درس چهارم: برگی از تاریخ زمین علوم پنجم
نتایج هر یک از تحقیقات زمین شناسی، برگی از تاریخ زمین را برای ما به ارمغان می‌آورند. با بررسی برگی از تاریخ زمین علوم پنجم، می‌توان به بسیاری از اطلاعات گذشته زمین دست یافت. اما چگونه می‌توان با کارهای دانشمندان در این زمینه آشنا شد؟
درس چهارم: برگی از تاریخ زمین علوم پنجم با یک تصویر جنجالی متعلق به فسیل ماهی هفت میلیون ساله‌ای که در تبریز کشف شده است، آغاز می‌شود. مشاهده‌ی این تصویر با ایجاد سوالات بسیاری در ذهن دانش‌آموزان همراه خواهد شد. برای یافتن پاسخ این سوالات، کاوشگری زیر توسط معلم کلاس علوم به دانش‌آموزان پیشنهاد می‌شود.
کاوشگری 1: از اثر دست و پای یک جاندار چه چیزهایی می توان یاد گرفت؟
یکی از نکات برگی از تاریخ زمین علوم پنجم، رعایت بهداشت پس از انجام کاوشگری است. در این کاوشگری باید توجه داشته باشید که در پایان کار با گل، دست خود را با آب و صابون بشویید. برای اجرای کاوشگری لازم است تا به طریق زیر عمل نمایید:
- مقداری گل مجسمه سازی را در یک ظرف قرار دهید و سطح آن را با قاشق صاف کنید.
- کف دست خود را پس از مرطوب کردن با آب، روی گل بگذارید و فشار دهید. سپس دست خود را به آرامی بردارید.
- اجازه دهید تا چند روز نمونه در کنار پنجره خشک شود.
- پس از خشک شدن به آن نگاه و نتیجه‌ی مشاهدات خود را یادداشت کنید.
- این بار با ذره بین مشاهده نمایید. آیا چیز تازه‌ای در نمونه می‌بینید؟
- طول هر یک از انگشتان را اندازه بگیرید و روی هر انگشت نمونه یادداشت نمایید.
- ویژگی‌های دست خود را با نمونه مقایسه کنید و آن‌ها را در جدول زیر بنویسید:
| ویژگی‌های ظاهری | |
|---|---|
| دست من | اثر دست من روی گل |
| 1- دارای 5 انگشت است | 1- دارای 5 انگشت است |
| 2- ................ | |
| 3- ................ |
در ادامه‌ی کاوشگری باید موارد زیر را مقایسه کنید:
- اثر دست خود را با سایر دانش‌آموزان
- اثر دست خود را با اثر دست یکی از بزرگترهای خودتان
در نهایت نیز باید اثر دست یکی از دانش‌آموزان را بردارید و حدس بزنید اثر دست کیست؟
نتیجه کاوشگری 1
در درس برگی از تاریخ زمین علوم پنجم ابتدایی، نتیجه می‌گیریم که اثر بدن جانداران به خود آن‌ها شباهت دارد. بنابراین اگر اثر بعضی از قسمتهای بدن جانداری یافت شود، از روی آن می‌توان به برخی ویژگی‌های جاندار، پی برد.
مانند زمین شناسان
بعضی از زمین شناسان، افرادی هستند که با مطالعه‌ی لایه‌های رسوبی زمین به دنبال آثار به جا مانده از جانداران قدیمی می‌باشند. این دانشمندان، لایه‌های خاک را با ابزار مناسب و با دقت زیاد حفاری می‌کنند تا بتوانند آثار این جانداران را بدون شکستگی و کاملا سالم از لایه‌های رسوبی خارج نمایند. برای آشنایی با نکات امتحانی این مبحث پیشنهاد می‌کنیم ویدیوهای آموزشی علوم پنجم مدرسه مجازی آی نو را مشاهده نمایید.
