آموزش مبحث دین و اعتقادات تاریخ ۱
در ادامه‌ی آموزش کتاب تاریخ دهم به سراغ درس چهاردهم: دین و اعتقادات تاریخ ۱، می‌رویم. در این درس ابتدا در رابطه با باورهای کهن آریایی صحبت می‌کنیم. سپس زرتشت و تعالیم او را بررسی می‌کنیم و در نهایت درس را با بیان دین و عقاید ایرانیان باستان از دوران ماد تا ساسانیان به پایان می‌رسانیم.
باورهای کهن آریایی
اولین مبحثی که در درس دین و اعتقادات تاریخ ۱ به آن می‌پردازیم، باور‌هایی است که در ابتدا در میان آریایی‌ها وجود داشته است. این گونه به نظر می‌رسد که اقوام آریایی که به ایران مهاجرت کردند همانند آریایی‌های هند، خدایان متعددی را مورد پرستش قرار می‌دادند. آن‌ها خدایان خود را با نام‌هایی نظیر بغ، اهوره و امرتا می‌نامیدند و برای این که بتوانند خدایان خود را خوشحال سازند، سرود‌ها و نیایش‌های مختلفی را می‌خواندند و حیوانات را قربانی می‌کردند.
در آن زمان افرادی حضور داشتند که به آن‌ها، مغ گفته می‌شد که این افراد، تشریفات و مراسم دینی را اجرا می‌نمودند. آریایی‌ها بر خلاف سایر مردمان در آن زمان مانند یونانی‌ها، ایلامی‌ها و … معابد با شکوهی را برای خدایان خود نمی‌ساختند زیرا اعتقاد داشتند که قدرت و نفوذ خدایان آن‌ها به ناحیه و شهر خاصی محدود نمی‌شود و سرتاسر قلمرو گیتی را در بر می‌گیرد. آریایی‌ها همچنین عناصر طبیعی مانند خاک، آب و آتش را مقدس می‌دانستند. در ادامه‌ی آموزش دین و اعتقادات تاریخ ۱ در رابطه با زرتشت صحبت خواهیم کرد.
زرتشت و تعالیم او
زرتشت به عنوان پیام‌آور دین زرتشتی در میان ایرانیان باستان ظهور نمود. این گونه به نظر می‌رسد که موارد ضد و نقیضی در رابطه با زمان تولد، مکان آن و مرگ این پیامبر اعلام شده است و مطالب در رابطه با زندگی و سرنوشت او بیش‌تر جنبه‌ی افسانه‌ای دارد.
اصول تعالیم زرتشت بیش‌تر بر مبنای پرستش اهوره مزدا و یگانگی او است. بر طبق تعالیم این پیابر، اهوره مزدا به عنوان آفریدگار زمین و آسمان‌ها، خورشید و ستارگان، ماه، آب‌ها و گیاهان و روشنایی و تاریکی است. به این ترتیب هیچ چیز از دایره‌ی قدرت و خواست اهوره مزدا بیرون نخواهد بود.
مطابق آیین زرتشتی، گروهی از موجودات الهی که به آن‌ها امشاسپندان یا جاودانان مقدس گفته می‌شود، به اهوره مزدا در آفرینش و اداره‌ی امور جهان کمک می‌نمایند. به این ترتیب دو نیرو (خیر و شر) در جهان وجود دارند و هر کس پیرو اهوره مزدا باشد، نیک و خیر را انتخاب می‌کند و فردی که بد و شر را برگزیند، پیرو اهریمن خواهد بود.
زرتشت همواره به پیروانش توصیه می‌نمود که مینوی نیک را انتخاب کنند و پندار نیک، گفتار نیک و کردار نیک را سرلوحه‌ی زندگی خود قرار دهند. یکی دیگر از آموزه‌های مهم زرتشت، اعتقاد به جهان آخرت و روز واپسین است. در این روز در رابطه با اعمال انسان‌ها در جهان، داوری خواهد شد. مطابق بیانات زرتشت، نیکان در گروه اهوره مزدا قرار می‌گیرند و بدان برده‌ی اهریمن شده و به دوزخ افکنده خواهند شد.
از جمله مواردی که زرتشت همواره با آن به مخالفت می‌پرداخت، قربانی کردن و کشتار بی رویه‌ی حیوانات (به خصوص گاو) بود. با آموزش ویدیویی دین و اعتقادات تاریخ ۱ مدرسه مجازی آی نو می‌توانید این درس را به شیوه‌ای جذاب فرا بگیرید.
