تک ماده چیست و برای چند درس استفاده می شود؟

آیا می دانید قانون تک ماده چیست؟

برخی از دانش آموزانی که موفق به کسب نمره قبولی در امتحان نشده اند، می توانند از قانونی به نام تک ماده استفاده نمایند. کلیه مقاطع تحصیلی متوسطه اول و دوم از این قانون برای پاس کردن یک یا چند درس خود می توانند استفاده نمایند.

در واقع تک ماده به آن دسته از دانش آموزانی که نتوانسته اند نمره قبولی کسب کنند و نمره مستمر درس مورد نظر هم زیر نمره ده باشد، کمک می کند تا نمره بالاتری گرفته و فارغ التحصیل شوند. البته استفاده از تک ماده شرایط خاصی دارد که با استفاده از آن دیگر نیاز به امتحان دادن مجدد نمی باشد. در واقع بدین‌وسیله دانش آموزان را از دوباره امتحان دادن معاف می کند و قبولی در درس مورد نظر شامل حالشان می شود.

دانش آموز می تواند از این قانون  استفاده نکند و با درخواست کتبی به مدرسه، در امتحانات دوره شهریور ماه شرکت کند. در این صورت اگر نمره شهریور ماه او بیشتر از نمره خرداد ماهش شود، آن نمره جایگزین نمره قبلی خواهد شد. اما اگر نمره شهریور ماه او کمتر شود، همان نمره قبلی باقی می ماند و دانش آموز می تواند از قانون تک ماده در دی ماه استفاده کند.

آیا تک ماده و تبصره فرق دارند؟

تمامی دانش آموزان در هر مقطع تحصیلی در امتحانات نهایی یا غیر نهایی از قانون تک ماده می توانند استفاده کنند. بدین منظور که دانش آموزانی که نمره قبولی در امتحانات خرداد ماه و دی ماه نگرفته اند، می توانند از قانون تک ماده برای یک یا چند درس خود استفاده کنند و به اصطلاح درس یا درس های خود را تک ماده کنند.

تبصره قانونی است که دانش آموزان پایه دوازدهم، می توانند از آن استفاده نمایند. در تبصره قانونی وجود دارد که دانش آموز پایه دوازدهم باید نمره زیر 7 گرفته باشد، اما معدل آن بالای نمره 10 باشد. در این صورت می تواند از قانون تبصره در امتحان نهایی استفاده نماید.

به طور کلی از این قوانین هر دو جهت قبولی دانش آموز بدون شرکت در امتحان مجدد، استفاده می گردد و در امتحانات نهایی در هر مقطع تحصیلی می توان استفاده نمود و تمامی دانش آموزان می توانند از آن برای پاس کردن درس های خود استفاده کنند.

قانون تبصره برای دانش آموزان پایه دوازدهم است که معدل آن ها باید بالاتر از 10 و نمره امتحان مورد نظر کمتر از 7 باشد. در این صورت از قانون تبصره می توانند استفاده کنند.

برای چند درس می توان از قانون تک ماده استفاده کرد؟

طبق آیین نامه آموزش و پرورش، اگر دانش آموز به هر دلیلی در امتحان خرداد ماه به نمره قبولی نرسد و نمره امتحان مورد نظر بیشتر از 7 باشد، می تواند از قانون تک ماده در یک تا چهار درس خود استفاده کرده و آن ها را پاس کند. البته در صورتی می توان در چهار درس از این قانون استفاده کرد که بتوان معدل بالای 10 در امتحانات نهایی و یا غیر نهایی کسب نمود. در غیر این صورت نمی توان از آن استفاده کرد. این قانون شامل همه دروس نمی شود.

البته نکته مهم این است که چهار درسی که می توان از تبصره تک ماده از آن استفاده کرد، دو درس در امتحانات نهایی و دو درس در امتحانات غیر نهایی باشد. یعنی هر چهار درس را نمی توان در امتحانات نهایی تک ماده کرد.

همانطور که می دانید امتحانات نهایی در پایه دوازدهم برگزار می شود و دو درس نهایی که می توان از تبصره تک ماده استفاده کرد مربوط به پایه دوازدهم است. اما می توان دو درس غیر نهایی از پایه های دهم و یازدهم را هم تک ماده کرد.

با توجه به قوانین، دانش آموزان می توانند درس های نظری خود را با استفاده از تک ماده پاس کنند. در درس های غیر نظری نمی توان از قانون تک ماده استفاده نمود.

استفاده از تک ماده در دبیرستان شرایط خاصی دارد؟

مهم ترین زمان استفاده تک ماده، زمان مردود شدن در امتحان های نهایی در پایه دوازدهم یا پایه نهم دانش آموزان است. براساس نحوه محاسبه نمره امتحان نهایی دانش آموزان برای قبولی در پایه نهم و دوازدهم در امتحان های نهایی باید نمره بالای 7 بگیرند. اگر نمره زیر 7 کسب کنند مردود می شوند که می توانند از قانون تک ماده استفاده نمایند.

