آموزش فصل مواد و نقش آن ها در زندگی علوم نهم
در فصل مواد و نقش آن ها در زندگی علوم نهم بعد از یادآوری مفاهیمی مانند ماده خالص، مخلوط، عنصر، ترکیب، فلز و نافلز، در رابطه با متفاوت بودن واکنش پذیری فلزها صحبت خواهیم کرد. در این زمینه میتوانیم این مثال را مطرح کنیم که فلز مس در ترکیب با گاز اکسیژن به آرامی تبدیل به مس اکسید میشود اما اگر یک تکه نوار منیزیم را روی شعله بگیریم، با سرعت زیادی سوخته میشود و نور بسیاری را ایجاد مینماید. البته در میان فلزها، فلزاتی مانند طلا هم وجود دارند که میلی به ترکیب شدن با اکسیژن ندارند.
مواد فلزی
در ادامهی آموزش مواد و نقش آن ها در زندگی علوم نهم به مبحث مواد فلزی میرسیم. هزاران سال از زمانی که انسان با فلزها آشنا شده، گذشته است. در این سالها راههای استفاده از فلزات کشف شدهاند و انسان توانسته با استفاده از این مواد، اشیا و تجهیزات مختلفی را تولید نماید. در دنیای امروزی فلزات نقش بسیار گستردهی در زندگی انسانها دارند و از این مواد ارزشمند در ساخت خانهها، ابزارآلات، وسایل حمل و نقل، زیورآلات و … استفاده میشود.
آشنایی با فلز مس
از جمله مهمترین فلزات میتوانیم به آلومینیوم، آهن و طلا اشاره کنیم که در سالهای گذشته با آنها آشنا شدهاید. یکی از پرکاربردترین فلزات، فلز مس است. این فلز سرخ و براق از طریق ذوب سنگ معدن آن در دمای بالا ایجاد میشود و عمده مصرف آن در سیم کشی ساختمانها و تولید ظروف مسی است.
این فلز به دلیل بالا بودن رسانایی الکتریکی و مقاوم بودن در برابر خوردگی بسیار کاربرد دارد. از طرفی فلز مس را میتوان به صورت مفتول درآورد که همین امر، این فلز را به یک فلز محبوب تبدیل کرده است. از جمله مهمترین معادن مس در کشور، معدن مس سرچشمه واقع در استان کرمان میباشد.
نافلزهای موجود در ساختمان برخی مواد
یکی از مهمترین گازهای تشکیل دهندهی هوا، گاز اکسیژن است. اوزون از مولکولهای سه اتمی اکسیژن تشکیل شده و مانع از رسیدن پرتوهای خطرناک و پر انرژی فرابنفش به سطح زمین میشود. به همین دلیل است که در مناطقی که لایه اوزون آسیب دیده، افراد در معرض خطر قرار خواهند داشت. اکسیژن علاوه بر این که به عنوان یک گاز برای تنفس مطرح میشود در صنایع نیز بسیار کاربردی است. به در این راستا میتوانیم به سولفوریک اسید اشاره کنیم. در ساختار این ماده، به غیر از اکسیژن و هیدروژن، عنصر گوگرد نیز یافت میشود.
علاوه بر این از جمله مهمترین گازهای موجود در هوا، گاز نیتروژن است که به صورت مولکول دو اتمی N2 آن را میشناسیم. برای تولید گاز آمونیاک، گاز نیتروژن و گاز هیدروژن بایستی با هم ترکیب شوند. از جمله کاربردهای آمونیاک میتوانیم به تهیهی کودهای شیمیایی و مواد منفجره اشاره کنیم.
علاوه بر موارد مطرح شده، فسفر و کربن نیز از جمله نافلزهای دیگری هستند که در صنعت از آنها بسیار استفاده میشود.
