انتخاب رشته مهندسی هوافضا
انتخاب رشته یکی از مهم‌ترین مراحلی است که در مسیر دستیابی به موفقیت تحصیلی، باید به آن توجه داشته باشید. رشته مهندسی هوافضا از جمله پرطرفدار‌ترین رشته‌هایی است که بسیاری از داوطلبان علاقه دارند تا در آن ادامه‌ی تحصیل دهند. به همین دلیل در این مقاله به بررسی نکات مهم در رابطه با انتخاب رشته مهندسی هوافضا خواهیم پرداخت.
راهنمای انتخاب رشته هوافضا
اگرچه علاقه‌مندی به یک رشته در مسیر انتخاب آن، حائز اهمیت است اما تنها شرط لازم برای انتخاب رشته‌ی موفق نخواهد بود! به عبارت دیگر برای این که بتوانید رشته‌ی مناسب برای خود را انتخاب کنید باید به مواردی دیگری مانند بازار کار، رتبه‌ی کسب شده، ظرفیت پذیرش، دانشگاه‌های ارائه دهنده‌ی رشته، شهریه و هزینه‌های تحصیل، تعداد واحد‌ها و دروس ارائه شده توجه داشته باشید.
در ادامه سعی داریم تا در رابطه با تمامی این موارد اطلاعات جامعی را در اختیار شما عزیزان قرار دهیم. پیشنهاد ما این است که قبل از انتخاب رشته مهندسی هوافضا حتماً در رابطه با این رشته اطلاعات کاملی را کسب نمایید.
معرفی رشته هوافضا
قبل از پرداختن به نکات مهم انتخاب رشته مهندسی هوافضا لازم است تا ابتدا به معرفی رشته مهندسی هوافضا بپردازیم.
مهندسی هوافضا رشته‌ی مهندسی مربوط به طراحی، توسعه، ساخت، آزمایش و بهره‌برداری از وسایلی است که در جو زمین یا در فضای بیرونی کار می‌کنند. در سال 1958 اولین تعریف مهندسی هوافضا با در نظر گرفتن جو زمین و فضای بالای آن به عنوان یک قلمرو‌ی واحد برای توسعه‌ی وسایل نقلیه‌ی پروازی، بیان شد.
طراحی یک وسیله‌ی نقلیه‌ی پروازی نیازمند دانش رشته‌های مهندسی متعددی است. به همین منظور به ندرت اتفاق می‌افتد که یک نفر تمام وظیفه را بر عهده بگیرد و اکثر شرکت‌ها دارای تیم‌های متخصص در علوم آیرودینامیک، سیستم‌های محرکه، طراحی سازه، مواد، اویونیک و سیستم‌های پایداری و کنترل هستند.
مهندس هوافضا آماده برای استخدام در اکثر جایگاه‌های شغلی است که به طور سنتی توسط مهندسان مکانیک تکمیل می‌شود و هم‌چنین موقعیت‌های دیگر در سایر رشته‌های مهندسی مختلف مانند صنایع حمل و نقل، ساخت و ساز، ارتباطات و انرژی بیش‌ترین فرصت‌ها را برای کاربردهای غیرهوایی فراهم می‌کنند.
از آنجایی که وسایل نقلیه زمینی و دریایی برای سرعت و کارایی مطلوب طراحی می‌شوند، مهندس هوافضا به یکی از اعضای برجسته تیم‌های طراحی تبدیل خواهد شد. به عبارتی با توجه به این که تا نیمی از نیروی مورد نیاز برای به حرکت درآوردن یک وسیله‌ی نقلیه به دلیل مقاومت هوا است، طراحی مناسب پیکربندی خودروها، قطارها و قایق‌ها، سرعت و مصرف سوخت بهتری را ارائه می‌دهد.
حضور مهندس هوافضا در صنعت خودرو از زمان تکامل شکل‌های ساده خودروها و کامیون‌ها که در اواخر قرن بیستم، صورت گرفت، مشهود است. شرکت‌های هواپیمایی مهندسان را به عنوان تحلیلگران عملکرد، متخصصان بررسی سانحه و مشاور استخدام می‌کنند.
