه والدین است که نه تنها مشکلی را حل نمی‌کند بلکه به بروز اختلافات دامن زده و کینه بین فرزندان را بیشتر می‌کند. از طرف دیگر وقتی والدین رفتارهای به دور از تفکر و منطق را به فرزندان خود نشان می‌دهند، الگویی منفی از خود به جای می‌گذارند و پرخاشگری و حرف زدن با صدای بلند را به فرزندان خود آموزش می‌دهند.

اما اگر شما به دنبال راهکار کنترل دعوای بین دو کودک هستید، در قدم اول باید یک الگوی مثبت را به آنها نشان دهید و با پرسش در مورد اینکه موضوع دعوا بر سر چیست و گوش دادن به صحبت‌های هر دو طرف در نقش یک معلم به آنها کمک کنید تا مسئله را حل کنند.

تمرکز بر تنبیه به جای آموزش

یکی دیگر از اشتباهاتی که والدین در مدیریت دعوای بین فرزندان مرتکب آن می‌شوند این است که به جای آموزش روی تنبیه تمرکز می‌کنند. هرچند تنبیه کودکان می‌تواند گذراندن چند دقیقه‌ای در اتاق باشد، اما اگر صرفاً تمرکز والدین به جای آموزش به تنبیه کودک باشد، فرصت یادگیری حل مسئله را از کودک خواهید گرفت. والدین می‌توانند به این شکل پیام‌های مخربی را به فرزند خود منتقل کنند علاوه بر آن، به دلیل بروز احساس خشم و عصبانیت در کودک، امکان تکرار این چنین رفتارها در او بسیار بیشتر خواهد شد.

بنابراین لازم است تا والدین تمرکز خود را بر آموزش و احساس همدلی بگذارند و به کودک خود بیاموزند که چطور می‌تواند با صحبت کردن و کمک گرفتن از نظر بزرگترها مسئله را حل کند.

جلوگیری از دعوای کودکان نیاز به کسب مهارت، دانش و تجربه دارد و والدین باید در این زمینه تلاش خود را بکنند تا به بهترین شکل ممکن مدیریت دعوای بین فرزندان را انجام دهند. هر چقدر که والدین بتوانند رفتارهایی پخته‌تر و آگاهانه‌تر از خود نشان دهند الگوی مناسب‌تری برای فرزندان خود خواهند بود و به این شکل مهارت‌های حل مسئله نیز به فرزندان آموزش داده می‌شود.

سوالات متداول

• چگونه دعوای بین فرزندان را مدیریت کنیم؟

  برای اینکه بتواند دعوای بین فرزندان را مدیریت کنید باید از راهکارهایی که در متن مقاله به آن اشاره شد، استفاده کنید و در صورت نیاز از تخصص یک روانشناس کمک بگیرید.

• بهترین راهکار کنترل دعوای بین دو کودک چیست ؟

  والدین باید در نقش یک معلم دلسوز و گاهی یک قاضی با گوش دادن به صحبت‌های هر دو طرف به فرزندان خود کمک کنند تا یک راهکار سازنده برای رفع مشکل پیدا کنند.

• بهترین راهکارهای کنترل دعوای بین فرزندان شامل چه مواردی می‌باشد ؟

  برای رسیدن به پاسخ کامل این سوال می‌توانید به متن مقاله مراجعه کنید.