انتخاب رشته فیزیک
رشته فیزیک از جمله رشته‌های دشواری است که توجه برخی از داوطلبان را به خود جلب می‌کند. بیشتر دانشجویان برای قبولی در رشته‌های بهتر و دانشگاه‌های برتر، مجبور به عبور از سدی به نام «کنکور» هستند. از آن‌جا که رقابت در رشته‌ها و گرایش‌های مختلف دانشگاهی بسیار زیاد است، قبولی در کنکور نیازمند تلاش و همت هدفمند خواهد بود.
رشته فیزیک هم یکی از صد‌ها رشته‌ی کنکور ریاضی است که قبولی در دانشگاه‌های برتر برای ادامه تحصیل در آن، نیاز به تلاش مضاعف دارد. این رشته با دو نام فیزیک مهندسی و فیزیک ارائه می‌شود. در این مقاله به نحوه انتخاب رشته فیزیک در کنکور ریاضی 1402 خواهیم پرداخت و بررسی فیزیک مهندسی را به زمان دیگری موکول می‌نماییم.
راهنمای انتخاب رشته‌ی فیزیک در کنکور سراسری
تنها راه برای قبولی در رشته‌های دانشگاه سراسری، انتخاب رشته است. اما روش پیشنهادی برای انتخاب رشته از طرف سازمان سنجش به این صورت است که یک داوطلب می‌تواند حداکثر 150 رشته تحصیلی را در فرم تکمیلی انتخاب رشته به ترتیب اولویت بنویسد و منتظر شود تا نرم‌افزار انتخاب رشته، قبولی او را در یکی از این 150 رشته اعلام کند.
در مورد انتخاب رشته فیزیک آن‌چه بیشتر به چشم می‌خورد، این واقعیت است که به جز معدودی از داوطلبین که عاشق فیزیک هستند، بیشتر آنان، پس از طوماری از انتخاب رشته‌های مهندسی، اقدام به انتخاب رشته‌ی فیزیک می‌نمایند. بنابراین قبل از تکمیل فرم انتخاب رشته نهایی لازم است تا از دروسی که قرار است در 4 سال دوره کارشناسی بخوانید، نحوه‌ی پذیرش، هزینه و بازار کار رشته‌ی مورد نظرتان اطلاع حاصل نمایید و میزان علاقه‌مندی به دروس رشته دلخواه خود را بسنجید، سپس به تکمیل آگاهانه‌ی فرم انتخاب رشته اقدام نمایید. در ادامه به معرفی رشته فیزیک و آن‌چه برای انتخاب این رشته باید بدانید، می‌پردازیم.
معرفی رشته‌ی فیزیک
یکی از رشته‌های موجود در دفترچه انتخاب رشته کنکور سراسری 1402، رشته فیزیک است. در راستای معرفی رشته فیزیک می‌توانیم که بگوییم، فیزیک یکی از رشته‌های علوم پایه به حساب می‌آید. با استفاده از این دانش، فیزیک‌دانان، به تحقیق درباره‌ی پدیده‌های طبیعی، ارائه‌ی فرضیه‌های جدید و انجام آزمایشات مختلف می‌پردازند.
یک فیزیکدان هیچ مورد علمی را بدون اثبات آزمایشگاهی و تحقیقاتی نمی‌پذیرد. داوطلبان رشته فیزیک، در زمان انتخاب رشته فیزیک، باید توجه داشته باشند که این رشته از رشته‌های چالش برانگیز دانشگاهی محسوب می‌شود و نیازمند کار در فضاهایی مانند آزمایشگاه‌ها، کارگاه‌ها و کلاس است.
