درس هشتم: کارها آسان می شود ۱ علوم پنجم
در درس هشتم: کارها آسان می شود ۱ علوم پنجم در رابطه با اهرم‌ها صحبت خواهیم کرد. دانش‌آموزان در می‌یابند که همواره راه‌حل‌هایی وجود دارند که می‌توانند برای انجام آسان بسیاری از کارها، مورد استفاده قرار گیرند. در ادامه، خلاصه کارها آسان می شود ۱ علوم پنجم برای بررسی این راهکارها ارائه می‌شود.
داستان الاکلنگ (اهرم)
درس هشتم علوم طبق روال همیشه، با طرح یک مشکل و ارائه‌ی روش برای حل آن، آغاز می‌گردد. دو دوست یکی سنگین و دیگری سبک، نمی‌توانند به راحتی با الاکلنگ، بازی کنند.
می‌توان برای حل مشکل این دو دوست، راه حل‌های زیر را پیشنهاد نمود:
- محل نشستن دوست سنگین‌تر، به تکیه‌گاه الاکلنگ نزدیک‌تر شود.
- دوست سبکتر به اتفاق برادر کوچکترش در یک طرف الاکلنگ بنشینند.
در ادامه‌ی تدریس کارها آسان می شود ۱ علوم پنجم، با طراحی یک کاوشگری ساده به اصول کلی در رابطه با الاکلنگ ( اهرم) دست می‌یابیم.
کاوشگری ۱
در این کاوشگری مطرح شده در درس کارها آسان می شود ۱ علوم پنجم قصد داریم تا به این سوال پاسخ دهیم که چگونه می‌توان با ثابت ماندن فاصله‌ی فرد سبکتر و تغییر فاصله‌ی فرد سنگین از تکیه‌گاه، الاکلنگ را به تعادل رساند؟
به این منظور کافیست با یک خط‌کش، یک پاک‌کن به عنوان تکیه‌گاه، دو لیوان و دو عروسک با وزن‌های مختلف یک اهرم (الاکلنگ) بسازیم. سپس باید مطابق مراحل زیر پیش بروید:
- وسط یک خط‌کش را روی یک پاک‌کن (تکیه گاه) قرار دهید.
- دو عروسک با جرم‌های متفاوت را روی دو سر خط‌کش در داخل دو لیوان قرار دهید.
- ابتدا این دو لیوان را در فاصله‌ی یکسان از تکیه‌گاه قرار دهید. چه اتفاقی می‌افتد؟
- لیوان سنگین‌تر را از تکیه‌گاه دور کنید. چه مشاهده می‌کنید؟
- لیوان سنگین‌تر را آرام به تکیه‌گاه نزدیک کنید تا بالاتر از لیوان سبک قرار گیرد.
- در نهایت مشاهدات خود را در جدول زیر بنویسید.
| مراحل فعالیت | شکل خط‌کش با پاک‌کن و عروسک‌ها | فاصله‌ی لیوان سبک از پاک‌کن (به سانتی‌متر) | فاصله‌ی لیوان سنگین از پاک‌کن (به سانتی‌متر) |
|---|---|---|---|
| ۱ | 15 | 15 | |
| 2 | 15 | ||
| 3 | 15 |
در این فعالیت چه چیزی ثابت است و چه چیزی تغییر کرده است؟ با مشاهده‌ی ویدیوهای آموزشی علوم تجربی پنجم مدرسه مجازی آی نو می‌توانید با نکات مهم امتحانی این مبحث آشنا شوید.
نتیجه کاوشگری ۱
می‌توانیم از کاوشگری مطرح شده، به نتایج زیر دست یابیم:
- فاصله‌ی لیوان سبکتر از تکیه‌گاه ثابت است.
- فاصله‌ی لیوان سنگین‌تر نسبت به تکیه‌گاه باید کمتر باشد تا خط‌کش تعادل خود را حفظ کند.
در ادامه‌ی درس کارها آسان می شود ۱ علوم پنجم باید راه‌های دیگری را نیز برای به تعادل رساندن وضعیت خط‌کش ارائه دهیم.
کاوشگری 2
در این کاوشگری به این سوال پاسخ می‌دهیم که چگونه می‌توان با ثابت ماندن فاصله‌ی هر دو فرد و با افزایش وزن، الاکلنگ را به تعادل رساند؟ این بار فاصله هر دو لیوان را از تکیه‌گاه ثابت نگه می‌داریم. به این ترتیب آن‌چه تغییر می‌کند، وزن یکی از دو لیوان است. برای انجام این کاوشگری باید مطابق مراحل زیر پیش روید:
- وسط یک خط‌کش 50 سانتی‌متری را روی پاک‌کن (تکیه‌گاه) قرار دهید.
