مبحث تفکر ۲ تصمیم گیری روان شناسی
درس تفکر ۲ تصمیم گیری روان شناسی، به منظور آشنایی دانش‌آموزان با انواع تصمیم‌گیری‌ها و پیامدهای تصمیم گیری‌های اشتباه، در برنامه درسی گنجانده شده است. طبق معمول قبل از تدریس تفکر ۲ تصمیم گیری روان شناسی از دانش‌آموز انتظار می‌رود در پایان این درس بتواند:
- جایگاه تصمیم گیری را در شناخت، تبیین نماید.
- با طرح دو مثال، وجوه اشتراک و اختلاف تصمیم‌گیری و حل مسئله را توضیح دهد.
- با تجربیات شخصی خود با ذکر دو مثال، پیامدهای تصمیم‌گیری و انواع تعارض را توضیح دهد.
- نمونه‌ای از دو نوع تصمیم گیری با استفاده از بهترین و بدترین سبک‌ها را ارائه دهد (با توجه به انواع سبک‌ها)
در ادامه به ارائه‌ی چکیده مبحث تفکر ۲ تصمیم گیری روان شناسی می‌پردازیم.
مقدمه ای بر درس ششم روانشناسی یازدهم
در شروع این درس خبری از مقدمه نیست و نگارگران آموزش تفکر ۲ تصمیم گیری روان شناسی، مستقیما به سراغ مفاهیم اصلی می‌روند. در ادامه مفاهیم مهم درس تفکر ۲ تصمیم گیری روان شناسی را بررسی می‌نماییم.
تعریف تصمیم گیری
در ادامه‌ی درس ششم: تفکر ۲ تصمیم گیری روان شناسی درباره‌ی تصمیم‌گیری صحبت خواهیم کرد. تصمیم‌گیری یکی از عالی‌ترین و پیچیده‌ترین فعالیت‌های شناختی انسان است. مطابق تعریف کتاب روان شناسی یازدهم انسانی، تصمیم گیری به معنای «ارزیابی راه‌های مختلف و انتخاب بهترین راه» است. البته نباید تصمیم‌گیری را با حل مسئله یکی فرض کنید زیرا این دو مقوله دارای تفاوت‌های زیر هستند:
- در تصمیم‌گیری، فرد باید از بین راه‌حل‌ها‌ی مختلف، بهترین راه‌حل را انتخاب کند اما در حل مسئله فرد باید راه‌حل را خود ابداع نماید.
- ما در تصمیم‌گیری‌ها با اولویت‌ها روبهرو هستیم در حالی که هنگام حل مسئله با راه‌حل‌ها، مواجهه می‌باشیم.
- در تصمیم‌گیری هر اولویتی، تصمیم‌گیری را به مقصد می‌رساند ولی ممکن است اولویت مطلوب نباشد. اما در حل مسئله، فقط یک راه است که پاسخ مسئله خواهد بود.
- دغدغه تصمیم‌گیرنده در تصمیم‌گیری، یافتن اولویت‌ها است اما دغدغه افراد در حل مسئله، یافتن روش‌های موفق و کارآمد می‌باشد.
با آموزش ویدیویی تفکر ۲ تصمیم گیری روان شناسی مدرسه مجازی آی نو می‌توانید با مهم‌ترین نکات این مبحث به شیوه‌ای جذاب آشنا شوید.
انواع تصمیم گیری
تصمیم‌گیری‌ها از نظر تعداد اولویت‌ها، میزان اهمیت و تعداد افراد تصمیم گیرنده به انواع زیر تقسیم می‌شوند:
انواع تصمیم گیری از نظر اولویت ها
تصمیم‌گیری از نظر اولویت‌ها به دو نوع تقسیم می‌شود.
- تصمیم گیری معمولی ساده: در این نوع از تصمیم‌گیری، فرد تصمیم گیرنده با اولویت‌های زیادی روبهرو است اما اهمیت یکی از آن‌ها بیش‌تر است.
- تصمیم‌گیری معمولی پیچیده: در تصمیم‌گیری معمولی پیچیده، اولویت‌ها محدود، ولی از نظر اهمیت یکسان هستند.
با مشاهده‌ی ویدیو آموزشی تفکر ۲ تصمیم گیری روان شناسی مدرسه مجازی آی نو می‌توانید با نکات مهم مبحث انواع تصمیم‌گیری‌ها آشنا شوید.
