نکات المپیاد پژوهشی و نحوه شرکت در آن
یکی از انواع المپیادهای علمی، المپیاد پژوهشی میباشد که جزو رقابت‌های علمی بسیار مهم برای دانش آموزان دوره دوم متوسطه است. هدف از برگزاری این رقابت‌ها، سنجش داوطلبان با سطح علمی بالاتر و هدایت این گروه از دانشجویان در مسیر دانش است. المپیاد پژوهشی به ارائه طرحهای تحقیقاتی دانشجویان در موضوعات مختلف اختصاص دارد و از این نظر نسبت به سایر المپیادها دارای جذابیت متفاوت‌تر و بیشتری است.
المپیادهای پژوهشی به صورت گروهی و انفرادی در سطح کشور برگزار میشود و این آزمون علمی هر ساله بین دانش آموزان متوسطه دوم برگزار شده و نفرات برتر برای اعزام به المپیاد جهانی انتخاب خواهند شد.
معرفی المپیاد دانشآموزی پژوهش محور
وقتی صحبت از معرفی المپیاد دانش آموزشی پژوهشی میشود، می‌توان تا حدودی از روی نام این المپیاد به ماهیت آن پی برد. همانطور که کلمه پژوهش در نام این المپیاد آورده شده است، نشان دهنده اهمیت پژوهش در این المپیاد میباشد. دانش آموزانی که قصد شرکت در المپیاد پژوهشی را دارند، باید مطالب و موضوعاتی که درباره آن پژوهش کرده‌اند را در قالب یک طرح تحقیقاتی ارائه دهند.
جزئیات المپیاد پژوهشی
به صورت کلی، المپیادهای علمی دانش آموزی یکی از برجسته‌ترین رقابت‌های علمی در نقاط مختلف جهان به شمار می‌رود که هر ساله به صورت تیمی یا انفرادی برگزار شده و دانش‌آموزان در رشته‌های مختلف در این المپیادها با یکدیگر به رقابت می‌پردازند.
یکی از زیر شاخه‌های المپیادهای دانشآموزی، المپیاد پژوهشی است که امکان شرکت دانش آموزان در قالب تیم‌های تک نفره و چند نفره وجود دارد. طرحهای ارسالی از طرف دانش آموزان در صورتی که قوانین و فرمت‌های المپیاد را رعایت کرده باشد، داوری شده و بهترین طرح‌ها انتخاب میشود. المپیاد پژوهشی جزو آن دسته از مسابقاتی است که هر ساله متقاضیان زیادی در آن با یکدیگر به رقابت می‌پردازند.
اگر بخواهیم به ویژگی‌های این المپیاد دانشآموزی اشاره کنیم، باید بگوییم که مهمترین تفاوت المپیاد پژوهشی با سایر المپیادهای علمی این است که این المپیاد آزمون ندارد و داوطلبان با ارائه طرحهای تحقیقاتی و مقالات خود در قالب موضوعاتی که از قبل برای این المپیاد در نظر گرفته شده است، با یکدیگر رقابت کرده و خودشان را به چالش می‌کشند.
همچنین منابع مطالعاتی خاصی برای المپیاد پژوهشی معرفی نمی‌شود و داوطلبان باید با گردآوری مطالب از بین منابع و اسناد معتبر، طرح پژوهشی خود را برای داوری ارسال کنند. هدف از برگزاری المپیادهای علمی به ویژه المپیاد پژوهشی، ارتقای سطح علمی و ایجاد انگیزه برای مطالعه و گردآوری مطالب از منابع مختلف است.
اگر دانش آموزان بخواهند به صورت تیمی در المپیاد پژوهش شرکت کنند، تعداد حداکثر اعضای یک تیم را باید از سامانه همگام بررسی کنند. در کشور ما المپیاد پژوهشی در یک رشته برگزار میشود و المپیادهای ادبی و علمی دانشآموزی در ۱۲ رشته مختلف برگزار شده که دانش آموزان می‌توانند در آن شرکت کنند.
