راهکارهای کنترل مدت زمان تماشای تلویزیون برای کودکان

چگونه مدت زمان تماشای تلویزیون برای کودکان را مدیریت کنیم؟

مدت زمان تماشای تلویزیون برای کودکان از مسائل و موضوعات مهمی است که والدین باید از همان سنین پایین فرزند خود آن را مدیریت و کنترل نمایند. در این مقاله علاوه بر ذکر تاثیر تماشای تلویزیون بر مغز کودکان به میزان استاندارد تماشای آن و راهکارهایی جهت کنترل مدت زمان استفاده از تلویزیون برای کودکان پرداخته‌ایم. تا پایان این مقاله همراه ما باشید.

ضرورت محدود کردن تماشای تلویزیون برای کودکان

ضرروت تعیین مدت زمان تماشای تلویزیون برای کودکان از آن جایی حائز اهمیت است که تلویزیون نیز مانند سایر ابزارهای دیجیتالی مثل لپتاپ، تبلت و تلفن همراه علاوه بر آسیب‌هایی که به دلیل نور آبی ساطع شده از آن‌ها بر ذهن و جسم کودک می‌گذارد، اعتیادآور نیز می‌باشد. تماشای تلویزیون باعث ترشح دوپامین زیاد در مغز کودکان می‌شود و به آن‌ها احساس سرخوشی می‌دهد.

بنابراین مانند هر اعتیاد دیگری که با بالا رفتن ترشح دوپامین و ایجاد خوشحالی کاذب همراه است، اعتیاد به تلویزیون نیز از همین مورد شروع می‌شود و عوارض جانبی و آسیب‌های آن در بهترین حالت تا مدت‌ های زیادی ماندگار خواهد بود.

مزایا و معایب تماشای تلویزیون برای کودکان

تلویزیون از جمله ابزارهای مورد علاقه کودکان است که ترجیح می‌دهند، اوقات فراغت خود را با تماشای آن سپری نمایند. از طرفی نیز استفاده بیش از حد و غیراستاندارد از تلویزیون و عدم تعیین مدت زمان کافی جهت تماشای تلویزیون برای کودکان باعث بروز آسیب‌های جدی در آن‌ها می‌شود. اما در کنار توجه و محافظت از کودکان خود در برابر معایب و مضرات تلویزیون، نباید از مزایای این ابزار دیجیتالی نیز غافل شویم. در ادامه به بررسی مزایا و معایب تماشای تلویزیون و تاثیر تلویزیون بر مغز کودکان خواهیم پرداخت.

تاثیرات مثبت تماشای تلویزیون برای کودکان

هر چند که به عنوان والدین همیشه باید توجه کافی بر ایجاد محدودیت درباره مدت زمان تماشای تلویزیون برای کودکان داشته باشیم ولی فراموش نکنید که استفاده از این ابزار دیجیتال تاثیراتی نیز دارد که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم.

تماشای برنامه های آموزشی

تلویزیون از جمله رسانه‌هایی است که در آن شبکه‌ها و برنامه‌های ویژه‌ای برای کودکان در نظر گرفته شده است و از آن جایی که نظارت بر این برنامه‌ها از سوی نهادهای ذی‌ربط اعمال می‌گردد، والدین می‌توانند از این برنامه‌ها برای آموزش مهارت‌های اجتماعی و اخلاقی به کودکان خود بهره ببرند. از طرفی نیز برنامه‌های آموزشی که توسط تلویزیون ساخته و نمایش داده می‌شود، می‌تواند باعث تقویت مهارت‌های شناختی، زبان‌آموزی و خلاقیت در کودکان شود.

تماشای گروهی تلویزیون

یکی دیگر از تاثیرات مثبتی که تماشای تلویزیون با توجه به تعیین مدت زمان تماشای تلویزیون برای کودکان دارد، فرصت و بستر مناسبی است که به تماشای گروهی آن با خانواده منجر می‌شود. کودکان وقتی که در حال تماشای تلویزیون به همراه والدین خود می‌باشند، علاوه بر این که می‌توانند درباره محتواهایی که نمایش داده می‌شود، با خانواده خود بحث و تبادل نظر کنند، طعم گرم و دلپذیر انجام فعالیت گروهی و گذراندن وقت با خانواده را نیز می‌چشند.