انواع تصمیم گیری از نظر اهمیت تصمیم
تصمیم‌گیری‌ها از نظر اهمیت تصمیم به دو دسته‌ی زیر تقسیم می‌شوند:
- تصمیم‌گیری مهم ساده: فرد تصمیم گیرنده با چند اولویت روبهرو است اما موضوع یکی از آن‌ها از اهمیت بیشتری برخوردار است.
- تصمیم‌گیری مهم پیچیده: فرد تصمیم‌گیرنده در تصمیم‌گیری دشوار، با این‌که با اولویت‌های محدودی را پیش رو دارد اما به دلیل اهمیت بسیار موضوع تصمیم‌گیری دشوار، با دشواری روبهرو خواهد شد.
ملاک های تصمیم گیری
در ادامه درس تفکر ۲ تصمیم گیری روان شناسی به ملاک‌های تصمیم گیری می‌رسیم. این ملاک‌ها شامل هزینه‌ها، مزیت‌ها و خطر تصمیم گیری هستند.
- توجه به میزان هزینه ناشی از تصمیم‌گیری یکی از مواردی است که باید هنگام تصمیم‌گیری از اولویت‌ها باشد.
- یکی از ملاک‌های مهم در تصمیم‌گیری، میزان سودمندی حاصل از تصمیم است. در تصمیم‌گیری‌های منطقی پیش از تصمیم‌گیری نهایی باید از مزیت‌های تصمیم مطمئن شد.
- یکی از مهم‌ترین ملاک‌های تصمیم‌گیری، نداشتن خطر ناشی از تصمیم است.
سبک های تصمیم گیری
تصمیم‌گیری شامل پنج سبک متفاوت است ولی در بین این پنج سبک، استفاده از سبک منطقی توصیه می‌شود.
سبک تصمیم گیری تکانشی
تصمیمات آنی، بدون تفکر و بدون در نظر گرفتن عواقب ناشی از آن‌ها، به تصمیمات تکانشی معروف هستند. این سبک تصمیمات با عجله و بدون محاسبه، در میان نوجوانان به وفور مشاهده و معمولا به پشیمانی ختم می‌شوند.
سبک تصمیم گیری احساسی
در این سبک تصمیم‌گیری، ملاک تصمیم‌گیری، عواطف و احساسات زودگذر است و بنابراین به دلیل زودگذر بودن نمی‌تواند زیر بنای تصمیم‌گیری باشد. تصمیم‌گیری یک امر پایدار و مهم است و همه‌ی ابعاد زندگی را در بر می‌گیرد.
سبک تصمیم گیری وابسته
شخص در تصمیم‌گیری وابسته به جای فکر کردن، به طور کورکورانه از دیگران اطاعت می‌کند. غافل از این که انتخاب دیگران شاید برای خودشان هم مناسب نباشد.
سبک تصمیم گیری اجتنابی
در سبک تصمیم‌گیری اجتنابی، فرد قصد دارد تصمیم بگیرد ولی هیچ‌گاه تصمیم او عملی نمی‌شود. این افراد فکر می‌کنند همه چیز خودش درست می‌شود از این رو دست دست کردن را ترجیح می‌دهند.
سبک تصمیم گیری منطقی
در تصمیم‌گیری منطقی، تصمیم‌گیرنده تمامی راهکارهای ممکن را می‌سنجد. این نوع تصمیم‌گیری تابع یک روش قاعده‌مند و منظم است و فرد به صورت پله پله و بر طبق قوانین پیش می‌رود.
مراحل تصمیم گیری
برای رسیدن به نتایج مطلوب در تصمیم‌گیری، باید مراحل زیر به ترتیب پیش روند:
- شناسایی تصمیم مورد نظر و تعریف آن
- شناسایی تعداد انتخاب‌ها یا اولویت آن‌ها
- بیان ویژگی‌های هر انتخاب یا اولویت
- ارزیابی پیامدهای هر انتخاب یا اولویت
- اجرای بهترین اولویت
- تعهد و پایبندی به اجرای اولویت مورد نظر
- بررسی پیامدها و نتایج اولویت مورد نظر
با مشاهده‌ی ویدیوهای آموزشی درس تفکر ۲ تصمیم گیری روان شناسی مدرسه مجازی آی نو می‌توانید نکات مهم این درس را به شیوه‌ای جذاب فرا بگیرید.
موانع تصمیم گیری
در بعضی از موارد، مراحل تصمیم‌گیری به درستی انجام نمی‌شوند و تحت تاثیر روش‌های اشتباه، نتایج منفی به بار می‌آیند. این روش‌های اشتباه مانع از تصمیم‌گیری درست می‌شوند. این روش‌های نادرست عبارتند از:
- سوگیری تایید: در این روش غلط، فرد از اطلاعاتی که دیدگاهش را تایید کند، استفاده می‌کند. غافل از این که ممکن است دیدگاهش غلط باشد.