زمان ثبت نام المپیاد پژوهشی
مورد مهم دیگری که داوطلبان شرکت کننده در المپیاد پژوهشی باید به آن توجه داشته باشند، زمان ثبت نام المپیاد دانش آموزی پژوهشی است. اولین برگزاری المپیاد پژوهشی در ایران به سال ۱۳۹۸ برمی‌گردد که داوطلبان می‌توانستند در دو رشته محیط زیست و انرژی در این المپیاد ثبت نام کرده و شرکت کنند.
برای اینکه داوطلبان بتوانند زمان المپیاد دانشآموزی پژوهشی و نحوه ثبت نام در آن را بررسی کنند، لازم است به سامانه ثبت نام المپیادهای پژوهشی دانش آموزی به نشانی hamgam.medu.ir مراجعه نمایند و به این شکل از بخش المپیادها، اطلاعیه‌های ثبت نام و زمان دقیق بارگذاری مدارک را مطالعه کنند.
همچنین راه دیگری برای اطلاع از زمان ثبت نام المپیاد دانش آموزی پژوهشی وجود دارد و آن مراجعه به سامانه پیام رسان شاد میباشد. برای این کار لازم است ابتدا برنامه شاد را دانلود کنید و سپس به کانال المپیادهای علمی که در این پیام رسان قرار دارد مراجعه کنید و اطلاعات مربوط به المپیاد پژوهشی را مطالعه نمایید.
اگر پیدا کردن بخش کانال المپیادها برای شما سخت بود، میتوانید عبارت olympiad_student را در قسمت جستجو وارد کنید و به این شکل با ورود به کانال المپیادهای علمی، اطلاعات مربوط به المپیاد پژوهشی را مطالعه نمایید.
نحوه ثبت نام المپیاد پژوهشی
یکی دیگر از مواردی که برای دانش آموزان علاقه‌مند به شرکت در المپیاد پژوهشی اهمیت دارد، نحوه ثبت نام و اطلاع از شرایط شرکت در المپیاد دانشآموزی پژوهشی میباشد. هر داوطلب متقاضی شرکت در المپیاد پژوهشی در قدم اول باید به سایت ثبت نام المپیاد دانش آموزی پژوهشی یا سامانه همگام به آدرس اینترنتی hamgam.medu.ir مراجعه کند و با وارد کردن اطلاعات خود، وارد پنل کاربری شخصی شده و نسبت به ثبت نام المپیاد پژوهشی مورد نظر خود اقدام نماید.
در ادامه راهنمای تصویری ثبت نام در المپیاد پژوهشی آورده شده است تا شما بتوانید راحت‌تر کارهای ثبت نام المپیاد دانش آموزی پژوهشی ۱۴۰۴- ۱۴۰۵ خود را انجام دهید.
برای این کار لازم است تا ابتدا در قسمت جستجوی گوگل آدرس سامانه همگام را که به نشانی hamgam.medu.ir میباشد را وارد کرده و روی اول لینک بزنید. یک صفحه برای شما باز میشود که باید گزینه ورود را انتخاب کنید.
در این صفحه جدید لازم است تا کد ملی و رمز عبور خود را وارد کنید و دوباره گزینه ورود را انتخاب کنید. رمز ورود به پنل شخصی برای هر دانش آموزی منحصر به فرد بوده و باید آن را از مدیر مدرسه دریافت کنید.
در بخش بعدی گزینه المپیاد دانش آموزی را انتخاب کنید.
حالا باید گزینه المپیاد پژوهشی را انتخاب کرده و به صفحه بعدی بروید. توجه داشته باشید که المپیاد پژوهشی جزو المپیادهای ادبی، ریاضی، نجوم و غیره نیست و خودش یک المپیاد مجزا میباشد. همچنین تفاوت دیگری که درباره المپیاد پژوهشی و سایر المپیادهای علمی باید به آن اشاره کرد، این است که المپیادها دارای آزمون‌های مرحله بندی شده هستند، اما المپیاد پژوهشی این چنین نیست.
