آشنایی با صفر تا صد رشته کارشناسی کارگردانی
رشته کارشناسی کارگردانی یکی از رشته‌های زیرگروه هنر است که محبوبیت زیادی در میان دانش آموزان علاقه‌مند به سینما و تئاتر دارد و به طور کلی قدمی مثبت برای ورود به این حرفه پرچالش و در حین حال شیرین می‌باشد؛ چرا که دانشجویان رشته کارگردانی در طول سال‌های تحصیل خود با تلاش و تمرین مستمر تبدیل به متخصصان این رشته می‌شوند و می‌توانند با استفاده از خلاقیت خویش آثاری خلق نمایند که در جشنواره‌های داخلی و خارجی مورد استقبال قرار گیرد. در ادامه به معرفی کامل رشته کارگردانی خواهیم پرداخت تا علاقه‌مندان به تحصیل در این رشته با آگاهی و شناخت بیشتری اقدام به انتخاب آن نمایند. با ما همراه باشید.
معرفی رشته کارگردانی
در آغاز باید بیان کنیم که این حرفه شاخه‌ای از هنرهای نمایشی و سینمایی است که به مدیریت و هدایت یک اثر نمایشی، تلویزیونی و سینمایی می‌پردازد. به طور کلی، کارگردان کسی است که با استفاده از دانش هنری، فنی و مدیریتی خویش، متون نمایشی، سناریو و فیلم‌نامه‌ها را به تصویر بدل می‌کند و هماهنگ‌کننده اصلی عوامل تولید که شامل بازیگران، طراحان صحنه، نورپردازان، تصویربرداران و غیره می‌شود نیز می‌باشد. در واقع کارگردان یک اثر، مغر متفکر آن به شمار می‌رود و بدون حضور او تولید یک محصول نمایشی امکان‌پذیر نیست.
تعریف تخصصی کارگردانی
در تعریف تخصصی رشته کارشناسی کارگردانی این رشته را حرفه‌ای می‌دانند که مهارت‌هایی چون تحلیل متون، طراحی میزانسن، مدیریت بازیگر، درک موسیقی و نور، زبان تصویر و تدوین معنا را شامل می‌شود. به طور کلی، یک کارگردان باید علاوه بر داشتن خلاقیت که نقش مهمی در موفقیت وی دارد، توانایی برنامه‌ریزی دقیق، تحلیل جامعه‌شناختی و روان‌شناختی و همچنین رهبری تیم را داشته باشد. دقیقاً به دلیل وجود همین توانایی‌ها است که کارگردان را مهم‌ترین عنصر فیلمسازی و مهره اصلی در ساخت یک فیلم و اثر نمایشی می‌دانند.
مزایا و چالش های تحصیل در رشته کارگردانی
با وجود تعریف‌هایی که از رشته کارگردانی تلویزیون ارائه دادیم، لازم به یادآوری است که تحصیل در این رشته همراه با مزیت‌هایی که دارد، چالش‌ها و معایبی را نیز دربرمی‌گیرد که توصیه می‌شود متقاضیان با شناخت آن‌ها قدم در این مسیر بگذارنند. در ادامه مزایا و معایب این رشته را توضیح خواهیم داد.
مزایا
در معرفی رشته کارشناسی کارگردانی به اهمیت حضور کارگردان در هر اثر نمایشی اشاره کردیم که همین تاثیرگذاری، باعث بیشتر دیده شدن وی می‌شود، بنابراین در بیان مزایای این رشته هنری باید بگوییم که:
- تحصیل در این رشته فرصت خلاقیت و بیان هنری فردی به دانش‌آموختگان آن می‌دهد،
- به دلیل نیازمندی جامعه، دانش‌آموختگان این رشته از انعطاف شغلی بالایی برخوردار هستند و می‌توانند در فضاهای مختلفی مانند رسانه، تئاتر، فضای مجازی و تبلیغات فعالیت نمایند،
- ارتباطات گسترده در جامعه هنری و فرهنگی را شامل می‌شود،
- باعث رضایت معنوی از خلق اثر هنری و تاثیرگذاری بر مخاطب می‌گردد،
- امکان شرکت در جشنواره‌های داخلی و بین‌المللی را برای دانش‌آموختگان رشته کارگردانی فراهم می‌کند
- و در نهایت با موفقیت در خلق آثار مستقل فرصت دیده شدن افراد را ایجاد می‌نماید.
