راهنمای انتخاب رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی
یکی از رشتههای مجموعه علوم انسانی که به تدریس و آموزش احکام دینی و قرآنی اختصاص دارد، رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی است. این رشته به دلیل اسلامی بودن کشور ایران بسیار مورد توجه بوده و در دانشگاههای دولتی و غیر دولتی متعددی تدریس میشود. تمرکز اصلی رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی بر تفسیر قرآن است و دانشجویان با تمامی مسائل فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و اجتماعی از نگاه دین آشنا میشوند.
این رشته در سالهای دور در دانشگاهها تدریس نمیشد اما به دلیل نیاز مسلمانان به تفسیر و ساده سازی احکام دینی و اسلامی این رشته در دانشگاهها تدریس شد تا کارشناسانی تربیت شوند که بتوانند نیاز مسلمانان را برآورده کرده و این احکام را به زبانی ساده به مردم آموزش دهند. این رشته در حوزههای علمیه به عنوان یکی از مباحث اصلی تدریس شده و پیش از این که در دانشگاهها ارائه شود، به عنوان یکی از دروس اصلی در حوزه علمیه آموزش داده میشود.
در این مقاله میخواهیم با شرایط تحصیل در دانشگاههای ارائه دهنده رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی و جزئیات واحدهای درسی رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی بیشتر آشنا شویم.
معرفی رشتهی فقه و مبانی حقوق اسلامی
رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی با رشتههای حقوق در برخی از مباحث بسیار شبیه بوده و برخی از دروس پایه و تخصصی این دو رشته مشترک هستند. اما به طور کلی این دو رشته با یکدیگر متفاوت بوده و مباحثی که تدریس میشوند و بازار کار هر یک از آنها با هم فرق دارد. رشته حقوق اسلامی به مسائل حقوقی و مشکلات روز جامعه میپردازد اما رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی در دانشگاه و حوزه علمیه تدریس میشوند و به مسائل دینی و قرآنی و ارتباط آنها با جامعه اختصاص دارند.
داوطلبان با قبولی در رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی با مسائل مختلف اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی را از دیدگاه دین و اسلام و با رجوع به احکام اسلامی آشنا میشوند و وظایف و حقوق انسانی را از دیدگاه شریعت و وظایف انسانها در قبال یکدیگر را مورد بررسی قرار میدهند. روابط انسانها با یکدیگر در جامعه و روابط میان انسانها و خداوند در این مباحث کلی این رشته مورد توجه است.
جزئیات واحدهای درسی فقه و مبانی حقوق اسلامی
علاقه مندان به رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی بایستی در طول دوره چهار ساله کارشناسی، 135 واحد را پشت سر بگذارند. تعداد واحدهای درسی رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی این رشته بدین شرح است:
11 واحد دروس عمومی:
- تربیت بدنی
- آئین زندگی
- جمعیت و تنظیم خانواده
- ادبیات فارسی
- زبان عمومی
38 واحد دروس پایه:
- آموزش عربی 1 و 2
- قرآئت متون فرهنگ عربی 1
- تاریخ اسلام
- آشنایی با قرآن
- مبانی کامپیوتر
- کلام
- آموزش نحو عربی 1 و 2
- ترجمه از عربی به فارسی 1 و 2
- آشنایی با علوم حدیث
- منطق
- آشنایی با ادیان بزرگ
78 واحد دروس تخصصی:
- مبانی اصول فقه
- روش تحقیق
- فقه مدنی 1 تا 7
- فقه جزایی 1 و 2
- آیات الاحکام 1 و 2
- قواعد فقه مدنی
- کلیات حقوق
- احوال شخصیه
- حقوق جزایی عمومی اسلامی
- زبان تخصصی 1 و 2
- اصول فقه 1 تا 4
- عقود نامعین
- فقه قضایی
- فقه تطبیقی 1 و 2
- تاریخ فقه و فقها
- قواعد فقه جزایی
- حقوق خانواده 1 و 2
- حقوق اساسی
- آئین دادرسی مدنی
- حقوق بین الملل اسلامی
8 واحد دروس اختیاری:
- حقوق تجارت
- ادله اثبات دعوی
- فقه عبادی
- زبان تخصصی 3
- حقوق جزای اختصاصی
- حقوق تطبیقی
- حقوق کار
- حقوق تعهدات
نحوه انتخاب رشتهی فقه و مبانی حقوق اسلامی
داوطلبان رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی پس از شرکت در آزمون سراسری رشته علوم انسانی و دریافت کارنامه اولیه، با مراجعه به سایت سنجش میتوانند فرم انتخاب رشته را تکمیل کنند. نحوه انتخاب رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی در سایت در دفترچه انتخاب رشته انسانی به طور کامل توضیح داده شده است. داوطلبان بایستی در زمان رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی به سایت مراجعه کنند و با توجه به ظرفیت رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی در دانشگاههای مختلف فرم مربوط به انتخاب رشته را کامل نمایند.
ظرفیت پذیرش رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی به دلیل استقبال بالای این رشته هر ساله افزایش مییابد و دانشگاههای بیشتری هر ساله در این رشته دانشجو میپذیرند. لیست دانشگاههای پذیرنده رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی را در ادامه مشاهده مینمائید.
