کیفیت یا کمیت مطالعه؟
کیفیت یا کمیت مطالعه؟ کیفیت و کمیت عناصر اصلی مطالعه هستند که بر نتیجه نهایی مطالعات دانش آموزان تاثیر می‌گذارند. در صورتی که هر یک از این عناصر کمتر از دیگری مورد توجه قرار بگیرد، نتیجه مطلوبی حاصل نخواهد شد. هیچ یک از این عناصر به تنهایی تاثیری بر موفقیت دانش آموز نخواهند داشت. این دو عنصر بایستی در کنار یکدیگر و به صورت متعادل قرار بگیرند تا مطالعه نتیجه بخش باشد. کمیت مطالعه در اختیار دانش آموز است اما داشتن کیفیت مناسب برای مطالعه کمی دشوار است. برای این که با این دو عنصر بیشتر آشنا شوید با ما همراه باشید.
منظور از کیفیت و کمیت مطالعه چیست؟
وقتی صحبت از کیفیت مطالعه به میان می‌آید، منظور میزان بازدهی مطالعه و درکی است که از درس خواندن به دست آمده است. کیفیت یا کمیت مطالعه در کنار یکدیگر معنا پیدا می‌کنند. منظور از کمیت مطالعه مدت زمانی است که برای خواندن یک درس در نظر می‌گیرید و کیفیت نیز مطالعه مفیدی است که در این مدت زمان انجام می‌دهید. کیفیت مطالعه به عوامل متعددی بستگی دارد و در هر فرد بسته به توانایی و استعداد درس خواندن متفاوت است.
در حقیقت کیفیت درس خواندن از کمیت آن مهمتر است. دو دانش آموز را تصور کنید که هر دو بر اساس یک برنامه درسی مشخص درس می‌خوانند. هر دو 8 ساعت در روز را به مطالعه کردن و درس خواندن اختصاص می‌دهد. یکی از آنها با استفاده از منابع درسی و با مرور کردن آنها درس را مطالعه می‌کند. دانش آموز دیگر علاوه بر منابع درسی از دیدیوهای آموزشی و منابع کمک درسی دیگر نیز استفاده می‌کند.
دانش آموز اول در محیطی شلوغ و پر سر و صدا درس می‌خواند و دانش آموز دوم در محیطی آرام و ساکت با تمرکز بیشتر مطالعه می‌کند. مسلما نتیجه نهایی این دو دانش آموز یکسان نخواهد بود. زیرا کیفیت مطالعه آنها یکسان نبوده است.
کیفیت مطالعه مهمتر است یا کمیت مطالعه؟
کیفیت مطالعه یا کمیت مطالعه؟ کدام یک مهمتر است؟ کیفیت مطالعه با کمیت مطالعه رابطه مستقیم دارد. فردی می‌تواند مطالعه خوب و موثر داشته باشد که علاوه بر کمیت به کیفیت مطالعه نیز دقت داشته باشد. به عنوان مثال اگر برای خواندن یک درس 2 ساعت وقت بگذارید اما تنها از روی درس روخوانی کنید، کمیت را در نظر گرفته‌اید اما مطالعه بی کیفیتی داشته‌اید. برای این که بتوانید مطالعه خوب و باکیفیت را در مدت زمان مشخص انجام دهید باید برنامه درستی برای مطالعه کردن داشته باشید.
حتی اگر برای خواندن بخشی از یک درس تنها یک ساعت زمان در نظر گرفته باشید، با برنامه درست و روش صحیح مطالعه به نتیجه بهتری خواهید رسید تا این که 3 ساعت را صرف خواندن بی‌کیفیت کنید. برخی دیگر از افراد زمان را هدر می‌دهند. این افراد ساعت‌ها بر روی یک مطلب تمرکز می‌کنند و مدت زمان زیادی را برای خواندن و حفظ کردن جزئیات یک درس وقت صرف می‌کنند. در این صورت کمیت را فدای کیفیت کرده‌اند و قطعا با مشکل کمبود وقت مواجه خواهند شد.
هر دو این عناصر مهم هستند اما زمانی این دو بر روی درس خواندن و مطالعه اثر مثبت دارند که تعادل میان آنها برقرار باشد. فردی که هدف مشخصی دارد و باید تا روز امتحان آماده شود، باید با برنامه ریزی پیش برود. در برنامه ریزی هم کمیت و هم کیفیت درس خواندن از اهمیت بالایی برخوردار هستند. برای هر درس بر اساس میزان اهمیت و روش مطالعه باید زمان کافی در نظر گرفت و از هدر دادن زمان پرهیز کرد. لازمه داشتن مطالعه صحیح با بازدهی بالا، ایجاد تعادل میان کمیت و کیفیت مطالعه است.