ظرفیت پذیرش فیزیک
تمام داوطلبینی که مجبور به انتخاب رشته برای قبولی در دانشگاه‌های مورد نظر خود هستند، باید ابتدا از ظرفیت آن دانشگاه، اطلاع کسب نمایند و آنگاه با توجه به ظرفیت و نتیجه‌ی کارنامه‌ی اولیه‌ی خود، اقدام به انتخاب رشته نمایند. بر اساس آخرین آمار دفترچه انتخاب رشته ریاضی، ظرفیت پذیرش رشته فیزیک، برای دانشگاه های پذیرنده رشته فیزیک، در تمامی دوره‌های ارائه شده در دانشگاه‌های سراسری، به شرح زیر است:
- ظرفیت مورد پذیرش دانشجو در مقطع کارشناسی رشته‌ی فیزیک در دوره‌ی روزانه دانشگاه‌ها: 2873 نفر
- ظرفیت پذیرش دانشجوی کارشناسی رشته‌ی فیزیک در دوره نوبت دوم (شبانه): 632 نفر
- میزان پذیرش دانشجوی دوره کارشناسی رشته‌ی فیزیک در دوره پیام نور: 6080 نفر
- ظرفیت رشته فیزیک در دوره غیرانتفاعی: 120 نفر
- ظرفیت پذیرش دانشجوی کارشناسی رشته‌ی فیزیک در دانشگاه آزاد: نامعلوم
برای اطلاع از ظرفیت پذیرش دانشجوی رشته‌ی فیزیک در دوره‌ی کارشناسی در دانشگاه‌های آزاد، لازم است به دفترچه انتخاب رشته سال 1402 که در مرداد ماه انتشار می‌یابد، مراجعه نمایید.
دانشگاه‌های ارائه دهنده‌ی رشته‌ی فیزیک
انتخاب رشته دارای شرایط و ضوابطی است که یکی از مهم‌ترین این ضوابط، ظرفیت پذیرش دانشجو در دانشگاه سراسری مورد نظر است. نام بردن اسامی همه‌ی دانشگاه های ارائه دهنده رشته فیزیک، امکان‌پذیر نیست. تمامی اسامی و ظرفیت این دانشگاه‌ها به همراه اطلاعات نحوه‌ی پذیرش و آدرس این دانشگاه‌ها در دفترچه انتخاب رشته سال 1402 انتشار می‌یابد. به طور کلی می‌توان این گونه بیان کرد که:
- 52 دانشگاه در دوره روزانه، دانشجوی رشته‌ی فیزیک می‌پذیرند. ثبت‌نام در این دانشگاه‌ها، هزینه‌ای ندارد. دانشجویان با سپردن تعهد خدمت می‌توانند اقدام به ثبت‌نام نمایند. در این دانشگاه‌ها، دانشجویان از تسهیلاتی نظیر خوابگاه دانشجویی و کمک هزینه‌ی تحصیلی بهره‌مند می‌شوند.
- 27 دانشگاه در نوبت دوم (شبانه) اقدام به پذیرش دانشجوی فیزیک می‌نمایند (هزینه شهریه ثابت و شهریه متغیر در نظر گرفته می‌شود و تعهدی جهت در اختیار گذاشتن تسهیلات به دانشجویان، وجود نخواهد داشت).
- 104 دانشگاه پیام نور، پذیرنده دانشجوی کارشناسی فیزیک هستند (در این دانشگاه نیز تعهدی جهت در اختیار گذاشتن تسهیلات به دانشجویان وجود ندارد و دانشجویان موظف به پرداخت شهریه هستند.
- 2 دانشگاه غیرانتفاعی هم دانشجوی فیزیک در دوره‌ی کارشناسی می‌پذیرند (لزوم پرداخت شهریه وجود دارد و تعهدی در ارتباط با ارائه‌ی تسهیلاتی وجود ندارد).
- از تعداد دانشگاه‌های آزاد پذیرنده‌ی دانشجو در رشته فیزیک اطلاعی در دست نیست. هنگام انتشار دفترچه انتخاب رشته می‌توانید اطلاعات مربوط به این دانشگاه‌ها را دریافت نمایید.
توجه داشته باشید که پذیرش دانشجوی فیزیک در دانشگاه‌های مختلف هم از طریق آزمون و شرکت در کنکور سراسری و هم بدون کنکور و صرفاً بر اساس سوابق تحصیلی انجام می‌شود. اطلاعات مربوط به ظرفیت پذیرش در رشته‌ی فیزیک بدون آزمون و صرفاً بر اساس سوابق تحصیلی را می‌توانید در هنگام انتشار دفترچه انتخاب رشته سال 1402، از دانشگاه‌های مربوطه کسب نمایید. معمولاً پذیرش بدون کنکور و بر اساس سوابق تحصیلی در بسیاری از دانشگاه‌های آزاد، پیام نور و غیرانتفاعی صورت می‌گیرد.