تاثیرات منفی تماشای تلویزیون بر کودکان

در ادامه به اثرات منفی و دلیل اهمیت کنترل مدت زمان تماشای تلویزیون برای کودک پرداخته و هم چنین همانند وجود مزایا و معایب تلفن همراه، تاثیرات تلویزیون بر مغز کودکان را نیز مورد بررسی قرار خواهیم داد.

قرار گرفتن در معرض محتواهای نامناسب و اشتباه

یکی از مهم‌ترین دلایل برای مدیریت مدت زمان تماشای تلویزیون برای کودکان محافظت از آن‌ها در برابر محتواهای نامناسب و اطلاعات ناقص و غلط می‌باشد. زیرا گاهی در شبکه‌های تلویزیونی به دلیل تبلیغات و جذب تماشاگر بیشتر به ارائه اطلاعات غلط و یا بخشی از یک حقیقت می‌پردازند. این امر باعث می‌شود که کودکان با اشتباه مواجه شوند. بنابراین لازم است که برای جلوگیری از این آسیب، محدودیتی در تماشای تلویزیون و برنامه‌های آن در نظر بگیریم و آن‌ها را در حین استفاده از این رسانه تنها نگذاریم.

ایجاد آسیب های جسمی

عدم کنترل مدت زمان تماشای تلویزیون برای کودکان باعث می‌شود که دلبند شما دچار اعتیاد به تماشای این رسانه گردد و ساعات زیادی را بدون حرکت با این سرگرمی سپری نماید. همین امر باعث عدم تمایل به بازی و فعالیت‌های جسمانی می‌شود و این در صورتی است که فرزند شما در سنین رشد می‌باشد و نیاز به تحرک‌های فیزیکی دارد. در نتیجه احتمال ایجاد اختلال در رشد کودک و ابتلای وی به چاقی که سرچشمه بسیاری از بیماری‌ها مانند دیابت، چربی و … می‌شود.

شکل گرفتن عادات بد غذایی و رفتاری

در نظر داشته باشید که با مدیریت مدت زمان تماشای تلویزیون برای کودکان به تربیت و شکل‌گیری عادات پسندیده و سبک زندگی سالم در فرزند خود نیز کمک فراوانی کرده‌اید. چرا که تماشای بیش از حد تلویزیون باعث ایجاد عادات بد غذایی و رفتاری در کودکان می‌شود و ترشح زیاد دوپامین باعث می‌گردد که آن‌ها بخواهند در حین تماشای برنامه‌های تلویزیونی با خوردن خوراکی‌های مضر و ناسالم لذت بیشتری از لحظات خود ببرند. با توجه به آسیبی که مصرف این خوراکی‌ها به سلامت کودکان و نوجوانان وارد می‌کند، منجر به روی آوردن آن‌ها به سبک زندگی ناسالم در آینده نیز می‌شود.

افت تحصیلی در دانش آموزان

از دلایل دیگری که والدین را موظف به کنترل مدت زمان تماشای تلویزیون برای کودکان خویش می‌کند، افت تحصیلی دانش آموزان به دلیل تماشای اعتیادوار به تلویزیون است. در اغلب موارد دانش آموزان با عادت به تماشای تلویزیون زمان مفید خود را در روز برای درس خواندن از دست می‌دهند و از طرفی نیز به دلیل خستگی مفرط ذهنی و مغزی که تماشای زیاد تلویزیون برای آن‌ها ایجاد می‌کند، دیگر حوصله و توان درس خواندن ندارند.

ایجاد اختلال در خواب کودکان

اهمیت تعیین مدت زمان تماشای تلویزیون در روز برای کودکان به دلیل جلوگیری از ایجاد اختلال در خواب آن‌ها نیز می‌باشد. بر اساس تحقیقات انجام شده، تماشای تلویزیون به خصوص در ساعات نزدیک به شب از کیفیت خواب کودکان می‌کاهد و از طرفی نیز به دلیل تاخیر در ترشح ملاتونین که به هورمون خواب معروف است، کودکان خواب به موقع و با کیفیتی نخواهند داشت. هر چند که از دیدن کابوس‌های شبانه توسط کودکان به دلیل مواجهه محتواهای متناقض با سن آن‌ها نیز نباید غافل شد.