نوع دوره | نحوه پذیرش | نام دانشگاه | استان دانشگاه | جنسیت | ظرفیت |
روزانه | با آزمون | دانشگاه اردکان | یزد | زن – مرد | 25 |
نوبت دوم | با آزمون | دانشگاه اردکان | یزد | زن – مرد | 5 |
روزانه | با آزمون | دانشگاه الزهرا (س) – تهران (ویژه خواهران) | تهران | زن | 25 |
روزانه | با آزمون | دانشگاه ایلام | ایلام | زن – مرد | 25 |
نوبت دوم | با آزمون | دانشگاه ایلام | ایلام | زن – مرد | 15 |
روزانه | با آزمون | دانشگاه بوعلی سینا – همدان | همدان | زن – مرد | 50 |
روزانه | با آزمون | دانشگاه تهران | تهران | زن – مرد | 30 |
روزانه | با آزمون | دانشگاه تهران (محل تحصیل پردیس فارابی قم) | تهران | زن – مرد | 30 |
روزانه | با آزمون | دانشگاه حکیم سبزواری – سبزوار | خراسان رضوی | زن – مرد | 48 |
نوبت دوم | با آزمون | دانشگاه حکیم سبزواری – سبزوار | خراسان رضوی | زن – مرد | 12 |
نوبت دوم | با آزمون | دانشگاه رازی – کرمانشاه | کرمانشاه | زن – مرد | 40 |
روزانه | با آزمون | دانشگاه سمنان | سمنان | زن – مرد | 25 |
نوبت دوم | با آزمون | دانشگاه سمنان | سمنان | زن – مرد | 15 |
روزانه | با آزمون | دانشگاه سیستان و بلوچستان – زاهدان | سیستان وبلوچستان | زن – مرد | 27 |
نوبت دوم | با آزمون | دانشگاه سیستان و بلوچستان – زاهدان | سیستان وبلوچستان | زن – مرد | 13 |
نوبت دوم | با آزمون | دانشگاه شهید باهنر – کرمان | کرمان | زن – مرد | 35 |
روزانه | با آزمون | دانشگاه شهید چمران – اهواز | خوزستان | زن – مرد | 40 |
نوبت دوم | با آزمون | دانشگاه شهید چمران – اهواز | خوزستان | زن – مرد | 5 |
روزانه | با آزمون | دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم – سازمان اوقاف و امور خیریه – قم (محل تحصیل شیراز) | فارس | مرد | 15 |
نوبت دوم | با آزمون | دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم – سازمان اوقاف و امور خیریه – قم (محل تحصیل شیراز) | فارس | زن | 15 |
روزانه | با آزمون | دانشگاه فردوسی مشهد | خراسان رضوی | زن – مرد | 35 |
نوبت دوم | با آزمون | دانشگاه فردوسی مشهد | خراسان رضوی | زن – مرد | 10 |
روزانه | با آزمون | دانشگاه قم | قم | زن – مرد | 60 |
روزانه | با آزمون | دانشگاه مازندران – بابلسر | مازندران | زن – مرد | 35 |
روزانه | با آزمون | دانشگاه هرمزگان – بندرعباس | هرمزگان | زن – مرد | 25 |
نوبت دوم | با آزمون | دانشگاه هرمزگان – بندرعباس | هرمزگان | زن – مرد | 10 |
روزانه | با آزمون | دانشگاه یاسوج | کهگیلویه وبویراحمد | زن – مرد | 40 |
نوبت دوم | با آزمون | دانشگاه یاسوج | کهگیلویه وبویراحمد | زن – مرد | 5 |
هزینه رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی در دانشگاههای دولتی روزانه رایگان است و هیچ هزینهای برای تحصیل در این دانشگاه پرداخت نمیشود. سایر دانشگاههای غیر دولتی و دانشگاه پیام نور برای هر ترم شهریه مشخصی دارند که دانشجو در هر ترم به ازای تعداد واحدهای درسی ملزم به پرداخت آن است. در دفترچه راهنمای انتخاب رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی سایر دانشگاههای ارائه دهنده این رشته به طور کامل آمده است.
بازار کار فقه و مبانی حقوق اسلامی
هدف اصلی تدریس رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی در دانشگاههای کشور، آموزش افرادی است که بتوانند در مشاغل مرتبط با این رشته و بر اساس نیازهای جامعه فعالیت داشته باشند. دانشجویان با تحصیل در این رشته با مباحث اساسی و بنیادی علوم اسلامی و مبانی حقوق اسلامی آشنا میشوند و پس از زمان فارغ التحصیلی در رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی میتوانند به عنوان محقق و مدرس در مراکز مختلف فعالیت کنند. از جمله مشاغل مناسب برای این فارغ التحصیلان رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی عبارت است از:
- تدریس در دانشگاهها و موسسات و آموزشگاههای دولتی و غیر دولتی
- فعالیت به عنوان محقق و پژوهشگر در مراکز علمی و تحقیقاتی
- فعالیت به عنوان کارشناس در دستگاه قضایی (قوه قضاییه جمهوری اسلامی ایران)
- فعالیت به عنوان کارشناس در مراکز و موسسات دولتی و غیر دولتی