کمیت استاندارد برای مطالعه کردن
قدرت حافظه و توانایی یادگیری هر فرد با دیگری متفاوت است و هر دانش آموز حجم مشخصی از درس را می‌تواند در طول هفته مطالعه کند. بنابراین نمی‌توان مقدار زمان مشخصی را برای مطالعه دانش آموزان در نظر گرفت. اما اگر بخواهیم کمیت استاندارد مطالعه کردن را به طور کلی مشخص کنیم، می‌توانیم بر اساس یک برنامه درسی خوب و دقیق پیش برویم.
به عنوان مثال در برنامه درسی مشخص می‌کنیم که مثلا در طول روز باید 6 ساعت مطالعه انجام شود. دانش آموز این زمان را بر اساس برنامه روزانه خود تنظیم می‌کند و تلاش می‌کند تا در این مدت زمان مطالعه باکیفیتی داشته باشد. پس از مدتی می‌توان کمیت مطالعه را همراه با افزایش کیفیت آن افزایش داد.
روش‌های افزایش کمیت مطالعه
برای افزایش کمیت مطالعه نیاز است که برنامه درسی تغییر داده شود. یکی از موثرترین راهکارهای افزایش کمیت مطالعه استفاده کردن از یک برنامه ریزی جدید و مناسب است. برای این که برنامه ریزی دقیقی داشته باشید بایستی ساعات مطالعه در روز را محاسبه کنید و سپس دروسی که باید مطالعه شوند را بخش بندی نمائید تا بتوانید در هر ساعت بخشی از درس را مطالعه کنید. با داشتن برنامه ریزی دیگر نیازی نیست هر روز تصمیم بگیرید که کدام درس را چقدر بخوانید.
راهکار دوم یادداشت کردن مدت زمان اوقات بیکاری و استراحت بین مطالعه است. با یادداشت کردن اوقات اضافی که در طول روز دارید بهتر می‌توانید زمان را مدیریت کنید و ساعات بیکاری را با ساعت درس خواندن پر کنید. بدین ترتیب کمیت مطالعه شما به طور مناسب و مفید افزایش می‌یابد.
دلیل اهمیت کیفیت مطالعه
کیفیت مطالعه در کنار کمیت در موفقیت دانش آموزان نقش بسیار مهمی دارد. اگر دانش آموز زمان کمی را صرف مطالعه دقیق و متمرکز کند، بازدهی بیشتری خواهد داشت. شاید شما نیز این تجربه را داشته‌اید که با مطالعه شب امتحان یا ساعاتی قبل از امتحان مطالب را بهتر متوجه شده‌اید و مطالب را بهتر به حافظه سپرده‌اید. این کار همان مطالعه باکیفیت است که برای موفقیت و داشتن نمره خوب مورد نیاز است. مطالعه باکیفیت موجب می‌شود تا در کمترین زمان ممکن حجم مورد نیاز و مناسب را مطالعه کنید تا بتوانید بر اساس برنامه ریزی پیش بروید.
چگونه کیفیت مطالعه را بالا ببریم؟
اگر برای کنکور درس می‌خوانید کیفیت یا کمیت مطالعه برای موفقیت شما از اهمیت بالایی برخوردار است. زیرا در برنامه ریزی کنکور شما زمان کمی دارید و باید بیشتر بر روی کیفیت تمرکز داشته باشید. از مهمترین راهکارهای افزایش کیفیت مطالعه می‌توان به چند مورد مهم اشاره کرد:
- برای درس‌های مختلف فلش کارت درست کنید و هر زمان که توانستید آنها را مطالعه کنید. در زمان پیاده روی، در مسیر آموزشگاه تا منزل، پیش از خواب و … این فلش کارت‌ها کمکتان می‌کنند تا نکات مهم را مرور کنید.
- خوب بخوابید و هرگز از زمان استراحتتان کم نکنید. این مار باعث می‌شود تا ذهنتان خسته شود و کیفیت مطالعه شما کاهش خواهد یافت. استراحت و خواب کافی در کاهش استرس شما نیز تاثیر دارد.
- جای مناسبی را برای مطالعه انتخاب کنید. مکان مطالعه شما باشد نور کافی داشته باشد، آرام باشد، گرم یا سرد نباشد. سعی کنید یک مکان ثابت را برای مطالعه کردن انتخاب نمائید. هرگز در زمان مطالعه کردن دراز نکشید و در حالت لم داده درس نخوانید.
- حتما چند روز یکبار دروسی که خوانده‌اید را مرور کنید. اجازه ندهید درس‌ها روی هم جمع شوند. اگر نکات مهم را مرتبا مرور کنید ذهنان آرامش بیشتری دارد و برای دریافت مطالب جدید آماده است.
آشنایی با اصول اولیه افزایش کیفیت مطالعه
در این بخش مهمترین اصول مطالعه که در افزایش کیفیت مطالعه نقش دارند را مورد بررسی قرار می‌دهیم. هر یک از این روش‌ها در افزایش کیفیت یا کمیت مطالعه و میزان بازدهی درس خواندن تاثیر دارند. این روش‌ها اصلا سخت نیستند، کافی است تنها برای چند هفته این اصول را رعایت کنید تا برای همیشه مثل یک عادت برای شما باقی بمانند.