به طور کلی داوطلبان رشته مهندسی هوافضا باید قبل از انتخاب رشته به موارد بسیاری دقت کنند که در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره خواهیم کرد.
گرایش‌های رشته مهندسی هوافضا
با توجه به این که رشته مهندسی هوافضا بسیار گسترده است، بسیاری از داوطلبان فکر می‌کنند که این رشته در مقطع کارشناسی، گرایش‌های مختلفی را شامل می‌شود.
شایان ذکر است که رشته مهندسی هوافضا در مقطع کارشناسی هیچ گرایشی ندارد اما در مقطع کارشناسی ارشد در 6 گرایش (آیرودینامیک، پیشرانش، مکانیک پرواز، سازه‌های هوایی، بررسی سوانح هوایی و صلاحیت‌های پروازی و مهندسی فضایی) و در مقطع دکتری در 4 گرایش (آیرودینامیک، جلوبرندگی، سازه‌های هوایی، دینامیک پرواز و کنترل) ارائه می‌شود.
ظرفیت پذیرش رشته‌ی مهندسی هوافضا
ظرفیت پذیرش رشته مهندسی هوافضا ممکن است در هر سال با سال گذشته متفاوت باشد و از آنجایی که در حال حاضر دفترچه انتخاب رشته 1402 هنوز منتشر نشده است، تنها می‌توانیم با بررسی میزان ظرفیت رشته مهندسی هوافضا در سال‌های گذشته، به صورت تقریبی ظرفیت را در سال جاری برآورد کنیم.
به طور کلی دانشگاه های ارائه دهنده رشته مهندسی هوافضا بسیار متعدد نیستند اما پرطرفدار‌ترین دانشگاه های پذیرنده رشته مهندسی هوافضا شامل دانشگاه صنعتی شریف، دانشگاه صنعتی امیرکبیر، دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، دانشگاه شهید بهشتی، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشگاه اصفهان و دانشگاه صنعتی ارومیه است. ظرفیت پذیرش این دانشگاه متفاوت بوده و این گونه به نظر می‌رسد که دانشگاه صنعتی شریف با میانگین 70 نفر پذیرش، بیش‌ترین میزان پذیرش را داشته است.
هزینه رشته‌ی مهندسی هوافضا
از جمله مهم‌ترین مواردی که علاقه مندان به رشته مهندسی هوافضا باید به آن توجه داشته باشند، هزینه رشته مهندسی هوافضا است. در واقع هیچ کس نمی‌تواند منکر اهمیت شهریه در انتخاب رشته شود. به عبارتی یکی از شروط پذیرش در دوره‌های به غیر از دوره‌ی روزانه‌ی دانشگاه‌های دولتی، پس از قبولی در رشته مهندسی هوافضا، توانایی پرداخت شهریه است. شهریه در واحدهای مختلف آموزشی متفاوت است و به همین دلیل حتماً باید زمان انتخاب رشته مهندسی هوافضا موضوع شهریه را مد نظر داشته باشید. به عنوان مثال این گونه به نظر می‌رسد که مجموع شهریه ثابت و متغیر این رشته در دانشگاه آزاد در سال 1402 برای 18 واحد نظری برای هر ترم مبلغی بالغ بر 31740000 ریال می‌شود. البته در ابتدا باید هزینه خدمات آموزشی و بیمه دانشگاه که بالغ بر 1750000 ریال است را نیز در نظر بگیرید.
حتماً این موضوع را بررسی کنید که آیا واحد آموزشی که قصد انتخاب آن را دارید، تسهیلاتی را برای پرداخت شهریه در اختیار شما قرار می‌دهد یا خیر!
