یادگیری آسان درس هفتم: احکام قضایا منطق
در درس احکام قضایا منطق شما به بررسی روابط میان جملات و مربع متقابل می‌پردازید. نکته بسیار مهمی که وجود دارد این است که شما برای یادگیری مباحث این فصل حتماً باید مطالب موضوعات قبلی را بدانید. درس منطق درسی پیوسته است و هر مطلب مقدمه‌ای بر مطلب دیگر است. در درس‌های قبلی با قضیه حملی، قضیه موجبه و نسبی آشنا شده‌اید و در درس هفتم: احکام قضایا منطق کتاب منطق دهم انسانی نیز با آن سر و کار دارید.
مربع متقابل اولین مطلبی است که به آن پرداخته شده است. در بحث مربع متقابل ۴ جمله آورده شده که هر کدام از آنها می‌توانند رابطه‌ای با هم داشته باشند. برای آنکه رابطه میان این جملات مشخص شود باید از مربع متقابل استفاده کرد. در هنگام خواندن جملات به معنی دقیق هر کلمه توجه کنید، زیرا اگر برداشت اشتباهی از معنی کلمات و جملات داشته باشید روند پاسخ دهی به سوالات تغییر می‌کند.
روابط مربع متقابل
میان قضایای محصوره حداقل ۴ رابطه وجود دارد که در مربع متقابل آن را مشاهده می‌کنید. در درس احکام قضایا منطق می‌آموزید که یکی از روابط موجود تناقض است. تناقض میان قضیه‌های موجبه کلیه و سالبه جزئیه و میان سالبه کلیه و موجبه جزئیه برقرار می‌شود. برای آنکه پی به رابطه متناقض دو جمله ببرید لازم است کمیت و کیفیت قضیه را بررسی کنید و به چند سوال پاسخ دهید.
آموزش و یادگیری احکام قضایا یکی از چالش برانگیزترین مباحث این کتاب می‌باشد. مدرس در زمان تدریس احکام قضایا منطق مثال‌های متعددی می‌آورد و سعی می‌کند با پرسش و پاسخ و آوردن مثال‌ها مفهوم را به دانش آموز منتقل کند. اطلاع کامل از مباحث قبلی و ارائه مثال‌های ساده می‌تواند به یادگیری بهتر کمک کند.
تضاد
دومین رابطه‌ای که در مربع متقابل به آن بر می‌خورید رابطه تضاد است. رابطه تضاد تنها در یک حالت ایجاد می‌شود و آن بین موجب کلیه و سالبه کلیه است. بنابراین در قضیه‌های جزئیه این رابطه وجود ندارد.
رابطه تداخل
رابطه سومی که در آموزش احکام قضایا منطق با آن کار دارید، قضیه تداخل است. تداخل نیز یکی از رابطه های مربع متقابل می‌باشد. تداخل از گروه خانواده کلمه داخل است و به مواردی اشاره دارد که مصادیق یک قضیه در داخل مصادیق قضیه دیگر قرار گرفتند. این رابطه میان قضیه موجبه کلی و موجب جزئیه، سالبه کلی و سالبه جزئی ایجاد می‌شود.
در این رابطه اگر قضیه کلی صادق باشد، قضیه جزئی نیز صادق است و اگر قضیه جزئیه کذب باشد، قضیه کلی نیز کذب است. نکات احکام قضایا منطق بسیار زیاد است و باید آنها را در جزوه یا حاشیه کتاب یادداشت کنید.
تداخل تحت تضاد
یکی دیگر از روابط متقابل رابطه تداخل تحت تضاد است. این رابطه میان قضیه موجبه جزئیه و سالبه جزئیه برقرار می‌شود. برای درک بهتر و یادگیری رابطه تداخل تحت تضاد می‌توانید از ویدیو آموزشی احکام قضایا منطق مدرسه مجازی آی نو استفاده کنید. به این منظور وارد سایت مدرسه آی نو شوید و سال دهم انسانی و درس منطق را انتخاب کنید. سپس از بین ویدیوهای مشخص شده که شامل تمام بخش‌های کتاب منطق دهم انسانی می‌شوند بخش تداخل تحت تضاد را انتخاب کنید.
عکس مستوی
اگر موضوع و محمول را در قضیه جابجا کنیم عکس آن به دست می‌آید. نکته‌ای که در اینجا بیان می‌شود این است که آیا عکس قضیه صدق باز هم صدق است؟ جمله هرگردویی گرد است یک جمله صادق است عکس آن می‌شود هر گردی گردو است. آیا این جمله هم صادق است؟
نکات متعددی در مبحث عکس مستوی وجود دارد که شما باید با دقت و توجه به جزئیات آن را بیاموزید. استفاده از آموزش ویدیویی احکام قضایا منطق درس دهم این امکان را به شما می‌دهد تا با تکرار ویدیو و مشاهده مکرر مطلب را بیاموزید. حل تمرین نیز یکی دیگر از راه‌های یادگیری است. مدرس در زمان آموزش مثال‌های متعددی را بیان می‌کند. شما می‌توانید با حل این مثال‌ها و چک کردن آن با جواب مدرس میزان درستی یادگیری خود را بررسی کنید.
مغالطه ابهام انعکاس
آخرین مبحثی که در درس احکام قضایا کتاب منطق رشته انسانی با آن مواجه می‌شوید مغالطه ابهام انعکاس است. در مبحث عکس مستوی با قواعد جابجایی موضوع و محمول آشنا شدید. حال اگر هنگام جابجایی این قوانین را رعایت نکنیم، مغالطه ابهام انعکاس صورت گرفته است که در درس احکام قضایا منطق به طور کامل به آن پرداخته شده است.
به عنوان مثال همه بوته‌ها گیاه هستند، جمله‌ای صادق است. اما همه گیاه‌ها بوته هستند، جمله‌ای کذب می‌باشد. یکی از کاربردهای مغالطه ابهام انعکاس استفاده آن در تبلیغات است. در بسیاری از تبلیغ‌ها مفهوم اصلی بر اساس قضیه مغالطه ابهام انعکاس صورت گرفته است.
تمرین‌های متعددی در این بخش در نظر گرفته شده که شما می‌توانید با پاسخ دهی به آنها میزان تسلط خود بر این مبحث را افزایش دهید. در زمان یادگیری و حل تمرین نکات را در دفترچه جداگانه‌ای یادداشت کنید و یک خلاصه احکام قضایا منطق تهیه کنید. با این کار در زمان مرور مطلب راحت‌تر می‌توانید نکاتی را که هنگام آموزش دریافت کرده‌اید را مرور کنید.
