درس یازدهم: شگفتی های برگ علوم ششم
درس یازدهم: شگفتی های برگ علوم ششم به معرفی کارخانه‌ی عظیم غذاسازی اختصاص دارد که برگ نامیده می‌شود. برگ می‌تواند برای خود و همه‌ی جاندران غذا بسازد، اما چگونه این کار عظیم در برگ انجام می‌پذیرد؟ این راز در ساختمان برگ نهفته می‌باشد.
کلروفیل
برگ می‌تواند برای خود و همه‌ی ساکنان کره‌ی زمین غذا بسازد زیرا دارای ساختمانی شگفت انگیز به شرح زیر است:
- داخل برگ ماده‌ای به نام سبزینه یا کلروفیل وجود دارد. سبزینه انرژی نور خورشید را جذب و از آن برای ساختن غذا استفاده می‌نماید.
- برای ساختن غذا، ساختمان برگ به گونه‌ای است که می‌تواند کربن دی‌اکسید هوا را از طریق روزنه‌های خود بگیرد.
- برای ساختن غذا، برگ از طریق آوندهایش (لوله‌های نازک) آب و مواد محلول در آن را از خاک می‌گیرد و مواد زائد خود را از طریق آوند به خاک پس می‌دهد.
- در نهایت نیز برگ با استفاده از انرژی نور خورشید، با عمل فتوسنتز به ساخت مواد غذایی می‌پردازد.
تدریس شگفتی های برگ علوم ششم را با انجام آزمایشی برای اثبات غذا سازی در برگ ادامه می‌دهیم.
آزمایش درس شگفتی های برگ
می‌دانیم که نشاسته یک ماده‌ی غذایی مهم است. در درس شگفتی های برگ علوم ششم ابتدایی ذکر این نکته لازم است که بدانید معمولا در آزمایشگاه از برخی مواد برای شناسایی مواد دیگر استفاده می‌شود.
یک راه برای اثبات حضور نشاسته، استفاده از ید است. ید یک ماده‌ی ساده و بنفش رنگ می‌باشد. نشاسته در حضور ید به آبی تغییر رنگ می‌دهد. برای انجام آزمایش تشخیص نشاسته در برگ باید طبق مراحل زیر پیش روید:
- روی مقداری پودر نشاسته، قطره قطره ید بریزید. نتیجه‌ی مشاهدات خود را بنویسید.
- برگی را در داخل بشری کوچک قرار دهید. روی برگ به قدری الکل بریزید که برگ به طور کامل در الکل قرار گیرد.
- بشر کوچک را داخل یک بشر بزرگ که تا نیمه آب دارد، قرار دهید.
- بشر بزرگ را حرارت دهید تا تمام کلروفل برگ از آن خارج شود.
- پس از خروج کامل سبزینه، برگ را از بشر خارج کنید و در داخل یک بشقاب قرار دهید.
- محلول ید را قطره قطره روی آن بریزید و مشاهدات خود را یادداشت نمایید.
دقت کنید که این آزمایش را باید در حضور بزرگترها انجام دهید و مواظب باشید که الکل به طور مستقیم در معرض شعله قرار نگیرد. تماس مستقیم الکل با شعله بسیار خطرناک است. در ادامه‌ی فراگیری درس شگفتی های برگ علوم ششم لازم است تا نتیجه‌ی خود را از این آزمایش بنویسید.
نتیجه گیری آزمایش
در برگ سبز، نشاسته وجود دارد. همه‌ی ما می‌دانیم که برگ از هیچ کسی غذا دریافت نمی‌کند، از این رو می‌توان این گونه بیان کرد که:
- برگ می‌تواند نشاسته تولید کند. برگ گیاهان، انرژی نور خورشید را در مواد غذایی ساخته شده (مانند نشاسته) ذخیره می‌کند.
- برگ‌های درختان برای همه‌ی جانداران روی زمین غذا می‌سازند زیرا جانداران دیگر از گیاهان، که تولید کننده هستند، تغذیه می‌کنند.
با تماشای ویدیو آموزشی شگفتی های برگ علوم ششم مدرسه مجازی آی نو می‌توانید با مشاهده‌ی تصاویری جذاب و به یاد ماندنی به بررسی دقیق‌تر نکات مهم این مبحث بپردازید.