کاوشگری 2: پیداکردن آثار چند جاندار در یک نمونه خاک همچون زمین شناسان
در ادامه‌ی تدریس برگی از تاریخ زمین علوم پنجم، کاوشگری 2 مطرح می‌شود. روش اجرای این کاوشگری به صورت زیر است:
- در ته یک لیوان یونولیتی، چند سوراخ ایجاد نماید.
- یک قاشق خاک معمولی در لیوان بریزید.
- یک قطعه باقی مانده از یک موجود زنده (به عنوان مثال، صدف حلزون) را روی خاک لیوان قرار دهید و روی آن خاک معمولی بریزد.
- یک قاشق ماسه روی خاک داخل لیوان بریزید.
- روی ماسه یک قطعه‌ی دیگر از آثار موجود زنده قرار دهید و سپس روی آن را با ماسه بپوشانید.
- در مرحله‌ی بعد لازم است تا دو قاشق خاک رس داخل لیوان اضافه کنید و نصف لیوان آب به محتویات داخل لیوان به آرامی بیفزایید.
- اجازه دهید محتویات لیوان خشک شود.
- لیوان را پس از چند روز از کناره‌ی آن ببرید و لایه‌ها را مشاهده کنید.
- از لایه‌ها نقاشی بکشید.
- با یک برس یا قاشقک، آرام لایه‌های خشک را بکنید تا باقی مانده‌ی موجود زنده را از درون آن سالم بیرون بیاورید.
- با کشیدن فسیل‌ها، نقاشی خود را کامل کنید.
- مشاهدات خود را در جدول بنویسید:
| لایه‌های خاک | بقایای موجود زنده (وجود دارد یا ندارد؟) | شکل بقایای موجود زنده |
|---|---|---|
| بالا | ||
| وسط | ||
| پایین |
نتیجه کاوشگری 2
دانشمندان معتقدند وقتی جانداری می‌میرد، قسمتهای نرم بدن آن جاندار با گذشت زمان از بین می‌رود ولی قسمتهای سخت بدن مانند استخوان، دندان و صدف در میان گل و لای رسوبات بر جای می‌ماند. به هر اثری از یک جاندار که در این لایه‌ها باقی مانده باشد، فسیل می‌گویند.
با مشاهده‌ی ویدیو آموزشی برگی از تاریخ زمین علوم پنجم مدرسه مجازی آی نو می‌توانید با نکات مهم امتحانی این درس آشنا شوید.
فسیل
در ادامه‌ی آموزش برگی از تاریخ زمین علوم پنجم، مراحل تشکیل فسیل با تصاویری مورد بررسی قرار می‌گیرند. دانشمندان با مطالعه‌ی فسیل‌ها درباره‌ی موارد زیر اطلاعاتی را کسب می‌نمایند:
- جانوران و گیاهان قدیمی
- محل زندگی جانداران قدیمی
- نوع غذایی که جانداران قدیمی می‌خوردند
- تغییرات آب و هوایی به وجود آمده در زمین
- شکل و وضع خشکی‌ها و دریاهای زمین
با توجه به مطالبی که در خلاصه برگی از تاریخ زمین علوم پنجم مورد بررسی قرار دادیم لازم است تا به چند سوال پاسخ دهید:
- آیا از مشاهده‌ی رد پای چند جانور می‌توان پی برد رد پا مربوط به پرنده است؟
- آیا می‌توان گفت رد پا مربوط به جانوری است که در کنار آب زندگی می‌کند؟
- درباره‌ی کاربرد فسیل چه می‌توانید بگویید؟
آموزش علوم پنجم با آی نو
جهت بررسی اصولی درس برگی از تاریخ زمین علوم پنجم بهتر است به مطالعه‌ی خلاصه‌ی این درس قناعت نکنید. شما می‌توانید با آموزش ویدیویی برگی از تاریخ زمین علوم پنجم مدرسه مجازی آی نو بدون هیچ محدودیت زمانی یا مکانی، در 24 ساعت شبانه‌روز به منبع آموزشی معتبر دسترسی داشته باشید.
