آموزش مفهومی مبحث نیرو علوم نهم

مهم ترین نکات فصل نیرو علوم نهم

نیرو از جمله مباحثی است که در زندگی روزمره‌ی ما بسیار کاربرد دارد. در فصل نیرو علوم نهم با نیروهای متوازن، قانون اول، دوم و سوم نیوتون، نیروی خالص، مفهوم وزن، مفهوم کنش و واکنش، نیروی عمودی سطح و مفهوم اصطکاک (نیروی اصطکاک جنبشی و نیروی اصطکاک ایستایی) آشنا خواهیم شد.

نیروهای متوازن

اثر نیرو بر یک جسم در شکل‌های مختلفی نمایش داده می‌شود. کشیدن، هل دادن، کاهش یا افزایش سرعت و … همه مثال‌هایی از وجود نیرو هستند. در واقع می‌توان این گونه بیان کرد که نیرو به اثر متقابل بین دو جسم گفته می‌شود و این به آن معنا است که اگر شما دوست خود را هل می‌دهید، دوست شما هم شما را هل خواهد داد. به این ترتیب برای ایجاد نیرو، دو جسم باید با هم مشارکت داشته باشند و بر هم اثر بگذارند، البته این به این معنا نیست که دو جسم حتماً با هم در تماس هستند.

در ادامه‌ی فصل پنجم: نیرو علوم نهم، با نیروهای متوازن آشنا خواهیم شد. اگر چند نیرو به صورت همزمان بر یک جسم وارد شوند و هر یک اثر دیگری را خنثی نماید، در این صورت نیروهایی که بر جسم وارد شده‌اند، نیروهای متوازن هستند. در واقع برآیند نیروهای متوازن برابر با صفر خواهد بود و البته دور از انتظار نیست که با وارد نمودن نیروهای متوازن قرار نیست تغییر خاصی در سرعت یا حرکت اشیا ایجاد شود. به این ترتیب با نیروهای متوازن، یک جسم در حال حرکت به حرکت خود ادامه می‌دهد و یک جسم ساکن همچنان ساکن می‌ماند.

قانون اول نیوتون

در ادامه‌ی درس نیرو علوم نهم به قانون اول نیوتون می‌رسیم که بیان می‌دارد:

«یک جسم حالت سکون یا حرکت یکنواخت روی خط راست خود را حفظ می‌کند مگر آنکه تحت تاثیر نیرو یا نیروهایی مجبور به تغییر آن حالت شود».

در واقع مطابق با این قانون، اگر توازن نیروها در اجسام دچار تغییر شود، این بدان معنا است که نیروها همدیگر را خنثی نکرده‌اند و در نتیجه نیروی خالص موجب ایجاد حرکت یا تغییر در حرکت خواهد شد. مثال مطرح شده در کتاب علوم تجربی نهم هم در رابطه با نحوه پرواز هواپیما است. اگر در ارتفاعی ثابت، نیروی بالابری بیش‌تر از وزن هواپیما باشد، هواپیما به سمت بالا و اگر کم‌تر باشد به سمت پایین حرکت می‌کند.

نیروی خالص؛ عامل شتاب

با توجه به مواردی که تا به اینجای درس نیرو علوم نهم مطرح کردیم، نیروها اگر خالص نباشد (یعنی هم اندازه و در خلاف جهت هم باشند)، موجب حرکت نخواهند شد. بنابراین نیروی خالص عاملی است که سبب ایجاد شتاب می‌شود. این موضوع را می‌توانیم در طناب کشی مورد بررسی قرار دهیم.

فرض کنید که دو گروهی که دو سمت طناب را می‌کشند به یک میزان و در خلاف جهت هم، نیرو وارد می‌کنند. در این صورت هیچ حرکتی صورت نخواهد گرفت. حال فرض کنید که یک طرف نیروی کم‌تری را وارد می‌کنند، در این صورت طناب به سمتی که نیروی بیش‌تری وارد می‌شود، حرکت خواهد کرد.

به طور کلی می‌توانیم این اصل را بیان کنیم که نیرو سبب تغییر سرعت یا ایجاد شتاب در جسم خواهد بود و شتاب جسم در تناسب با نیروی وارد شده بر جسم است.

قانون دوم نیوتون

در هنگام آموزش نیرو علوم نهم به رابطه شتاب با جرم جسم نیز پرداخته می‌شود.