اوستا
در ادامه‌ی تدریس دین و اعتقادات تاریخ ۱ با کتاب مقدس زرتشتیان که اوستا است، آشنا می‌شویم. در کتاب تاریخ دهم بیان شده که یک نسخه از اوستا که در زمان هخامنشیان بر روی پوست گاو به نگارش درآمده بود، در اثر آتش سوزی که در تخت جمشید به واسطه‌ی اسکندر مقدونی ایجاد شد، سوخت.
چندین سال بعد، بلاش یکم که یکی از پادشاهان اشکانی بود، اوستا را جمع‌آوری نمود و چنین به نظر می‌رسد که اوستا تا چندین قرن به صورت شفاهی نقل می‌شده است تا قرن چهارم میلادی که در زمان شاپور دوم ساسانی به زبان اوستانی به نگارش درآمد.
با ویدیو آموزشی دین و اعتقادات تاریخ ۱ مدرسه مجازی آی نو می‌توانید صفر تا صد مطالب این درس را به شیوه‌ای جذاب بیاموزید.
دین و عقاید ایرانیان باستان در دوران مادها تا ساسانیان
در ادامه‌ی درس دین و اعتقادات تاریخ ۱، به طور خلاصه در رابطه با دین و عقاید مردم ایران باستان در دوره‌های مختلف از مادها تا ساسانیان صحبت خواهیم کرد.
مادی ها
در رابطه با دین مردم در زمان مادی‌ها، اطلاعات چندان معتبری وجود ندارد اما به نظر می‌رسد که آن‌ها اهوره مزدا و برخی از خدایان کهن ایرانی مانند میترا را می‌پرستیدند.
در زمان مادی‌ها، مغ‌ها، کار برپایی آیین‌های مذهبی مانند سرود‌ها، نیایش‌ها و انجام رسم قربانی را بر عهده داشتند. به مرور زمان که دین زرتشت در میان ایرانیان پذیرفته شد، مغ‌ها به عنوان پیشوایان دینی زرتشتی به فعالیت خود ادامه دادند. به این ترتیب مغ‌ها نقش مهمی را در ترکیب نمودن تعالیم زرتشت با باورهای دینی قدیمی خود داشتند.
هخامنشیان
نوشته‌های یونانی مانند تاریخ هرودت، سنگ نوشته‌ها و کاوش‌های باستانی اگرچه اطلاعات ارزشمندی در رابطه با آداب و رسوم، باور‌ها و مراسم مذهبی در دوران هخامنشیان را در اختیار ما قرار می‌دهند اما این گونه به نظر می‌رسد که پژوهشگران در رابطه با پذیرش دین زرتشت در دوران هخامنشیان، اختلاف نظر دارند.
برخی از پژوهشگران معتقد هستند که مردن در زمان هخامنشیان، زرتشتی بوده‌اند در حالی که برخی دیگر معتقد بودند که شاهان هخامنشی به باورهای کهن ایرانی معتقدند بوده‌اند. با توجه به این که قلمرو هخامنشیان بسیار گسترده بوده است، این گونه به نظر می‌رسد که اقوام و گروه‌های متعددی در این قلمرو زندگی می‌کردند و پادشاهان هخامنشی نیز مردم را در انتخاب دین خود، آزاد گذاشته بوده‌اند.
به عنوان مثال می‌توانیم به رفتار آزادمنشانه‌ی کوروش بزرگ اشاره کنیم. او پس از آن که بابل را بدون خونریزی و غارت، فتح نمود، مردوک، خدای بزرگ بابلیان، را ستایش نمود و این در حالی بود که هر فرمانروایی در آن زمان که مکانی را فتح می‌کرد، ساکنان آن جا را نیز قتل عام و معابد‌شان را غارت می‌نمود و خدایانشان را نیز مورد اهانت قرار می‌داد.
برای این که بتوانید درس دین و اعتقادات تاریخ ۱ را به روشی جذاب بیاموزید کافیست ویدیوهای مدرسه مجازی آی نو را مشاهده کنید.
سلوکیان و اشکانیان
در ادامه‌ی درس دین و اعتقادات تاریخ ۱ در رابطه با اعتقادات دینی در زمان سلوکیان و اشکانیان صحبت خواهیم کرد. در زمان اسکندر مقدونی، او و دیگر شاهان سلوکی همواره تلاش کردند تا بتوانند باورهای یونانی را در ایران ترویج کنند.