حالا وقت آن است که اطلاعات شخصی خود را وارد کرده و بعد از تایید مشخصات هزینه ثبت نام را از طریق اتصال به درگاه بانکی پرداخت کنید و سپس یک کد پیگیری دریافت خواهید کرد که باید آن را نزد خود نگه دارید.
هزینه ثبت نام در المپیاد پژوهشی در صفحه‌ای که اطلاعات کارت بانکی نمایش داده میشود، مشخص میباشد. فراموش نکنید که بدون پرداخت هزینه، ثبت نام شما در المپیاد پژوهشی کامل نخواهد شد.
شرایط لازم برای ثبت نام در المپیاد پژوهشی
یکی دیگر از مواردی که برای آزمون المپیاد دانش آموزی پژوهشی باید به آن اشاره کرد، شرایط لازم برای ثبت نام میباشد. شرایط ثبت نام المپیاد دانش آموزی پژوهشی در دو دسته عمومی و اختصاصی طبقه بندی شده که لازم است هر داوطلب متقاضی شرکت در این المپیاد به آن توجه داشته باشد.
شرایط عمومی ثبت نام در المپیاد دانش آموزی پژوهشی به شرح زیر است:
دانش آموزان متقاضی شرکت در این المپیاد باید مشغول به تحصیل بوده و در پایه‌های دهم یا یازدهم محصل باشند .
اگر دانش آموزی در پایه دهم مشغول به تحصیل است و در آزمون المپیاد سال گذشته شرکت کرده و دارای مدال برنز رشته کامپیوتر و یا نقره و برنز سایر رشته‌ها میباشد، برای شرکت در المپیاد پژوهشی سال جاری باید مجدد نسبت به ثبت نام خود اقدام کند.
شرایط اختصاصی ثبت نام در المپیاد پژوهشی نیز بخش دیگری از روال ثبت نام میباشد که توجه به آن ضرورت دارد. این شرایط به شرح زیر است :
- مهمترین موردی که در مورد المپیاد پژوهشی باید به آن اشاره کرد، این است که برگزیدگان آزمون المپیاد پژوهشی برخلاف برگزیدگان سایر المپیادهای علمی، از امتیاز خاصی در کنکور سراسری بهره‌مند نخواهند شد و مانند سایر داوطلبان عادی باید در کنکور سراسری شرکت کنند.
- ثبت نام در المپیاد پژوهشی در دو بخش گروهی و انفرادی انجام میشود.
- تمامی دانش آموزانی که ثبت نام آنها در المپیاد پژوهشی به صورت گروهی انجام شده است، باید از نظر جنسیت و پایه تحصیلی یکسان باشند.
- تعداد اعضای هر گروه در المپیاد دانش آموزی پژوهشی نمی‌تواند بیش از دو نفر باشد.
- تعداد طرح ارائه شده توسط هر دانش آموز متقاضی شرکت در آزمون المپیاد پژوهشی، فقط شامل یک طرح خواهد بود.
- قالب و نوع فایل طرحهای ارسالی به المپیاد پژوهشی باید مطابق با فرمت تعیین شده از سوی سامانه باشد در غیر این صورت طرحهای ارسالی بررسی و داوری نخواهند شد.
یکی از تسهیلاتی که به برگزیدگان المپیادهای پژوهشی اعطا میشود، همانند سایر رشته های المپیاد دانش آموزی حمایت‌های معنوی و اختصاص امکانات آزمایشگاهی مراکز همکار و چاپ طرح در نشریه‌های مرتبط بوده که با هماهنگی مراکز مذکور انجام خواهد شد.
برای اینکه کار ثبت نام شما راحت‌تر انجام شود، بهتر است مدارک لازم برای ثبت نام المپیاد دانش آموزی پژوهشی را از قبل آماده کنید. البته برای ثبت نام المپیاد پژوهشی مدارک خاصی نیاز ندارید و فقط کافیست اطلاعات کارت ملی و شناسنامه خود را بدانید.