از طرف دیگر در هنگام انتخاب رشته مهندسی هوافضا حتماً باید این موضوع را در نظر داشته باشید که فاصله‌ی محل تحصیل از سکونت شما به چه میزان است؟ آیا به خوابگاه نیاز خواهید داشت؟ در صورتی که قرار است به صورت مستقل زندگی کنید، آیا توانایی پرداخت هزینه‌های روزانه را دارید؟
تعداد واحدهای درسی مهندسی هوافضا
زمان فارغ التحصیلی در رشته مهندسی هوافضا نیز همانند سایر رشته‌های گروه مهندسی، 4 سال در 8 ترم در نظر گرفته شده است. تعداد واحدهای درسی رشته مهندسی هوافضا برابر با 160 واحد است که جزئیات واحدهای درسی رشته مهندسی هوافضا شامل موارد زیر می‌شوند:
- دروس عمومی: 22 واحد
- دروس اختیاری: 18 واحد
- دروس پایه: 29 واحد
- دروس نظامی: 20 واحد
- دروس تخصصی: 71 واحد
بازار کار رشته‌ی مهندسی هوافضا
از جمله مهم‌ترین مواردی که حتماً باید در هنگام انتخاب رشته مهندسی هوافضا به آن دقت کنید، بازار کار رشته مهندسی هوافضا است. اگرچه این گونه به نظر می‌رسد که بازار کاری برای رشته مهندسی هوافضا چندان جالب نیست اما اگر در این رشته به تخصص برسید، می‌توانید در زمینه‌های مختلفی مشغول به کار شوید. از جمله مهم‌ترین صنایعی که یک مهندس هوافضا‌ی حرفه‌ای می‌تواند در آن مشغول به فعالیت شود شامل صنایع مرتبط با حوزه‌های هوایی و فضایی، صنایع خودروسازی و صنایع دفاعی است. از طرفی این متخصصان قادر خواهند بود که در پژوهشگاه‌های مرتبط با علوم فضایی مشغول شوند یا با سازمان هواپیمایی کشور و شرکت‌های دانش بنیان و خصوصی همکاری داشته باشند.
دقت کنید که برای موفقیت در رشته مهندسی هوافضا باید توانایی‌های خاصی مانند مهارت فهم ریاضی، تفکر انتقادی، حل مسئله و تحلیل را داشته باشید. از طرف دیگر این کار نیاز به ذهنی ایده‌پرداز و خلاق دارد و بهتر است حتماً به زبان انگلیسی تسلط داشته باشید.
برای این که بتوانید در رشته مهندسی هوافضا به یک متخصص تبدیل شوید، باید با نرم‌افزار‌های طراحی و شبیه‌سازی، مسائل ایمنی، قوانین نظارتی و … آشنایی داشته باشید و بتوانید علاوه بر مدیریت پروژه، کار گروهی را با بهترین کیفیت پیش ببرید.
مزایا و معایب رشته هوافضا
هیچ رشته‌ی تحصیلی وجود ندارد که فقط مزایا یا معایب داشته باشد و در هنگام انتخاب رشته مهندسی هوافضا باید به این موضوع فکر کنید که این رشته هم مزایا و هم معایبی خواهد داشت. شاید بتوان این گونه بیان کرد که رشته مهندسی هوافضا نتوانسته است که در سال‌های اخیر خود را به داوطلبان بشناساند بنابراین به نظر می‌رسد که یکی از معایب این رشته، ناشناخته بودن آن برای قشر بزرگی از داوطلبان است. از معایب دیگر این رشته این است که دانشگاه‌های ارائه دهنده‌ی آن بسیار محدود هستند و معمولاً ظرفیت کمی برای پذیرش در نظر می‌گیرند به همین منظور قبولی در این رشته کار چندان آسانی به نظر نمی‌رسد.
از مهم‌ترین مزایای انتخاب رشته مهندسی هوافضا این است که معمولاً افراد متخصص در آن، بدون کار نمی‌مانند و می‌توانند راهی را به سوی موفقیت بسازند. از طرف دیگر معمولاً از این رشته می‌توان به درآمد بالایی دست یافت. علاوه بر این معمولاً امکان دریافت بورسیه تحصیلی و ویزای کاری نیز برای متخصصان این رشته وجود خواهد داشت.