- هر یک از لیوان‌ها را این بار در فاصله‌ی 15 سانتی‌متری تکیه‌گاه قرار دهید.
- در یک لیوان، 4 گیره فلزی قرار دهید.
- در لیوان دیگر تعدادی گیره اضافه کنید تا خط‌کش کاملا افقی بایستد. سپس تعداد گیره‌ها را یادداشت کنید.
- در یکی از لیوان‌ها، دو برابر گیره فلزی لیوان دیگر قرار دهید. چه اتفاقی می‌افتد؟
در نهایت نتیجه را در جدول زیر یادداشت نمایید:
| لیوان سمت راست | لیوان سمت چپ | ||
|---|---|---|---|
| فاصله تا تکیه‌گاه به سانتی‌متر | تعداد گیره‌ها | فاصله تا تکیه‌گاه به سانتی‌متر | تعداد گیره‌ها |
| 15 | 4 | 15 | 4 |
| 8 | |||
با آموزش ویدیویی کارها آسان می شود ۱ علوم پنجم مدرسه مجازی آی نو می‌توانید با سایر نکات امتحانی این مبحث آشنا شوید.
نتیجه کاوشگری 2
اکنون می‌توان برای ایجاد تعادل خط‌کش، راه‌حل‌هایی ارائه دهیم زیرا رابطه‌ای بین فاصله‌ی لیوان از تکیه‌گاه و تعداد گیره‌ها به شرح زیر وجود دارد:
«وقتی وزن گیره‌ها دو برابر می‌شود برای برقراری تعادل، فاصله نصف خواهد شد».
در ادامه درس کارها آسان می شود ۱ علوم پنجم می‌خوانیم که یکی از کاربرد‌های اهرم تعیین جرم اجسام است. برای تعیین جرم اجسام کافیست فعالیت زیر را انجام دهید.
فعالیت ۱: ساخت ترازو
در ادامه‌ی بررسی نکات کارها آسان می شود ۱ علوم پنجم ابتدا می‌خواهیم به این سوال پاسخ دهیم که چگونه می‌توان با اهرم، جرم اجسام را اندازه‌گیری نمود؟ در واقع با اهرمی که در دست دارید می‌توانید جرم اجسام را اندازه‌گیری کنید. برای این کار کافیست مراحل زیر را انجام دهید:
- لیوان‌ها را به فاصله‌ی یکسان از تکیه‌گاه قرار دهید.
- در یک لیوان، مدادتراش قرار دهید.
- در لیوان دیگر تعدادی گیره‌ی کاغذی اضافه کنید تا خط‌کش به حالت افقی قرار گیرد.
- در صورتی که جرم هر گیره‌ی کاغذی دو گرم باشد، می‌توانید با شمارش تعداد گیره‌ها، جرم مدادتراش را اندازه بگیرید.
- می‌توانید برای تعیین جرم پاک‌کن نیز از همین روش استفاده کنید.
اهرم ها
وسایلی مانند الاکلنگ، ترازوی دو کفه‌ای، قیچی، میخ کش، در بازکن و … اهرم هستند. با این وسایل، کارها بسیار آسان می‌شود. هر اهرم از سه بخش تشکیل شده است:
- محل وارد شدن نیرو
- محل قرار گرفتن جسم
- محل تکیه گاه
در ادامه‌ی آموزش کارها آسان می شود ۱ علوم پنجم، درباره‌ی کاربرد چند ابزار که مانند اهرم عمل می‌کنند (مانند سیم‌چین، دستگاه منگنه، فندق شکن، انبردست و قیچی) صحبت خواهد شد. سپس باید مشخص کنید که اگر بنا بر این باشد که اهرم‌ها از نظر جای تکیه‌گاه به سه دسته تقسیم شوند، هر یک از ابزارهای فرغون، میخ‌کش، قیچی، سیم چین در کدام دسته در جدول زیر قرار می‌گیرند؟
| تگیه‌گاه بین جسم و نیرو | جسم بین نیرو و تکیه‌گاه | نیرو بین جسم و تکیه‌گاه |
|---|---|---|
| انبر دست | فندق شکن | منگنه زن |
آموزش جامع علوم پنجم با آی نو
در انتها لازم است این نکته را مد نظر قرار دهید که فراگیری، تنها با خواندن کتاب امکان‌پذیر نخواهد بود. توصیه می‌شود برای آموزش آسان این درس از ویدیو آموزشی کارها آسان می شود ۱ علوم پنجم مدرسه مجازی آی نو استفاده نمایید. این ویدیوهای با کیفیت بالا در اختیار شما قرار دارند و شما می‌توانید در تمام طول شبانه‌روز به این منابع معتبر دسترسی داشته باشید.