تاثیرات منفی تلویزیون بر مغز کودکان

از مهم‌ترین علت‌هایی که پدر و مادرها باید در مدت زمان تماشای تلویزیون برای کودکان آگاهانه عمل کنند، تاثیرات منفی است که تماشای تلویزیون بر مغز فرزندان آن‌ها می‌گذارد. بر اساس پژوهش‌های انجام شده، بروز علائم بیش‌فعالی، تکانشگری و ضعف در تصمیم‌گیری در کودکانی که مدت زمان بیشتری به تماشای تلویزیون مشغول هستند، بسیار شایع‌تر می‌باشد. هم چنین کودکانی که بیش‌تر از دو ساعت در روز را به تماشای تلویزیون و یا صفحات دیجیتالی دیگر مانند گوشی، لپتاپ و تبلت می‌گذرانند، نمرات کمتری در آزمون‌ها مرتبط با مهارت زبان و تفکری نسبت به همسالان خود دریافت می‌کنند.

ایجاد اختلال در رشد رفتاری و هیجانی

تاثیر تلویزیون بر مغز کودکان علاوه بر موارد مذکور، بر رشد رفتاری و هیجانی آن‌ها نیز مشهود است. به طور مثال کودکانی که به تماشای محتوای خشن علاقه‌مند هستند، به احتمال زیاد دچار مشکلات رفتاری می‌شوند. هم چنین به دلیل کاهش تعاملات اجتماعی با خانواده، دوستان و آشنایان که از تماشای زیاد تلویزیون ناشی می‌شود، کودکان در یادگیری مهارت‌های اجتماعی با مشکلات عدیده‌ای روبرو می‌گردند.

مدت زمان تماشای تلویزیون در روز برای کودکان

مدت زمان تماشای تلویزیون در روز برای کودکان در هر رده سنی به شرح زیر می‌باشد:

کودکان کمتر از دو سال

مدت زمان تماشای تلویزیون و صفحات دیجیتال برای کودکان کمتر از دو سال به جز در مواقعی که با خویشاوندان و آشنایان خویش تماس تصویری گرفته می‌شود، هرگز توصیه نمی‌گردد. این ارتباط تصویری نیز چون به رشد تعاملات اجتماعی کودک کمک می‌کند، مجاز است.

کودکان 2 تا 5 سال

مدت زمان تماشای تلویزیون در روز برای کودکان 2 تا 5 سال باید تنها یک ساعت باشد و بیشتر از آن به هیچ وجه به نفع فرزند شما نیست. اما هم چنان در نظر داشته باشید که در این مدت محدود هم باید برنامه‌های آموزنده و کاربردی برای فرزند خود پخش کنید و برای گفتگو با او درباره محتواهایی که تماشا می‌کند، حتما در این یک ساعت کنار وی نشسته و با وی همراه باشید.

کودکان 6 تا 12 سال

مدت زمان تماشای تلویزیون در روز برای کودکان دبستانی 6 تا 12 ساله باید حدود 2 تا 2 ساعت و نیم در روز باشد. اما در این مدت نیز در نظر داشته باشید که حتما فعالیت‌های بدنی، سرگرمی‌های پرتحرک و تعاملات اجتماعی با دوستان خویش را تجربه کرده و تکالیف درسی خود را به درستی انجام داده باشند.

مدت زمان تماشای تلویزیون برای نوجوانان 13 تا 18 ساله

مدت زمان تماشای تلویزیون برای نوجوانان در سنین 13 تا 18 سالگی بین 2 تا 3 ساعت می‌باشد. اما از آن جایی که کنترل رفتار نوجوانان در این سنین به راحتی سنین کمتر نیست، باید رفتاری دوستانه با آن‌ها داشته باشید و نوجوان خویش را تشویق کنید که خودشان برای تماشای تلویزیون و استفاده از ابزارهای دیجیتالی دیگر زمان‌ را مدیریت کنند و حتما برای آن‌ها زمان‌ هایی جهت گذراندن وقت با دوستان و ورزش کردن در نظر بگیرید.