همچنین فایل اسکن شده عکس متقاضی با شرایطی که در سایت آورده شده است نیز لازم است. عکس شما باید دارای فرمت jpg بوده و دارای پس زمینه سفید باشد. همچنین عکس بانوان باید با حجاب اسلامی بوده و چهره آنها کاملا واضح و مشخص باشد. عکس باید مربوط به سال جاری داوطلب بوده و حجم آن کمتر از ۷۰ کیلوبایت باشد. پرداخت اینترنتی هزینه ثبت نام و دریافت کد پیگیری نیز جهت تکمیل ثبت نام الزامی است.
نحوه برگزاری المپیاد پژوهشی
نحوه برگزاری المپیاد پژوهشی دانش آموزی به این شکل است که متقاضیان شرکت کننده در این المپیاد که می‌توانند به صورت انفرادی یا گروهی در آن شرکت کنند، باید یک موضوع را انتخاب کرده و با انجام تحقیق و پژوهش درباره آن موضوع، مطابق با فرمت مشخص شده طرح تحقیقاتی خود را به سازمان المپیادهای علمی ارائه دهند.
وقتی طرحهای ارسالی توسط متقاضیان شرکت کننده در المپیاد پژوهشی توسط سازمان دریافت شد، طرح‌هایی که در فرمت مشخص شده باشد، بررسی و داوری میشود و ممکن است اعمال اصلاحات روی طرح نیاز باشد. طرحهای منتخب جواز راهیابی به مرحله دوم المپیاد را پیدا میکنند.
حامی برگزاری مراحل مختلف المپیادهای علمی در کشور باشگاه پژوهشگران جوان میباشد که زیر مجموعه وزارت آموزش و پرورش بوده و بخشی از معاونت استعدادهای درخشان است. داوطلبان بعد از انتخاب چالش باید به سایت مراجعه کرده و فرمت خلاصه مقاله را دانلود نموده و مطابق با قوانین و مقررات مشخص شده در سایت برای ارسال طرح‌ها عمل کنند.
مدت زمان لازم برای این کار حدوداً دو ماه است و در این مدت دانش‌آموزان باید خلاصه مقاله یا پیشنهاد طرح خود را آماده کرده و در بازه زمانی مشخص شده که حدود یک هفته میباشد، طرح المپیاد پژوهشی خود را در سایت بارگذاری کنند.
داوری المپیاد پژوهشی نیز به این صورت میباشد که فرم داوری به صورت آنلاین روی پنل هر داور قرار می‌گیرد و سپس داور با استفاده از این فرم به صورت کمی، به مقاله هر دانش آموز امتیاز می‌دهد و هر مقاله از طرف سرگروه برای سه داور ارسال خواهد شد. وقتی داوران امتیازات خود را به هر مقاله دادند، دوباره این امتیازات به سرگروه بازگردانده میشود و بعد از بررسی و تایید نهایی سر داور، دانش آموزان می‌توانند در قسمت پنل کاربری خود نتیجه داوری را مشاهده کنند.
اگر دانش آموزان می‌خواهند طرح خود را به صورت پوستر ارائه دهند، باید پوستر را به صورت عمودی با ابعاد عرض ۱۰۰ سانتی‌متر و طول ۲۰۰ سانتی‌متر تهیه نمایند. انتخاب رنگ زمینه پوستر به انتخاب دانش آموزان میباشد، اما رنگ باید به گونه‌ای انتخاب شود که نوشته‌های متن پوستر کاملاً خوانا باشد.
اگر نحوه ارائه به صورت پاورپوینت است باید به ترتیب هدف، روش کار، نتایج و مهمترین منابع پروژه برای المپیاد پژوهشی ذکر شود.