طبقه بندی عنصرها
از جمله مهمترین بخشهای کتاب علوم تجربی نهم، مبحث طبقهبندی عنصرها است. طبقه بندی نمودن عناصر به شما این امکان را میدهد تا بتوانید عناصر با خواص مشابه را در کنار هم به خاطر بسپارید. یکی از خصوصیاتی که با استفاده از آن، عناصر را طبقه بندی میکنند، تعداد الکترونهای موجود در مدار آخرین اتم آنها میباشد. به این ترتیب عناصر با تعداد الکترون مدار آخر اتم برابر، معمولاً در یک طبقه قرار و به طور کلی عنصرها از عدد اتمی 1 تا 18 در 8 ستون جای میگیرند.
پس از تدریس مواد و نقش آن ها در زندگی علوم نهم، دانشآموزان باید بتوانند با توجه به مدل اتمی عناصر مشخص کنند که هر عنصر در کدام ستون جدول قرار گرفته است. برای یادگیری تمامی نکات مواد و نقش آن ها در زندگی علوم نهم میتوانید ویدیوهای آموزشی مدرسه مجازی آی نو را مشاهده نمایید.
بسپارهای طبیعی و مصنوعی
در این بخش از فصل اول: مواد و نقش آن ها در زندگی علوم نهم، با مفاهیمی مانند درشت مولکول و بسپار آشنا میشویم. برخی مواد مانند گاز اکسیژن، گاز آمونیاک یا سولفوریک اسید دارای تعداد محدودی اتم هستند.
این در حالی است که موادی مانند سلولز از بعداد بسیار زیادی اتم O، H و C ساخته شده است. به این مولکولها، درشت مولکول گفته میشود. بسپارها دستهای از درشت مولکولها هستند که از زنجیرههای بلند تشکیل شده و این زنجیرهها از به هم متصل شدن تعداد بسیاری از مولکولهای کوچک حاصل میآیند.
بسپارها در دو دسته طبیعی یا مصنوعی قرار میگیرند. این روزها افزایش جمعیت موجب شده است که بسپارهای طبیعی نتوانند نیازها را برطرف کنند. از طرفی تهیهی وسایل از بسپارهای طبیعی میتواند بسیار هزینهبر باشد، به همین دلیل امروزه بسپارهای مصنوعی بسیار مورد توجه قرار گرفتهاند.
از بسپارهای طبیعی میتوانیم به نشاسته، ابریشم، سلولز، پشم و پنبه اشاره کنیم. نفت و پلاستیک نیز از پرکاربردترین بسپارهای مصنوعی هستند. پلاستیکها در موارد بسیاری مانند ساخت قطعات خودرو، مواد بستهبندی، مصالح ساختمانی و … مورد استفاده قرار میگیرند. با توجه به این که این مواد به سادگی در محیط زیست تجزیه نمیشوند و سوزاندن آنها بخارات سمی را به هوا وارد میکند، بازگردانی پلاستیکها بسیار ضروری خواهد بود.
با ویدیو آموزشی مواد و نقش آن ها در زندگی علوم نهم مدرسه مجازی آی نو میتوانید تمامی نکات مهم این بخش را به خوبی بیاموزید.
آموزش ویدیویی کتاب علوم تجربی نهم
یکی از بهترین راههایی که با استفاده از آن میتوانید نکات مهم درس مواد و نقش آن ها در زندگی علوم نهم کتاب علوم تجربی نهم را بیاموزید، مشاهده ویدیوهای آموزشی است. از جمله مهمترین مزایای آموزش ویدیویی مواد و نقش آن ها در زندگی علوم نهم مدرسه مجازی آی نو این است که بدون هیچ محدودیت زمانی یا مکانی میتوانید این ویدیوها را مشاهده کنید.
با توجه به این که همهی ویدیوهای آموزشی مدرسه مجازی آی نو به صورت بدون محدودیت در پخش ارائه میشوند، شما میتوانید در کل طول شبانهروز، درس مواد و نقش آن ها در زندگی علوم نهم را بارها مرور کنید. از طرف دیگر، نگران امتحانات خود هم نخواهید بود زیرا با یادداشت خلاصه مواد و نقش آن ها در زندگی علوم نهم میتوانید نکات مهم هر مبحث را به دفعات بیشتری مرور کنید.