چطور تلویزیون دیدن کودکان را محدود کنیم؟

در ادامه قصد داریم به سوال پرتکرار والدین مبنی بر این که چطور تلویزیون دیدن کودکان را محدود کنیم پاسخ دهیم و راهکارهای کاربردی و مفید برای مدیریت و کنترل مدت زمان کافی تماشای تلویزیون برای کودکان در اختیار پدران و مادران عزیز قرار دهیم. با ما همراه باشید.

از خودمان شروع کنیم

در کنترل مدت زمان تماشای تلویزیون برای کودکان اولین قدم این است که از خودمان به عنوان الگوهای فرزندان خویش شروع کنیم؛ یعنی در تماشای تلویزیون الگوی مناسبی برای آن‌ها باشیم و علاوه بر این که زمان محدود و مناسبی را برای استفاده از تلویزیون در نظر می‌گیریم، به روح و ذهن خود نیز احترام گذاشته و در تماشای محتواهایی که جز سرگرم کردن هیچ نکته مثبت و آموزنده‌ای ندارند و از بار هنری مناسبی برخوردار نیستند، به طور جدی خودداری کنیم.

ارائه پیشنهادهای خلاقانه و جایگزین

قدم بعدی در مدیریت مدت زمان تماشای تلویزیون برای کودکان این است که کمی خلاقیت به خرج بدهیم و به فرزندان خود پیشنهادهای جایگزین و جذابی بر اساس شناختی که از نیازها و علایق وی داریم، ارائه دهیم. این گونه آن‌ها می‌دانند که تنها گزینه مناسب برای سرگرم کردن خودشان استفاده از تلویزیون و ابزارهای دیجیتال دیگر نیست و می‌توانند با پیشنهادهای بهتری اوقات فراغت خود را سپری نمایند.

تعیین قوانین و پیامدهای سرپیچی از آن ها

برای این که کودک جدیت والدین خود را در کنترل مدت زمان تماشای تلویزیون در روز برای کودکان متوجه شود، حتما در این مورد قانون‌هایی برای فرزند خویش در نظر بگیرید و در صورتی که از این قوانین سرپیچی کرد، پیامدهایی نیز برایش تعیین کنید.

 کنترل مدت زمان تماشای تلویزیون برای کودکان با برنامه های مخصوص

با توجه به پیشرفت تکنولوژی، ایجاد محدودیت در مدت زمان تماشای تلویزیون برای کودکان آسان‌تر شده است، زیرا والدین می‌توانند با استفاده از برنامه‌هایی که در تلویزیون های جدید وجود دارد، زمان مورد نظر خود را برای تماشای تلویزیون تعیین نمایند.

تماشای تعاملی تلویزیون با کودکان

از راهکارهای مهم و ضروری در مدیریت مدت زمان تماشای تلویزیون برای کودکان تماشای همزمان برنامه‌های تلویزیونی با فرزندتان است. در صورت امکان پدر و مادر و یا حداقل یکی از والدین کودک را در حین استفاده از تلویزیون و سایر ابزارهای دیجیتال همراهی کند و در مورد محتواهای ارائه شده در آن‌ها به گفتگو و تعامل با کودک بپردازد.

خودداری از روشن بودن همیشگی تلویزیون

از عوامل مهم در محدودیت مدت زمان تماشای تلویزیون برای کودکان که معمولا به آن توجه نمی‌شود، روشن بودن تلویزیون در طول روز است. حتما در نظر داشته باشید که وقتی تلویزیون تماشا نمی‌کنید، آن را خاموش کنید و نگذارید که بی‌وقفه در خانه حتی با صدای خیلی کم هم روشن باشد. این گونه علاوه بر کاهش تماشای تلویزیون توسط فرزند خود، از مصرف بی‌دلیل برق نیز جلوگیری کرده‌اید.

تعیین زمان مناسب برای تماشای تلویزیون

اگر می‌خواهید در مدیریت مدت زمان تماشای تلویزیون برای کودکان و  خود موفق باشید، حتما برای این منظور برنامه‌ریزی کنید و ساعت مشخصی از روز را جهت تماشای تلویزیون برای او در نظر بگیرید. اما در تعیین این ساعت، حتما دقت کنید که بعد از انجام تکالیف او و حداقل 2 ساعت پیش از خواب کودک باشد.

