نکات مهم فصل حرکت چیست علوم نهم
مبحث حرکت چیست علوم نهم، یکی از مباحث بسیار کاربردی در زندگی است. حرکت، یکی از پدیدههای بنیادی و جذاب در علم فیزیک است که از زمانهای قدیم مورد توجه انسان بوده و همواره روی آن تحقیقات و بررسیهای متعددی انجام شده است. این پدیده، نه تنها در زمینههای علمی و تحقیقاتی، بلکه در زندگی روزمرهی افراد هم بسیار اهمیت دارد. از سرعت نسبی یک خودرو در جادهها گرفته تا حرکت زمین در مدارات خود، همگی مواردی هستند که از مفاهیم و اصول حرکت پیروی میکنند.
در فصل چهارم: حرکت چیست علوم نهم به بررسی و تحلیل اصول حرکت اجسام، اهمیت متغیرهای فیزیکی مانند مسافت، جابهجایی، سرعت و شتاب پرداخته و سعی داریم تا به نحوهی اندازهگیری و تفسیر این متغیرها به درک بهتر حرکت اجسام پی ببریم.
تندی متوسط
تندی متوسط یکی از مفاهیمی است که در درس حرکت چیست علوم نهم، مطرح شده است. برای محاسبهی آن کافیست مسافتی که یک جسم طی میکند را در بازهی زمانی صرف شده تقسیم نمایید. به این صورت تندی متوسط (V) را به دست خواهید آورد. فرمول تندی متوسط به صورت زیر است:
زمان صرف شده/مسافت پیموده شده=V
یکای تندی متوسط را هم میتوانیم با این روش به خاطر بسپاریم که یکای مسافت بر حسب متر (m)، یکای زمان صرف شده هم بر حسب ثانیه (s) در نظر گرفته میشود. بنابراین یکای تندی متوسط متر بر ثانیه (m/s) خواهد بود. در آموزش ویدیویی حرکت چیست علوم نهم مدرسه مجازی آی نو، دربارهی مبحث تندی متوسط مثالها متعددی را حل نمودهایم.
سرعت متوسط
یکی دیگر از کمیتهای مهم که در هنگام آموزش حرکت چیست علوم نهم به آن میرسیم، سرعت متوسط است. سرعت متوسط از تقسیم بردار جابجایی بر مدت زمان صرف شده، حاصل میآید. به این ترتیب مانند تندی متوسط، یکای سرعت متوسط نیز بر حسب متر بر ثانیه بیان میشود.
از مهمترین نکات مبحث سرعت متوسط این است که جهت سرعت متوسط، هم جهت با بردار جابجایی متحرک خواهد بود. در ویدیو آموزشی حرکت چیست علوم نهم میتوانید مثالهای متعددی که مطرح کردهایم را مشاهده کنید و در این مبحث استاد شوید.
تندی لحظه ای
در ادامه درس حرکت چیست علوم نهم به مبحث تندی لحظهای میرسیم. اجازه بدهید مبحث تندی لحظهای را با یک مثال مطرح کنیم. دوندهای را در نظر بگیرید که در پشت خط شروع مسابقه ایستاده است. در این لحظه تندی لحظهای دونده برابر با صفر خواهد بود اما به محض شروع مسابقه، به تدریج تندی افزایش مییابد و از صفر به مقدار دلخواه میرسد.
به این ترتیب تندی لحظهای به تندی یک متحرک در یک لحظهی زمانی خاص اطلاق میشود. در واقع تفاوت تندی لحظه ای با تندی متوسط که میانگین تندی در یک بازهی زمانی را نشان میدهد، تندی لحظهای به مقدار دقیق تندی در یک لحظهی خاص اشاره دارد.
در صفحهی 47 کتاب علوم تجربی نهم با مفهوم حرکت یکنواخت روی خط راست هم آشنا خواهیم شد. بیایید به همان مثال دونده باز گردیم. فرض کنید که یک دونده قصد دارد که از یک نقطه تا نقطهای دیگر را بدود. اگر در طول مسیر این دو نقطه، تندی دونده هیچ تغییری نکند، تندی لحظهای و تندی متوسط برابر خواهند بود. در این صورت است که گفته میشوند حرکت یکنواخت روی خط راست انجام شده است.