یکی از مهم ترین شرایط تک ماده کردن دروس در امتحانات نهایی این می باشد که دانش آموز نمره قبولی که نمره بالای 7 است، کسب نکرده باشد، اما نمره سالانه او بالای 10 باشد، می تواند از تک ماده استفاده کند.

دانش آموزان رشته فنی و حرفه ای و کاردانش دروس نهایی ندارند و می توانند برای حداکثر در 4 درس از بین درس های پایه دهم، یازدهم و دوازدهم که حد نصاب نمره آن 10 باشد، از تبصره استفاده کنند. البته درس های پودمانی، کار ورزی و مهارتی شامل استفاده از قانون تبصره نیستند.

شرایط تک ماده در هنرستان چیست؟

دانش آموزان هنرستان برای فارغ التحصیل شدن می توانند در چهار درس یعنی دو درس غیر نهایی و دو درس نهایی از قانون تک ماده و تبصره البته با شرایط خاصی استفاده نمایند.

• اگر دانش آموز نمره کتبی امتحاناتش بالای 7 باشد، می تواند از تک ماده استفاده کند.
• دانش آموز برای درس هایی که کارگاهی، علمی و آزمایشگاهی هستند و نمره قبولی آن ها 12 است نمی تواند از این قوانین استفاده کند.
• دانش آموزانی که نمره سالانه آن ها در هر درس کمتر از حد قبولی آن درس نباشد. پس از برگزاری امتحانات پایانی نوبت دوم در هر یک از درس های غیر نهایی قبول شناخته می شود. ( نمره قبولی در درس کارگاهی و آزمایشگاهی 12 و درس های نظری 10 می باشد)
• دانش آموزی که بعد از امتحانات نوبت دوم قبول نشود یا درس هایی احراز نکند یا درس های سال قبل او باقی مانده باشد، در دوره شهریور یا دی ماه باید شرکت کند و نمره حد نصاب را برای قبولی بگیرد.
• شرایط قبولی در امتحانات نهایی این است که: نمره امتحان نهایی دانش آموز در هر درس بدون ضریب کمتر از نمره 7 نباشد. نمره سالانه یا نمره دوره تابستان او در هر درس کمتر از حد نصاب ( 10 و 12) نباشد.

شرایط تک ماده برای پایه دوازدهم چیست؟

پایه های هشتم، نهم و دوازدهم، از تاثیرگزارترین عوامل قبولی دانش آموزان می باشد و می تواند در انتخاب رشته دوره متوسطه و قبولی در کنکور تاثیر داشته باشد. بنابرین نیاز است دانش آموزان نمره قبولی بگیرند. اما گاهی به دلایل مختلف دانش آموز نمی تواند نمره قابل قبولی بگیرد و در نتیجه در پایه نهم یا دوازدهم نمی تواند فارغ التحصیل شود.

برای این دسته دانش آموزان قانونی گذاشته شده تا با استفاده از آن بتوانند در پایه تحصیلی مورد نظر قبول شوند. این همان قانون تک ماده می باشد. البته برای استفاده از این قانون نمره درس، نمره سالانه و معدل بسیار مهم است.

• دانش آموز باید نمره سالانه 10 و بالاتر کسب کرده باشد و نمره امتحان نهایی آن درس بالاتر از 7 باشد، در این صورت قبول می شود.
• اگر نمره سالانه دانش آموز 10 و بالاتر باشد، نمره امتحان نهایی آن کمتر 7 باشد، دانش آموز می تواند از تک ماده دوازدهم و تبصره استفاده نماید.
• اگر نمره سالانه دانش آموز بین 7 تا 10 باشد، بدون در نظر گرفتن نمره برگه امتحان نهایی، می بایست از تک ماده دوازدهم استفاده نماید.
• اگر نمره سالانه و نمره امتحان کتبی نهایی دانش آموز هر دو کمتر از 7 باشد، در این صورت مردود می شود.

دانش آموزی که در امتحانات غیر نهایی نوبت دوم نمره حد نصاب سالانه را گرفته باشد، قبول محسوب می شود. نمره حد نصاب برای دانش آموزان نظری 10 و برای دانش آموزان رشته فنی حرفه ای 12 می باشد. اگر این دانش آموزان نمره قبولی در امتحانات نهایی دریافت نکنند، باید در امتحانات شهریور ماه نمره خوب بگیرند.

شرایط تک ماده برای پایه دهم و یازدهم چیست؟

دانش آموزان مقطع یازدهم برای قبولی باید نمره قبولی در دروس خود را کسب کند. اما اگر دانش آموزی در یک یا چند درس خود موفق به کسب نمره قبولی نشود، تحت شرایط خاصی می تواند از این قانون استفاده کند. در این صورت می تواند این مقطع را با موفقیت پشت سر گذارد. دانش آموزان پایه دهم و یازدهم تنها برای چهار درس امکان استفاده از تک ماده یا تبصره را دارند. دو درس نهایی و دو درس غیر نهایی را می توانند با تک ماده پاس کنند.