انتخاب محتواهای مناسب برای کودکان

حتما در نظر داشته باشید که تعیین مدت زمان تماشای تلویزیون برای کودکان کافی نمی‌باشد و کودک شما حتی در این زمان کم هم باید محتواهای آموزنده و مناسب سن خود را تماشا کند. پس در انتخاب برنامه‌های تلویزیونی برای کودک خود نهایت دقت و وسواس را به خرج دهید.

سرگرمی های بیرون از خانه را افزایش دهید

پیش‌تر به ارائه جایگزین‌های مناسب برای فرزند خود اشاره کردیم، شما می‌توانید برای کاهش مدت زمان تماشای تلویزیون برای کودکان خود سرگرمی‌ها و برنامه‌های تفریحی خارج از خانه را افزایش دهید و برای محافظت از سلامت جسمی و روحی فرزند خویش او را به پارک، زمین بازی، خانه‌های بازی، موزه، ملاقات با دوستان و آشنایان، خرید ابزارهای مورد علاقه کودک و …. ببرید. این گونه او را در یادگیری مهارت‌های اجتماعی نیز یاری کرده‌اید. برای ایجاد انگیزه در کودک خود برای بیرون رفتن می‌توانید او را به فضاهایی که در تلویزیون نشان داده می‌شود، ببرید و برنامه‌هایی که به معرفی مکان‌های مناسب برای کودکان می‌پردازد، برای فرزند خود پخش کنید.

ممنوعیت تماشای تلویزیون در حین غذا خوردن

حتما در تعیین مدت زمان تماشای تلویزیون برای کودکان در نظر داشته باشید که در حین غذا خوردن تلویزیون را خاموش کنید و اجازه تماشای آن را به وی ندهید. تماشای تلویزیون وقتی که با غذا خوردن کودک همراه می‌شود، با توجه به اصول تغذیه سالم برای دانش آموزان اینکار علاوه بر تلف شدن وقت بیشتر، باعث بی‌اشتهایی کودک و ایجاد عادت غلط در او می‌گردد.

هشدار به کودک نزدیک به پایان زمان استفاده از تلویزیون

در مدت زمان تماشای تلویزیون برای کودکان حتما باید یک ربع قبل از این که زمان وی تمام شود، به او هشدار دهید و بگویید که به محض تمام شدن زمان تعیین شده، تلویزیون را خاموش خواهید کرد و او حتما باید به سراغ فعالیت‌های دیگر برود.

ممنوعیت تماشای تلویزیون پیش از خواب

برای دریافت نتیجه بهتر در ایجاد محدودیت مدت زمان تماشای تلویزیون برای کودکان حتما توجه داشته باشید که حداقل دو ساعت قبل از خواب کودک، تلویزیون را خاموش کرده و اجازه تماشای آن را هرگز به فرزند خود ندهید.

از حرف خود کوتاه نیایید

چه در مورد قوانین مرتبط با مدیریت مدت زمان تماشای تلویزیون برای کودکان و چه در هر مورد دیگری، توجه داشته باشید که اگر برای کودک خود محدودیت و قانونی تعیین کرده‌اید، هرگز و در هیچ شرایطی از حرف خود کوتاه نیایید. این کار حتی برای یک بار هم اگر اتفاق بیفتد، باعث می‌شود کودک شما درباره جدیت رفتارتان دچار تردید گردد و برای او به یک عادت تبدیل شود. اگر فکر می‌کنید که قانون تعیین شده قابل اجرا نیست و یا زیادی سخت‌گیرانه است، از ابتدا آن را مطرح نکنید و در تعیین قوانین نیز خیلی سخت نگیرید و قواعدی را برای وی در نظر بگیرید که می‌تواند اجرا کند و باعث آزار و آسیب روحی به وی نمی‌شود.

آموزش عروسکی به کودکان با مدرسه مجازی آی نو

یکی از راهکارهای آموزش به کودکان پایه اول ابتدایی استفاده از فناوری‌های نوین است که امروزه به اشکال گوناگونی در مسیر آموزش کودکان و نوجوانان ارائه می‌شود. یکی از این فناوری‌های کاربردی و مفید ویدیوهای آموزش عروسکی پایه اول ابتدایی است که مدرسه مجازی آی نو به عنوان یکی از مدارس مجازی تراز اول کشور و اولین مدرسه مجازی دارای مجوز در ایران، برای آموزش به کودکان با خلاقیت و استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته تدارک دیده است که یکی از بهترین روش‌های آموزش به کودکان پایه اول ابتدایی نیز می‌باشد.