هزینه تحصیل در رشته‌ی فیزیک
اولین اولویت قبل از تکمیل فرم انتخاب رشته، بررسی میزان هزینه رشته فیزیک در دانشگاه مورد نظرتان است. علاقه مندان به رشته فیزیک باید بدانند با قبولی در رشته فیزیک، به جز قبولی در دوره‌های روزانه، ملزم به پرداخت هزینه‌هایی جهت ثبت نام، مسکن و … می‌باشند. هنگام انتخاب رشته باید در نظر داشته باشید در دوره‌های شبانه، پردیس خودگردان، پیام نور، غیرانتفاعی، دوره‌های مجازی و دانشگاه آزاد، دریافت شهریه معمولاً به دو صورت شهریه ثابت و متغیر است. قبل از تکمیل فرم انتخاب رشته در دفترچه انتخاب رشته، باید میزان هزینه لازم برای ثبت‌نام در هر دانشگاه را استعلام نموده و سپس نسبت به تکمیل فرم انتخاب رشته فیزیک، اقدام نمایید.
تعداد واحدهای درسی رشته‌ی فیزیک
رشته‌ی فیزیک در دوره‌ی کارشناسی دارای پنج گرایش اتمی- مولکولی، هسته‌ای، حالت جامد، هواشناسی و اختر فیزیک( نجوم) است. دانشجویان تمام گرایش‌های فیزیک در طول دوره‌ی کارشناسی موظف به سپری کردن تعداد واحدهای درسی رشته فیزیک، که معمولاً 135 واحد است، می‌باشند.
دانشجویان کارشناسی این تعداد واحد درسی را معمولاً در 4 سال، که معادل 8 ترم است، تا زمان فارغ التحصیلی در رشته فیزیک می‌گذرانند. هر پنج گرایش، دارای دروس تخصصی تقریباً یکسانی هستند. این دورس، شامل مکانیک تحلیلی، ریاضی فیزیک، اپتیک (نور)، آزمایشگاه اپتیک، فیزیک جدید، آزمایشگاه فیزیک جدید، ترمودینامیک، الکترو مغناطیس و مکانیک کوانتومی است. شما می‌توانید نام دروس تخصصی هر گرایش را از دفترچه انتخاب رشته 1402 استخراج نمایید و با مطالعه‌ی این جدول، از جزئیات واحدهای درسی رشته فیزیک اطلاع یابید. به طور کلی تعداد واحد دروس به تفکیک عبارت است از:
- 20 واحد دروس عمومی (اجباری)
- 22 واحد دروس پایه (اجباری)
- 59 واحد دروس اصلی (اجباری)
- 12 واحد دروس اختیاری
- 22 واحد دروس تحصصی (اجباری)
بازار کار رشته‌ی فیزیک
اگر بخواهیم از وضعیت بازار کار رشته فیزیک بیشتر بدانید، کافی است به گروه دانش‌آموزانی بنگرید که با تدریس دبیر فیزیک در کلاس‌های دبیرستان، قادر به درک این کتاب درسی نیستند و به ناچار با استخدام یک دبیر فیزیک خصوصی، برای هر دانش‌آموز است که پرونده‌ی کتاب فیزیک مزبور، بسته می‌شود!
در واقع به قدری بازار کار تدریس خصوصی کتاب‌های فیزیک دبیرستان، داغ است که معمولاً فارغ‌التحصیلان رشته‌های علمی دیگر نیز، گاه به تدریس فیزیک دبیرستان روی می‌آورند. البته بعضی از آزمایشگاه‌های واقع در کارخانجات صنعتی هم در جهت کنترل کیفی محصولات خود، کارشناسان فیزیک را استخدام می‌نمایند. از این‌رو توصیه می‌شود انجام کار‌های آزمایشگاهی را در دوره‌ی کارشناسی جدی بگیرید تا بتوانید هنگام کار در این کارخانجات، حرفی برای گفتن داشته باشید.