جالب اینجاست که بیش‌تر ایرانیان همواره بر سنت، دین و آداب و رسوم نیاکان خود پایدار باقی ماندند. به این ترتیب این گونه به نظر می‌رسد که در زمان سلوکیان و اشکانیان، به غیر از اهوره مزدا، خدایان کهن ایرانی مانند آناهیتا و مهر مورد ستایش قرار می‌گرفتند.
در اواسط دوره‌ی اشکانیان، دین زرتشت هم به مرور گسترش پیدا کرد و بعضی از پادشاهان اشکانی نیز زرتشتی شدند یا از آن حمایت کردند. به عنوان مثال بلاش یکم دستور داد که متون پراکنده‌ی اوستا را گرد هم آوردند. در زمان اشکانیان، پرستش میترا تا قلمرو روم در آسیای صغیر نیز راه یافت و در آن جا به یک آئین مستقل تبدیل شد و در نهایت نیز به اروپا رسید.
اشکانیان هم مانند هخامنشیان، مردم را در انتخاب دین، آزاد گذاشتند. به این ترتیب، زمینه برای همزیستی مسالمت آمیز افرادی با دین‌ها و عقاید مختلف در زمان اشکانیان فراهم شد. یونانی تباران در این زمان بدون هیچ مشکلی، خدایان خود را مورد پرستش قرار می‌دادند و یهودیان هم مانند دوره‌ی هخامنشی در کنار سایر افراد به عبادت می‌پرداختند. پیروان مسیحیت نیز که همواره مورد آزار و اذیت رومیان قرار می‌گرفتند، در زمان اشکانیان، آرامش داشتند.
آئین بودایی از جمله آئین‌هایی بود که در دوره‌ی اشکانیان به ایران ورود پیدا کرد و برخی از مبلغان بودایی در این زمان، در سرزمین‌های شرقی حکومت اشکانی، مشغول به تبلیغ و آموزش آموزه‌های بودا بودند. برای این که بتوانید با نکات مهم این بخش از درس دین و اعتقادات تاریخ ۱ آشنا شوید، می‌توانید ویدیوهای آموزشی مدرسه مجازی آی نو را مشاهده کنید.
ساسانیان
در ادامه‌ی درس تاریخ و تاریخ نگاری کتاب تاریخ (۱) درباره‌ی اعتقادات مذهبی در زمان ساسانیان صحبت می‌کنیم. در این دوران دیت زرتشتی به عنوان دین رسمی کشور اعلام شد. به این ترتیب جرقه‌ی گره خوردن دین و سیاست آغاز شد. در واقع از یک طرف پادشاهان ساسانی به طور کامل از دین زرتشت حمایت کردند و از سوی دیگر روحانیان زرتشتی نیز به تایید حاکمیت ساسانیان پرداختند.
به این صورت بود که روحانیان در این دوره، قدرت و نفوذ بسیاری داشتند و در راس آن‌ها، موبدان معبد بودند که توانستند جایگاه ویژه‌ای را در دربار به خود اختصاص دهند. به این ترتیب پادشاهان ساسانی قبل از تصمیم گیری‌های مهم حتما با موبدان مشورت می‌نمودند.
بعد از موبدان، سلسله مراتبی از روحانیان وجود داشتند که مسئولیت‌هایی مانند اداره‌ی آتشکده، قضاوت و دادرسی، اجرای آداب مذهبی و مراسم و تعلیم آموزه‌های زرتشتی بر عهده‌ی آن‌ها قرار داده شده بود. برای آگاهی از نکات دین و اعتقادات تاریخ ۱ می‌توانید ویدیوهای آموزشی مدرسه مجازی آی نو را مشاهده کنید.
آموزش جامع تاریخ با آی نو
یکی از بهترین روش‌هایی که با استفاده از آن می‌توانید درس تاریخ دهم را بیاموزید، مشاهده‌ی ویدیوهای آموزشی مدرسه مجازی آی نو است. این فیلم‌های آموزشی در اختیار شما قرار داده شده‌اند و شما می‌توانید در هر زمان و مکانی به آن‌ها دسترسی داشته باشید. برای مشاهده‌ی این ویدیوهای آموزشی کافیست دارای یک تلفن همراه هوشمند، تبلت یا لپ‌تاپ متصل به اینترنت باشید.
با توجه به این که این ویدیوهای آموزشی امکان پخش مجدد دارند و هیچ محدودیتی برای تکرار آن‌ها وجود ندارد، شما می‌توانید در حین مشاهده‌ی این فیلم‌های آموزشی، خلاصه دین و اعتقادات تاریخ ۱ را نیز یادداشت کنید.