- اعتماد افراطی: یکی از روش‌های غلط، اعتماد بیش از حد فرد به قضاوت و روش‌های تصمیم‌گیری خود است.
- کوچک شمردن خود: ترسو و عصبانی بودن، نداشتن اعتماد به نفس و کوچک شمردن خود، مانع از تصمیم‌گیری‌های مهم برای فرد می‌شود.
- کنترل نکردن هیجان: افرادی که قادر به کنترل کردن هیجان خود نیستند با واکنش‌های عاطفی دست به تصمیم‌گیری‌های غلط می‌زنند.
پیامدهای ناتوانی در تصمیم گیری
ناتوانی در تصمیم گیری با پیامدی به نام تعارض همراه است. وقتی در موقعیتی باشیم که باید تصمیم بگیریم ولی قادر به تصمیم‌گیری نباشیم، به حالت تعارض دچار می‌شویم. تعارض، حالت عاطفی ناخوشایندی است که در سه نوع می‌توان آن را تجربه نمود. در ادامه‌ی خلاصه تفکر ۲ تصمیم گیری روان شناسی، به شرح تعارض و انواع آن می‌پردازیم:
تعارض گرایش- گرایش
تعارض ناشی از ناتوانی تصمیم‌گیری برای انتخاب دو موضوع جذاب و خواستنی، تعارض گرایش- گرایش نام دارد. به عنوان مثال وقتی همزمان با دو رشته دلخواه خود در دانشگاه مواجه می‌شوید، دچار این نوع تعارض می‌شوید.
تعارض گرایش- اجتناب
تعارض ناشی از ناتوانی تصمیم‌گیری برای انتخاب دو امر خواستنی و ناخواستنی را تعارض گرایش- اجتناب می‌نامند. به عنوان مثال وقتی در رشته‌ای دلخواه در شهری دور پذیرفته می‌شوید ولی دوری از خانواده خود را دوست ندارید، با این نوع تعارض روبهرو خواهید شد.
تعارض اجتناب- اجتناب
تعارض ناشی از ناتوانی تصمیم‌گیری برای انتخاب دو امر ناخواستنی را تعارض اجتناب- اجتناب می‌گویند. به عنوان مثال هنگام انتخاب آمپول برای درمان سرماخوردگی. با این نوع تعارض مواجه می‌شوید.
چند پیشنهاد برای تصمیم گیری بهتر
درس تفکر ۲ تصمیم گیری روان شناسی، با ارائه‌ی چند پیشنهاد برای تصمیم‌گیری بهتر به دانش‌آموزان، پایان می‌یابد. در ادامه این پیشنهاد‌ها را مورد بررسی قرار می‌دهیم:
- تصمیم مورد نظر را به خوبی بشناسید.
- از سبک تصمیم‌گیری منطقی استفاده کنید.
- در تصمیم‌گیری‌های پیچیده و مهم از روش‌های میان‌بر استفاده کنید.
- موقعیت‌های پر خطر را بشناسید.
فهرست موقعیت های پرخطر برای تصمیم گیری
از آن‌جا که از مهم‌ترین نکات تفکر ۲ تصمیم گیری روان شناسی، معرفی موقعیت‌های پر خطر برای تصمیم‌گیری است، این چکیده را با فهرست این موقعیت‌ها به پایان می‌بریم:
- صحبت کردن با افراد غریبه
- اعتماد بیش از حد به دیگران
- مخفی کردن موضوعات مهم از والدین
- رفتن به خانه غریبه
- مصرف سیگار یا ماده‌ای که نمی‌شناسید
- اذیت و آزار دیگران
- راه دادن افراد غریبه به منزل
- به تنهایی در فضای تاریک رفتن
- سوار اتومبیل غریبه شدن
- پاسخ به پیام‌های ناشناس در فضای مجازی
- پاسخ عاطفی غیر معمول به دیگر افراد
با مشاهده‌ی ویدیو آموزشی تفکر ۲ تصمیم گیری روان شناسی مدرسه مجازی آی نو می‌توانید نکات مهم امتحانی این درس را به شیوه‌ای جذاب بیاموزید. دقت کنید که این فیلم‌های آموزشی به صورت رایگان ارائه شده‌اند و برای مشاهده‌ی آن‌ها هیچ محدودیت مکانی یا زمانی در نظر گرفته نشده است.
