درس سوم: کارخانه کاغذ سازی علوم ششم
تهیه‌ی کاغذ به روش سنتی جوابگوی نیاز امروز ما نیست. در درس سوم: کارخانه کاغذ سازی علوم ششم با کارخانه‌ی کاغذ سازی آشنا می‌شویم. توسط این کارخانه‌ها سالانه میلیون‌ها تن کاغذ تولید می‌شود. تهیه‌ی این مقدار کاغذ با استفاده از روش‌های سنتی، امکان‌پذیر نیست. در کارخانه‌های کاغذ سازی، مواد و وسایلی وجود دارد.
در آغاز آموزش کارخانه کاغذ سازی علوم ششم، ابتدا به برخی از تجهیزات به کار رفته در کارخانه‌ی کاغذ سازی اشاره می‌شود و به دنبال آن به مواردی مورد بررسی قرار می‌گیرند که در تهیه‌ی تجهیزات کارخانه و تولید کاغذ استفاده می‌شوند.
وسایل کارخانه کاغذ سازی
در کارخانه کاغذ سازی علوم ششم بیان شده که در این کارخانه نیاز به یک مخزن آهنی بزرگ برای تولید خمیر کاغذ است. همچنین برای فشرده و صاف کردن خمیر و تهیه‌ی ورق‌های کاغذ از یک غلتک سنگین آهنی استفاده می‌شود.
همان‌طور که مشخص است جنس وسایل مورد نظر از آهن است. از این رو در ادامه‌ی تدریس کارخانه کاغذ سازی علوم ششم به ویژگی‌های فلز آهن می‌پردازیم. این خصوصیات آهن سبب استفاده‌ی گسترده از این فلز در کارخانه‌ی کاغذ سازی شده است.
آهن در کارخانه
در کارخانه کاغذ سازی علوم ششم عنوان شده که در این کارخانه برای ساخت غلتک‌های سنگین و بزرگ مخصوص خشک کردن کاغذ، دستگاه چوب خرد کن، سرند، دیگ‌های خمیر سازی و … از آهن استفاده می‌شود.
فلز آهن دارای ویژگی‌هایی است که سبب می‌شود از جایگاه منحصر‌به‌فردی در میان عناصر برخوردار باشد. این فلز در دمای بالا ذوب می‌شود و خیلی زود زنگ می‌زند. در درس کارخانه کاغذ سازی علوم ششم با انجام آزمایش‌های زیر با ویژگی‌های دیگر فلز آهن آشنا می‌شوید.
آزمایش 1
در کارخانه کاغذ سازی علوم ششم ابتدایی، این آزمایش برای مقایسه‌ی چند ویژگی فلزات با مواد دیگر در بخش‌های مختلف طراحی شده است.
بخش اول آزمایش 1
برای انجام بخش اول آزمایش مطرح شده در درس کارخانه کاغذ سازی علوم ششم باید مطابق مراحل زیر پیش بروید:
- یک لیوان را تا نیمه از آب پر کنید.
- نصف استکان روغن به آن اضافه کنید.
- یک قطعه‌ی کوچک چوب پنبه و یک قطعه آهن در آن بیندازید.
از مشاهدات اولین بخش آزمایش عبارتند از:
- چوب پنبه روی روغن قرار می‌گیرد.
- روغن روی آب قرار می‌گیرد.
- آب روی فلز آهن قرار می‌گیرد.
- فلز آهن در ته ظرف قرار می‌گیرد.
بخش دوم آزمایش 1
به منظور انجام بخش دوم آزمایش لازم است تا مراحل زیر را انجام دهید:
- چند قطعه‌ی فلزی، پلاستیکی و چوبی با حجم یکسان تهیه کنید.
- قطعات چوبی و پلاستیکی را در یک کفه‌ی ترازو قرار دهید و قطعه‌های فلزی را در کفه‌ی دیگر بگذارید.
مشاهدات بخش دوم آزمایش به این صورت خواهد بود که حجم یکسانی از فلزات نسبت به پلاستیک و چوب، بسیار سنگین است. با تماشای ویدیوهای آموزشی علوم تجربی ششم مدرسه مجازی آی نو می‌توانید با نکات مهم این مبحث آشنا شوید.
بخش سوم آزمایش 1
در این بخش مقایسه‌ی ضربه پذیری فلزها و نافلزها انجام می‌گیرد. برای این منظور در مرحله‌ی اول باید سه میله‌ی قطعه‌ی فلزی، پلاستیکی و چوبی با حجم و طول یکسان تهیه کنید و با چکش ضربه‌ی یکسانی به هر یک بزنید.
در مرحله‌ی بعد از لازم است تا از سه قاشق پلاستیکی، چوبی و آهنی استفاده نمایید. ابتدا باید قاشق آهنی را محکم روی قاشق پلاستیکی و چوبی بکشید. سپس با قاشق چوبی محکم روی قاشق پلاستیک و آهنی بکشید. در نهایت نیز لازم است تا نتیجه‌ی مشاهدات خود را بنویسید.
در مرحله‌ی آخر باید قطعات چوبی و پلاستیکی را در یک کفه‌ی ترازو قرار دهید و قطعه‌های فلزی را در کفه‌ی دیگر بگذارید و مشاهدات خود را یادداشت کنید.