• اگر دانش آموزی از قانون تک ماده برای قبولی در یک درس غبر نهایی در مقطع یازدهم استفاده کند، در مقطع دوازدهم فقط در دو درس نهایی و یک درس غیر نهایی می تواند از قانون تک ماده استفاده نماید.
• اگر دانش آموز نمره سالانه بالاتر از 10 بگیرد، قبول می شود.
• اگر نمره سالانه دانش آموز بین 7 تا 10 باشد، بدون در نظر گرفتن نمره برگه امتحانی باید از تبصره و تک ماده استفاده نماید.
• اگر نمره سالانه دانش آموز کمتر از 7 باشد، بدون در نظر گرفتن نمره کتبی، مردود خواهد شد و طبق قوانین اجازه استفاده از تک ماده و تبصره نخواهد داشت.

شریط تک ماده برای پایه نهم چیست؟

اصول و قوانین تک ماده در امتحانات نهایی و غیر نهایی برای دانش آموزان دوره اول و دوم متوسطه بدین صورت می باشد:

• اگر نمره امتحان کتبی دانش آموز کمتر از 7 و نمره سالانه او بین 7 تا 10 باشد، می تواند از تک ماده استفاده کند.
• اگر نمره سالانه دانش آموز کمتر از 7 باشد، نمی تواند از تک ماده استفاده کند و باید در امتحانات شهریور ماه و اسفند ماه در همان سال شرکت نماید.
• دانش آموز در پایه نهم نمره سالانه و معدل بالای نمره 10 باید داشته باشد. اگر در نمره سالانه قبول و در نمره امتحان کتبی مورد نظر قبول نشود ولی معدل امتحان پایان ترم او بالای 12 باشد، در این صورت می تواند از تبصره استفاده نماید.
• در صورتی که معدل امتحانات نوبت دوم دانش آموز پایه  اول متوسطه بالای 7 و کمتر از 10 باشد و در امتحان نمره قبولی بگیرد، طبق قانون تک ماده در امتحانات نهایی 1402 نمی تواند از تک ماده هفتم، هشتم و نهم استفاده کند.

زمان استفاده دانش آموزان از تک ماده در امتحان نهایی و غیر نهایی در نوبت دی ماه، خرداد ماه و شهریور ماه می باشد که باید به مدرسه خود مراجعه کنند. البته دانش آموزان می توانند برای گرفتن نمره قبولی از تک ماده استفاده نکنند، از قانون تک ماده دوازدهم، تک ماده هشتم و… استقاده نکنند و به صورت کتبی درخواست دهند تا بتوانند در شهریور ماه دوباره امتحان بدهند. اما در صورتی که قبول نشدند می توانند از تک ماده در امتحان نهایی استفاده کنند.

آیا تک ماده روی معدل تاثیر دارد؟

برای انتخاب رشته های مختلف میزان معدلی که دانش آموز باید داشته باشد، فرق می کند. مثلا برای تحصیل در رشته ی علوم تجربی، حداقل معدل مورد نیاز نمره بالای 14 می باشد. مجموع نمره های درس های علوم تجربی و ریاضی در سه پایه متوسطه اول نباید کمتر از ضریب 42 باشد. نمره درس علوم تجربی و ریاضی در سه سال اول متوسطه با ضریب 3 حساب می شود.

برای انتخاب رشته ی ریاضی در سال 1402 مجموع نمرات درس های ریاضی و علوم تجربی در سه پایه متوسطه اول نباید کمتر از ضریب 42 باشد. نمره ریاضی و علوم تجربی در سه سال اول متوسطه با ضریب 3 محاسبه خواهد شد. معدل مورد نیاز برای تحصیل در رشته ی ریاضی فیزیک نمره بالای 14 باید باشد.

معدل لازم برای انتخاب رشته انسانی در سال 1402 باید حداقل 14 باشد. دانش‌آموز باید در درس ادبیات فارسی نمره 14، درس عربی نمره 12 و در درس مطالعات اجتماعی نمره 13 کسب کند. مجموع سه نمره کسب شده در درس های عربی، زبان و ادبیات فارسی و مطالعات اجتماعی در پایه های هفتم و هشتم و نهم بدون ضریب در ماه خرداد یا ماه شهریور نباید کمتر از 42 باشد.

استفاده از تک ماده در امتحانات نهایی تاثیر بسیاری روی معدل و همچنین کارنامه دانش آموز دارد، طوری که پذیرش در دانشگاه های بدون کنکور سراسری مستقیما بر اساس معدل تعیین می شود. بنابرین اگر معدل دانش آموز پایین باشد، برای بالا بردن آن می توان از قانون ترمیم معدل استفاده کنید