البته مفهوم دیگری به نام حرکت دایرهای یکنواخت هم وجود دارد که مطابق آن، دوندهی مثال ما با تندی ثابت روی یک مسیر دایرهای حرکت مینماید.
سرعت لحظه ای
یکی از مهمترین نکات در هنگام تدریس حرکت چیست علوم نهم این است که دانشآموزان بایستی تشخیص دهند که مفهوم سرعت لحظهای با تندی لحظهای متفاوت است. سرعت لحظهای در واقع همان تندی لحظهای است با این شرط که جهت آن را نیز میدانیم. برای درک این مطلب بهتر است که مثالی را مطرح کنیم:
فرض کنید که یک کانگورو در حال حرکت با تندی 10 کیلومتر در ساعت است. اگر فقط از میزان تندی اطلاع داشته باشیم، تندی لحظهای را میدانیم ولی اگر بدانیم که این کانگورو با تندی 10 کیلومتر در ساعت به سمت شمال در حرکت است، میتوانیم سرعت لحظهای را محاسبه کنیم.
اهمیت آگاهی از سرعت لحظهای در مواقعی بیشتر است که افراد بایستی علاوه بر دانستن تندی، جهتها را نیز تشخیص دهند. به عنوان مثال در کتاب مثالی در ارتباط با دو قایقران مطرح شده که به دلیل مه گرفتگی هوا، نمیتوانند همدیگر را ببینند، اما از طریق رادیو با هم در ارتباط هستند. در این صورت برای این که دو قایق با هم برخورد نکنند باید علاوه بر آگاهی از تندی، جهت را نیز در نظر بگیرند.
شتاب متوسط
معمولا در طول فرآیندها، سرعت متحرکها دچار تغییر میشود. به عنوان مثال رانندهای را پیدا نخواهید کرد که در تمام طول مسیر فقط با یک سرعت مشخص پیش برود. این بدان معنا است که در طول مسیر، حرکت ممکن است که تند، کند یا حتی متوقف شود. هر زمانی که سرعت متحرک در حال تغییر باشد، با مفهوم شتاب روبهرو خواهیم شد. شتاب متوسط از تقسیم تغییر سرعت بر مدت زمان تغییر سرعت حاصل میآید.
با توجه به این که یکای سرعت متر بر ثانیه و یکای زمان نیز ثانیه است، یکای شتاب به صورت متر بر مربع ثانیه در نظر گرفته میشود. البته باید دقت کنید که شتاب متوسط همانند سرعت یک کمیت برداری برداری است و در هنگام محاسبه شتاب متوسط بایستی جهت را نیز در نظر بگیریم. برای یادگیری آسان تمامی نکات حرکت چیست علوم نهم، پیشنهاد میکنیم به ویدیوهای آموزشی مدرسه مجازی آی نو سر بزنید.
آموزش آسان با ویدیوهای آموزشی آی نو
در مدرسه مجازی آی نو هدف ما همواره این است که بتوانیم شرایطی را فراهم کنیم که دانشآموزان بتوانند بدون صرف هزینه برای شرکت در کلاس یا خرید بستههای آموزشی، در هر زمان و موقعیت جغرافیایی، به منابع آموزشی با کیفیت دسترسی داشته باشند.
از مهمترین مزایای ویدیوهای آموزشی مدرسه مجازی آی نو این است که شما هیچ محدودیتی در مشاهدهی این فیلمهای آموزشی نخواهید داشت و در آنها صفر تا صد مطالب درسی مطرح شدهاند. در این ویدیوها سعی کردهایم تا مثالهای متعددی را مطرح کنیم تا شما دانشآموزان عزیز در حل هیچ سوالی به مشکل برنخورید.
البته پیشنهاد ما این است که پس از مشاهده ویدیوهای آموزشی مدرسه مجازی آی نو، خلاصه حرکت چیست علوم نهم را نیز یادداشت کنید تا در هنگام امتحان به مهمترین نکات هر مبحث، دسترسی داشته باشید.