برگ شکارچی
از نکات شگفتی های برگ علوم ششم این است که گیاهانی وجود دارند که کلروفیل ندارند. این‌گونه گیاهان نمی‌توانند مثل جانوران از جایی به جای دیگر بروند و شکار کنند. اما به آن‌ها شکارچی می‌گویند. این گیاهان با شکار حشرات و جانورانی که نزدیک آن‌ها می‌شوند، تغذیه می‌کنند. گیاهان شکارچی می‌توانند حشرات و جانوران کوچک را با اندام‌هایی مانند دهان به دام بیا‌ندازند و از آن‌ها تغذیه کنند.
محل ذخیره ی نشاسته کجاست؟
در ادامه‌ی آموزش شگفتی های برگ علوم ششم در می‌یابیم که نشاسته‌ی تولید شده در برگ‌های یک گیاه می‌تواند در بخش‌های مختلف گیاه ذخیره شود. به این ترتیب در جدول زیر لازم است تا با مثال‌هایی تعیین کنید که در قسمت‌های مختلف گیاهان کدام مواد غذایی وجود دارند؟
| دانه‌ی نشاسته دار | دانه‌ی روغن دار | ساقه‌ی نشاسته دار | میوه‌ی نشاسته دار | میوه‌ی روغن دار | |
|---|---|---|---|---|---|
| مثال 1 | گندم | تخمه‌ی آفتابگردان | سیب زمینی | موز | نارگیل |
| مثال 2 |
با تماشای ویدیوهای آموزشی علوم تجربی ششم مدرسه مجازی آی نو می‌توانید با نکات مهم این مبحث به شیوه‌ای جذاب و آسان آشنا شوید.
محصولات تولید شده در فتوسنتز
در ادامه‌ی آموزش شگفتی های برگ علوم ششم در می‌یابیم که گیاهان سبب کاهش آلودگی هوا می‌شوند زیرا گیاهان می‌توانند در طی عمل فتوسنتز، علاوه بر تولید نشاسته، اکسیژن مورد نیاز برای تنفس جانداران را هم تامین می‌کنند. با انجام فعالیت زیر به دریافت کربن دی‌اکسید توسط گیاهان سبز و تولید اکسیژن توسط آن‌ها پی می‌‌بریم.
فعالیت درس شگفتی های برگ
برای انجام این فعالیت لازم است تا طبق مراحل زیر پیش بروید:
- یک شمع کوچک روشن را زیر یک بشر قرار دهید. می‌بینید که پس از مدت کمی خاموش می‌شود زیرا شمع، اکسیژن موجود در هوای زیر بشر را مصرف می‌کند و بدون اکسیژن نمی‌تواند روشن بماند.
- یک گلدان کوچک گیاه سبز را زیر بشر قرار دهید. پس از مدتی گیاه پژمرده می‌شود زیرا کربن دی اکسید هوای زیر بشر به اتمام می‌رسد و گیاه قادر به غذا سازی نیست.
- در این مرحله، شمع کوچک روشن را به اتفاق گیاه زیر بشر قرار دهید. می‌بینید شمع خاموش نشده و گیاه پژمرده نمی‌شود. آیا می‌توانید علت آن را بیان کنید؟
نتیجه گیری فعالیت
شمع، کربن دی اکسید مورد نیاز گیاه را تامین و گیاه طی عمل فتوسنتز، اکسیژن تولید می‌کند و در نهایت شمع از آن برای روشن ماندن استفاده می‌نماید. در خاتمه‌ی خلاصه شگفتی های برگ علوم ششم لازم است که توضیح دهید چگونه گیاهان می‌توانند سبب کاهش آلودگی هوا شوند.
آموزش آسان علوم با آی نو
یادگیری درس‌های تجربی مانند درس شگفتی های برگ علوم ششم به همراه محصولات کمک آموزشی با کیفیت، یک راه هوشمندانه جهت تثبیت اطلاعات صحیح در ذهن خواهد بود. از جمله‌ی این محصولات می‌توان به ویدیوهای آموزشی اشاره نمود.
با مشاهده و مرور نکات مهم ارائه شده در این ویدیوها می‌توانید تمام نکات مهم کتاب علوم تجربی را به همراه اساتید حرفه‌ای مورد بررسی قرار دهید. از طرفی، نوشتن خلاصه‌ی درس جامع و کامل برای هر دانش‌آموزی، امکان‌پذیر نیست. برای این منظور نیز می‌توانید از ویدیوهای آموزشی بهره گیرید.
مدرسه‌ی مجازی آی نو علاوه برآموزش ویدیویی شگفتی های برگ علوم ششم، تمامی ویدیوهای سایر دروس پایه ششم را نیز در دسترس شما قرار داده است. به این ترتیب شما می‌توانید در هر زمان و مکانی، ویدیوهای آموزشی مدرسه مجازی آی نو را مشاهده کنید.