مشاهدات بخش سوم آزمایش 1
به این ترتیب مشاهده خواهید کرد که فلز آهن با ضربه تغییری نمی‌کند و تغییر شکل نمی‌دهد. قاشق آهنی به دلیل سختی می‌تواند روی پلاستیک و چوب خط بیندازد.
علاوه بر ویژگی‌های فوق، فلزها (مانند آلومینیوم، طلا، مس و سرب) رسانای گرما و جریان برق هستند. آهن نیز رسانای خوب گرما و الکتریسیته است. هنگام کار با فلزاتی مانند سرب باید توجه داشته باشید که سرب سمی است و بنابراین باید از تماس با آن پرهیز نمایید.
از فلز آهن به طور گسترده در تهیه‌ی ابزار آلات استفاده می‌شود. از آن‌جایی که آهن زود زنگ می‌زند، با تهیه‌ی آهن زنگ نزن (فولاد) می‌توان از زنگ زدن آهن جلوگیری نمود.
مواد کارخانه کاغذ سازی
در ادامه‌ی درس کارخانه کاغذ سازی علوم ششم به بررسی مواد مصرفی در کارخانه‌ی کاغذ سازی پرداخته می‌شود. لازم به ذکر است که در کارخانه‌ی کاغذ سازی علاوه بر آب اکسیژنه، در تولید خمیر کاغذ از اسیدها استفاده می‌شود.
اسیدها
اسیدها موادی هستند که در بسیاری از واکنش‌های شیمیایی دخالت موثر دارند. از این رو در زندگی روزانه‌ی ما در صنایع مختلف دارای کاربرد فراوانی می‌باشند. اسیدها به دو دسته‌ی خوراکی و صنعتی تقسیم می‌شوند. اسیدهای خوراکی مواد ترشی هستند که می‌خوریم (مانند سرکه). اسیدهای صنعتی (مانند جوهر نمک)، سمی و غیر قابل لمس کردن هستند.
برای آموزش آسان این درس و بررسی نکات مهم آزمایش‌های آن می‌توانید از آموزش ویدیویی زنگ علوم کتاب علوم ششم مدرسه مجازی آی نو بهره‌مند شوید.
آزمایش 2
برای این که بدانیم ماده‌ای اسید است می‌توانیم از کاغذ پی اچ استفاده نماییم. برای این منظور می‌توانید کاغذ پی اچ را در کمی آب میوه‌های پرتقال، کوی، سرکه و مقداری محلل رقیق جوهر نمک وارد و به تغییر رنگ کاغذ دقت نمایید. توجه داشته باشید که کاغذ پی اچ در محلول‌های اسیدی به رنگ قرمز در می‌آید.
از مهمترین نکات کارخانه کاغذ سازی علوم ششم، توجه به این هشدار است که از لمس، بو و مزه کردن جوهر نمک باید جدا بپرهیزید و مراقب باشید که این ماده با پوست و لباستان تماسی پیدا نکند.
آزمایش 3
این آزمایش برای بررسی خواص اسیدی چند ماده طراحی شده است.
بخش اول آزمایش 3
در این بخش مقایسه‌ی خاصیت اسیدی آب، سرکه و جوهر نمک صورت می‌پذیرد. برای این منظور باید:
- سه لیوان را از 1 الی 3 شماره‌گذاری کنید.
- داخل هر یک از لیوان‌ها، یک تکه سنگ مرمر بیندازید.
- به لیوان اول 10 میلی لیتر آب، به لیوان دوم 10 میلی لیتر سرکه و به سومین لیوان 10 میلی لیتر محلول جوهر نمک بیفزایید.
- پس از نیم ساعت مشاهدات خود را بنویسید.
بخش دوم آزمایش 3
در بخش دوم به بررسی اثر اسید بر بافت زنده می‌پردازیم. در این آزمایش باید با کمک پنبه و پنس یکی از برگ‌های گیاه شمعدانی را به جوهر نمک آغشته نمایید و پس از نیم ساعت مشاهدات خود را بنویسید.
در ادامه‌ی خلاصه کارخانه کاغذ سازی علوم ششم با طرح دو چالش، نکات پایانی این درس را مورد بررسی قرار می‌دهیم:
- چرا ورود فاضلاب کارخانه به رودخانه‌ها و مزارع و … آسیب می‌رساند.
- روش تهیه‌ی کاغذ از درختان و روش تهیه‌ی کاغذ از کاغذ‌های باطله را با توجه به موارد زیر بررسی نمایید:
- مقدار مصرف برق: برای تهیه‌ی یک تن کاغذ از درختان 1400 کیلو وات ساعت برق مصرف می‌شود در حالی که برای تهیه‌ی همین مقدار کاغذ از کاغذ باطله 840 کیلو وات ساعت برق مصرف می‌شود.
- آلودگی هوا:
- قیمت تمام شده:
- مقدار مصرف آب:
آموزش سریع و آسان علوم ششم با آی نو
مدرسه‌ی مجازی آی نو در راستای برقراری عدالت آموزشی برای همه‌ی دانش‌آموزان، اقدام به ارائه‌ی ویدیوهای آموزشی با کیفیت نموده است. شما می‌توانید با مشاهده‌ی ویدیو آموزشی کارخانه کاغذ سازی علوم ششم در تمام طول شبانه‌روز هر زمان که بخواهید و در هر کجا که باشید، با نکات مهم این درس به روشی جذاب آشنا شوید.