بررسی منابع المپیاد پژوهشی
یکی دیگر از موارد مهمی که درباره این المپیاد دانشآموزی باید به آن اشاره کرد، منابع آزمون المپیاد دانش آموزی پژوهشی است. در هر المپیاد علمی بسته به رشته‌ای که دانش آموز می‌خواهد در آن شرکت کند، منابع مشخصی وجود دارد که متقاضیان می‌توانند از قبل با مطالعه آن منابع، خودشان را برای حضور در المپیاد آماده کنند. اما در مورد المپیاد پژوهشی به این شکل نمی‌باشد و منبع خاصی برای مطالعه وجود ندارد.
زیرا هدف از برگزاری المپیاد پژوهشی، ارائه طرحهای پژوهشی توسط دانش آموزان است و روال کار به این شکل است که داوطلب یک موضوع را انتخاب میکند و با مطالعه منابع مختلف پیرامون همان موضوع، طرح پژوهشی خود را ارائه می‌دهد. در واقع تجربه و تسلط دانش آموز بر موضوع اهمیت دارد. دانش آموزان باید برای نوشتن مقالات پژوهشی خود سایت‌های معتبر دانلود مقالات آکادمیک را بلد باشند تا بتوانند از این مقالات به عنوان منابع کارهای تحقیقاتی خود در المپیاد پژوهشی استفاده کنند.
اگر می‌خواهید از مقالات به زبان فارسی استفاده کنید، میتوانید از سایت‌های زیر که جزو سایت‌های معتبر دانشگاهی در داخل کشور میباشد، بهره بگیرید. آدرس سایت‌ها به شرح زیر میباشد.
- مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی به نشانی sid.ir
- سیویلیکا یا مرجع دانش به نشانی civilica.com
علاوه بر دریافت مقالات به زبان فارسی، داوطلبان متقاضی شرکت در المپیاد پژوهشی دانش آموزی می‌توانند از مقالات انگلیسی نیز برای انجام کارهای پژوهشی خود استفاده کنند. در ادامه چند مرجع انگلیسی نیز معرفی شده است که میتوانید با مراجعه به آنها و جستجوی مقالات، مقالات مرتبط با کارهای پژوهشی خود را پیدا کنید.
این سایت‌ها به شرح زیر هستند :
- گوگل اسکالر به نشانی google.com
- اسکوپوس به نشانی com
اگر متقاضی شرکت در زمینه‌های پزشکی هستید، میتوانید از مرجع پاپ مد به نشانی ncbi.nlm.nih.gov استفاده کنید.
اعلام نتایج المپیاد دانش آموزی پژوهشی
وقتی دانش آموزان در المپیاد پژوهشی شرکت کرده‌اند، منتظر زمان اعلام نتایج المپیاد دانشآموزی پژوهشی می‌باشند تا بتوانند به این وسیله، از نتیجه عملکرد خود مطلع شوند. اعلام نتایج المپیاد پژوهشی در سه بخش صورت می‌گیرد که شامل بخش پذیرش، اصلاح و عدم پذیرش میباشد.
برای اینکه بتوانید نتایج المپیاد پژوهشی خود را مشاهده کنید، باید به سایت همگام به نشانی hamgam.medu.ir مراجعه کنید. اگر طرح شما توسط داوران بررسی شده و پیام اصلاح را دریافت کرده‌اید، باید در بازه زمانی تعیین شده مطابق با اصلاحاتی که داوران برای شما نوشته‌اند، طرح خود را بازبینی و اصلاح کرده و مجدد آن را بارگذاری کنید.
مقالات شما به سرگروه ارسال خواهد شد. بنابراین لازم است دانش‌آموزانی که پیام پذیرش دریافت میکنند، نسبت به پیام‌های دریافتی خود از سامانه دقت کنند. اگر پیام پذیرش را دریافت کنید، به دنبال آن، متن پذیرش در مرحله اول، راه یافتن به مرحله بعد و تکمیل مشخصات مربی راهنما در بازه تعیین شده را نیز دریافت خواهید کرد.