وقتی صحبت از بهترین روش آموزش به کودکان پایه اول ابتدایی می‌شود، روش آموزش عروسکی در صدر روش‌های آموزشی قرار می‌گیرد. زیرا در این روش، معلم از یک عروسک برای برقراری ارتباط با دانش آموزان استفاده می‌کند. عروسک در نقش ضعیف‌ترین شاگرد کلاس به ایفای نقش پرداخته و به این شکل با تمامی دانش آموزان کلاس ارتباط برقرار می‌کند.

لازم به ذکر است که استفاده از عروسک به عنوان یک روش نوین یادگیری پایه اول ابتدایی در کشورهای پیشرفته نیز مورد استفاده قرار گرفته و نتایج بسیار خوبی را به همراه داشته است. زیرا دانش آموزان با عروسک ارتباط بسیار خوبی برقرار می‌کنند و معلم می‌تواند از طریق عروسک، سوالات خود را مطرح کرده یا به بعضی از سوال‌ها پاسخ دهد.

به این شکل همه دانش آموزان به راحتی با کلاس ارتباط برقرار کرده و ضمن یاد گرفتن مشارکت گروهی، یادگیری اصولی دروس اول ابتدایی نیز اتفاق می‌افتد. حتی بچه‌ها می‌توانند پاسخ‌های اشتباهی که عروسک به سوالات معلم می‌دهد او را اصلاح کرده و به این شکل یاد بگیرند که چطور در کلاس صحبت کنند و از این موضوع هراسی نداشته باشند.

بنابراین والدین عزیز می‌توانند با تهیه اشتراک مدرسه مجازی آی نو با قیمتی کاملا مقرون به صرفه، برای آموزش دروس اول ابتدایی به کودکان خود از ویدیوهای این مجموعه برای آموزش فرزند خویش استفاده کنند. در این مقاله به سراغ موضوعی جهت محافظت از سلامت جسمی و روحی فرزندان رفته و سعی کردیم که با ارائه راهکارهای کاربردی و مفید والدین را به منظور مدیریت و ایجاد محدودیت در مدت زمان تماشای تلویزیون برای کودکان یاری نماییم.

سوالات متداول

• 1. ضرورت محدود کردن مدت زمان تماشای تلویزیون برای کودکان چیست؟

  ایجاد محدودیت در مدت زمان تماشای تلویزیون برای کودکان به دلیل اعتیادآور بودن این رسانه برای کودکان و آسیب‌های مغزی ناشی از آن ضروری می‌باشد. برای آگاهی بیشتر درباره این موضوع مقاله فوق را مطالعه نمایید.

• 2. تاثیرات منفی عدم ایجاد محدودیت در مدت زمان تماشای تلویزیون برای کودکان چیست؟

  اگر والدین در مدت زمان تماشای تلویزیون برای کودکان محدودیت ایجاد نکنند، آن‌ها با مشکلات اختلال در خواب، آسیب‌های مغزی، رفتاری، هیجانی و ... مواجه خواهند شد. برای آگاهی از تاثیر تلویزیون بر مغز کودکان مقاله فوق را مطالعه نمایید.

• 3. مدت زمان تماشای تلویزیون در روز برای کودکان 6 تا 12 سال چه میزان است؟

  مدت زمان تماشای تلویزیون در روز برای کودکان 6 تا 12 ساله حدود 2 تا 2 ساعت و نیم در روز می‌باشد. برای آگاهی از زمان های استاندارد تماشای تلویزیون برای کودکان در رده‌های سنی گوناگون مقاله فوق را مطالعه کنید.

• 4. راهکارهای کنترل مدت زمان تماشای تلویزیون برای کودکان را نام ببرید.

  از راهکارهای کنترل مدت زمان تماشای تلویزیون برای کودکان می‌توان به ارائه پیشنهادهای خلاقانه و جذاب، تماشای تعاملی تلویزیون با کودکان، تعیین قوانین و ... اشاره کرد. برای آشنایی با تمام راهکارها مقاله فوق را مطالعه نمایید.