از تاثیر پیش مطالعه غافل نشوید
پیش از آن که مطالعه را شروع کنید ابتدا سرفصل را نگاه کنید و عناوین را بخوانید. این کار کمک می‌کند تا از نظر ذهنی آمادگی بیشتری داشته باشید. به مقدمه هر فصل نگاهی اجمالی بیاندازید تا با مطالب بیشتر آشنا شوید. بدین ترتیب کیفیت مطالعه شما بهتر خواهد شد.
به حجم درس دقت کنید
پیش از آنکه مطالعه را شروع کنید، به حجم درس و تراکم آن دقت داشته باشید. ببینید که در مدت زمانی که در نظر گرفته‌اید چه حجمی از درس را می‌توانید بخوانید. اگر حجم درس زیاد است و زمانی دارید باید کارهای بیهوده که وقت شما را تلف می‌کند را کنار بگذارید. سعی کنید تمرکزتان را بیشتر نموده و با دقت بیشتری درس بخوانید. اما اگر زمان کافی دارید می‌توانید درس را به چند بخش تقسیم کنید و آن را با برنامه پیش ببرید.
تنوع درسی را رعایت کنید
برای افزایش کیفیت مطالعه و جلوگیری از خستگی ذهنتان دروس متنوع را در برنامه روزانه قرار دهید. به این صورت که در فاصله دو درس اختصاصی یک درس عمومی را مطالعه کنید. با این روش دیگر درس خواندن برایتان یکنواخت و خسته کننده نخواهد شد. اگر این تنوع را رعایت نکنید خیلی زود از درس خواندن زده خواهید شد و کیفیت مطالعه شما کاهش می‌یابد.
خلاصه نویسی کنید
راهکار دیگری که برای افزایش کیفیت مطالعه توصیه می‌شود، نکته برداری و خلاصه نویسی است. مسلما در زمان مطالعه نمی‌توانید تمام مطالب را به ذهن بسپارید بنابراین بهتر است در زمان مطالعه نکات مهم را یادداشت کنید. این کار کمک می‌کند تا مطالب در ذهنتان حک شود و هر زمان که بخواهید دروس را مرور کنید، نکات مهم را بخوانید تا تمامی مطالب برایتان دوره شوند. به طور کلی نوشتن مطالب مهم موجب می‌شود تا مطالب در حافظه بلند مدت شما ثبت شوند.
چه عواملی مانع از افزایش کیفیت یا کمیت مطالعه می شود؟
کم نیستند دانش آموزانی که زمان زیادی را صرف درس خواندن می‌کنند و از اهمیت کیفیت و کمیت مطالعه غافل هستند. بنابراین هیچ وقت به نتیجه دلخواهشان نمی‌رسند و اعتماد به نفسشان را از دست می‌دهند. برخی از افراد نیز سعی می‌کنند بر اساس برنامه ریزی درس بخوانند اما چون با تکنیک‌های افزایش کیفیت مطالعه آشنا نیستند، موفق نمی‌شوند. در این بخش می‌خواهیم درباره عواملی که از افزایش کمیت و کیفیت مطالعه جلوگیری می‌کنند صحبت کنیم و با این عوامل آشنا شویم:
اکتفا کردن به روان خوانی
این که شما مطالب درسی را تنها به صورت روان خوانی مطالعه کنید، هیچ تاثیری در یادگیری شما نخواهند داشت. شاید شما در طول روز زمان زیادی را صرف مطالعه کنید اما نتیجه خوبی به دست نیاورید. اگر یک بار یک درس را بخوانید اما تمام حواستان بر درس متمرکز باشد، بهتر از آن است که آن درس را چندین بار و بدون دقت بخوانید.
اضطراب و استرس بیش از اندازه
از دیگر موانع افزایش کیفیت یا کمیت مطالعه داشتن استرس و احساس اضطراب است. ترس از امتحان و قبول نشدن می‌تواند خود عاملی برای شکست باشد. بنابراین باید از روش‌های کاهش استرس مانند پیاده روی، مطالعه غیر درسی و ورزش برای آرام کردن خود استفاده کنید.
عدم آگاهی از روش های مطالعه
یکی از عوامل موثر در کاهش کیفیت و کمیت مطالعه، عدم آگاهی از روش‌های موثر مطالعه و درس خواندن است. اگر دانش آموز با روش‌های صحیح مطالعه آشنایی نداشته باشد، نمی‌تواند مطالعه موثر و درستی داشته باشد. نکته برداری، خلاصه نویسی، کد گذاری، تصویر سازی و … از جمله روش‌های مطالعه مفید هستند که تمام دانش آموزان باید با آنها آشنا باشند تا در آزمون‌ها موفق باشند.