هر متقاضی شرکت کننده در المپیاد پژوهشی که طرح یا مقاله آن توسط داوران مورد پذیرش قرار گرفته است، باید در بازه زمانی مشخص شده که معمولاً حداکثر ۱۰ روز میباشد، مشخصات مربی راهنما را در سامانه درج کند. مربی می‌تواند دانش آموز یا حتی پدر یا مادر او باشد و البته دبیران راهنمای شاغل در پژوهش سرای دانشآموزی نیز می‌توانند به عنوان مربی راهنما در سامانه درج شوند.
هر طرح پژوهشی پذیرفته شده توسط داوران، جهت ارائه در بازه زمانی تقریباً سه ماهه، باید توسط دانش آموز یا تیم او تکمیل و نهایی شود. زمان و مکان داوری نهایی طرحهای ارائه شده به المپیاد پژوهشی روی سایت مرکز ملی پرورش استعدادهای درخشان و دانش پژوهان جوان به آدرس medu.ir اطلاع رسانی خواهد شد.
در مورد طرحهای پذیرفته شده در المپیاد پژوهشی باید بگوییم که دانش آموزان باید قبل از ارائه شفاهی، پوستر مربوطه و فایل نهایی مقاله خود را آماده کرده و روی سامانه همگام بارگذاری کنند. نتایج نهایی المپیاد پژوهشی بعد از برگزاری رویداد و اطلاع رسانی برای مراسم اختتامیه، در پنل دانش آموزان و سایت اعلام خواهد شد.
دانش آموزان باید جزئیات تنظیم مقالات ارسالی خود را کاملاً مطابق با چیزی که در سایت اعلام شده است، انجام دهند. مقالات ارسالی برای المپیاد پژوهشی در قالب‌هایpdf ، DOC و DOCX بررسی خواهد شد.
همچنین در هنگام تایپ طرح پژوهشی خود، باید به جزئیاتی که در سایت به آن اشاره شده است، توجه کنید. تمام طرحهای پژوهشی که برای المپیاد پژوهشی ارسال می‌شوند، باید روی کاغذ A4 با حاشیه ۲.۵ سانتی متر از هر طرف و فاصله بین خطوط ۱.۴۵ سانتی متر نوشته شود. همچنین نوع و اندازه حروف به ترتیب برای زبان فارسی، لوتوس شماره ۱۲ و برای زبان انگلیسی times new roman شماره ۱۱ میباشد.
البته به شما توصیه می‌کنیم قبل از ارسال طرحهای خود به المپیاد پژوهشی، حتماً از جزئیات نحوه نگارش مقالات و طرحهای تحقیقاتی خود که در سامانه همگام به نشانی hamgam.medu.ir منتشر میشود، مطلع شوید.
سوالات متداول
１- المپیاد پژوهشی چیست ؟
المپیاد پژوهشی یکی از انواع المپیادهای دانشآموزی میباشد که در آن دانش آموزان با ارائه طرحهای تحقیقاتی خود در یک حیطه پژوهشی در این المپیاد شرکت میکنند.
２- آیا کسب رتبه در المپیاد پژوهشی در کنکور سراسری تاثیرگذار است ؟
خیر. کسب مقام در المپیاد پژوهشی تاثیری در کنکور سراسری داوطلبان نخواهد داشت.
３- آیا منبع خاصی برای المپیاد پژوهشی مشخص شده است ؟
خیر. المپیاد پژوهشی منبع خاصی ندارد و هر داوطلب طرح پژوهشی و مطالعاتی خود را برای داوری به سامانه همگام ارسال میکند.
４- شرایط ثبت نام المپیاد پژوهشی دانش آموزی چیست ؟
شرایط به دو دسته عمومی و اختصاصی تقسیم شده که در متن مقاله به طور کامل به آن پرداختهایم.
５- زمان برگزاری آزمون المپیاد دانش آموزی پژوهشی چه تاریخی میباشد ؟
به طور معمول تاریخ برگزاری مرحله اول این آزمون در بهمن ماه است و مراحل بعدی آن توسط سامانه همگام اطلاع رسانی میشود.