• در حالتی که جرم جسم ثابت است، هر چه نیروی بیش‌تری به جسم وارد شود، شتاب افزایش خواهد یافت.
• اگر جرم جسم افزایش یابد و نیرو ثابت باشد، شتاب جسم کاهش خواهد یافت. به این ترتیب می‌توانیم این گونه بیان کنیم که جرم جسم با شتاب رابطه‌ی معکوس دارد.

در نهایت، از تقسیم نیروی خالص (F) بر جرم جسم (m) نیز می‌توانیم شتاب جسم (a) را محاسبه کنیم. به این ترتیب یکا‌ی نیرو نیوتون، یکای جرم کیلوگرم و یکای شتاب متر بر مربع ثانیه خواهد بود. به این رابطه قانون دوم نیوتون گفته می‌شود.

با آموزش ویدیویی نیرو علوم نهم مدرسه مجازی آی نو می‌توانید تمامی نکات مطرح شده در این بخش را به خوبی بیاموزید.

وزن

در هنگام تدریس نیرو علوم نهم به مبحث وزن می‌رسیم. مطابق تعریف کتاب درسی وزن جسم برابر با نیروی گرانشی (جاذبه‌ای) است که از طرف زمین بر جسم وارد می‌شود. اگر یک جسم را از بالا به پایین بیاندازید، آن چه موجب سقوط جسم می‌شود، وزن آن است که یکای آن نیوتون می‌باشد.

با توجه به قانون دوم نیوتون که شتاب از تقسیم اندازه‌ی نیرو بر جرم حاصل می‌شود، وزن جسم (W) را می‌توان از طریق حاصل‌ضرب جرم جسم (m) در شتاب جاذبه (g) به دست آورد. دقت کنید که اگرچه شتاب جاذبه در سطج زمین برابر با 9/8 متر بر مربع ثانیه است اما معمولا در حل مسائل از شما خواسته می‌شود که این مقدار را برابر با 10 در نظر بگیرید. با کمک ویدیوهای آموزشی مدرسه مجازی آی نو می‌توانید این مبحث از درس نیرو کتاب علوم تجربی نهم را به آسانی یاد بگیرید.

کنش و واکنش

یکی از مهم‌ترین مباحث مطرح شده در کتاب علوم تجربی نهم، مبحث کنش و واکنش است. در واقع وقتی با دست خود به دیوار نیرو وارد می‌کنید، دیوار نیز به دست ما نیرو وارد می‌کند. به این ترتیب نیروی وارد شده از دست ما به دیوار، «کنش» و نیروی وارد شده از دیوار به دست ما، «واکنش» نام دارد.

از ویژگی‌های مهم نیروهای کنش و واکنش این است که این نیروها به صورت همزمان اعمال می‌شوند و هیچ کدام بدون دیگری وجود نخواهد داشت.

قانون سوم نیوتون

یکی از مهم‌ترین نکات نیرو علوم نهم، قانون سوم نیوتون است. نیوتون در قانون سوم خود بیان می‌دارد که «هر گاه جسمی به جسم دیگر نیرو وارد کند، جسم دوم نیز به جسم اول نیرویی هم اندازه ولی در خلاف جهت وارد خواهد کرد».

آموزش جامع علوم نهم با ویدیوهای آموزشی

اگرچه روش‌های مختلفی برای یادگیری دروس وجود دارند اما ویدیوهای آموزشی بدون ایجاد محدودیت زمانی و مکانی توانسته‌اند طرفداران بسیاری را به خود جذب نمایند. با ویدیو آموزشی نیرو علوم نهم مدرسه مجازی آی نو می‌توانید صفر تا صد مطالب را بیاموزید و با نکات مهم امتحانی نیز آشنا شوید.

یکی از مهم‌ترین مزایای مشاهده‌ی ویدیوهای آموزشی مدرسه مجازی آی نو این است که می‌توانید این فیلم‌های آموزشی را بدون محدودیت در تکرار، تماشا کنید. از طرفی با یادداشت خلاصه نیرو علوم نهم پس از مشاهده‌ی ویدیوهای آموزشی مدرسه مجازی آی نو، می‌توانید در سریع‌ترین زمان ممکن به مهم‌ترین نکات امتحانی دسترسی داشته باشید.