معایب و چالش ها
با وجود مزایای رشته کارگردانی، معایب و چالش‌هایی نیز در انتخاب رشته کارشناسی کارگردانی وجود دارد که حتما پیش از قبولی در این رشته باید با آن‌ها آشنا شوید و به تطبیق آن‌ها با روحیه و توانمندی‌های خود بپردازید. از جمله چالش‌های تحصیل در این حرفه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- رقابت بسیار بالا
- محدود بودن فرصت استخدام در ادارات دولتی
- عدم امکان داشتن شغل ثابت
- درآمد ناپایدار به خصوص در مراحل اولیه کار
- وابستگی بالا به روابط و شبکه‌سازی
- هزینه‌های بالای تولید آثار مستقل
- دشواری در پیدا کردن تهیه‌کننده و سرمایه‌گذار به خصوص در شروع کار
- بی‌ثباتی وضعیت هنری در برخی دوره‌ها و مناطق
- لزوم داشتن منابع مالی شخصی یا اسپانسر برای تولید برخی آثار
- داشتن خلاقیت و توانایی مدیریت بالا جهت خلق آثار متفاوت
واحدهای درسی کارشناسی کارگردانی
برای آشنایی بیشتر علاقه‌مندان به رشته کارگردانی لازم می‌دانیم واحدهای درسی رشته کارشناسی کارگردانی را در این مقاله معرفی نماییم. قابل توجه است که این رشته تحصیلی دارای 146 واحد درسی است و در پایان دوران تحصیل برای کسب مدرک فارغ‌التحصیلی دانشجویان باید یک پروژه پایانی با کیفیت بالا به دانشگاه ارائه دهند.
دروس عمومی
دروس عمومی رشته کارشناسی کارگردانی مانند سایر رشته‌های دانشگاهی دروسی چون:
- معارف اسلامی 1 و 2
- ادبیات فارسی
- اخلاق و تربیت 1 و 2
- زبان عمومی
- تربیت بدنی 1 و 2
- تاریخ اسلام
- انقلاب اسلامی و ریشه‌های تاریخی آن را دربرمی‌گیرد.
دروس پایه
برخی از دروس پایه رشته کارشناسی کارگردانی که به معرفی مبانی و بنیادهای این حرفه می‌پردازد، عبارتند از:
- فرهنگ عامه 1 و 2
- آشنایی با هنر در تاریخ 1 و 2
- آشنایی با ادبیات کهن ایران و جهان
- آشنایی با ادبیات معاصر ایران و جهان
- تاریخ اجتماعی ایران
- آشنایی با هنرهای تجسمی
- جامعه‌شناسی ۱ و ۲
- طراحی مقدماتی
- موسیقی ۱
- اصول و مبانی ارتباطات
- تمثیل‌شناسی
- تاریخ فلسفه
- روان‌شناسی
- شناخت رنگ
- معماری
- ریتم در هنرها
دروس تخصصی رشته کارگردانی
دروس تخصصی رشته کارشناسی کارگردانی که به تدریس تخصصی کارگردانی می‌پردازد، واحدهای درسی زیر را دربرمی‌گیرد:
- تاریخ سینما ۱ تا 3
- عکاسی ۱ تا 3
- آشنایی با سبک‌های سینمایی
- گزارش‌نویسی
- مبانی هنرهای نمایشی ۱ و ۲
- صدا ۱ و ۲
- اصول فیلم‌نامه‌نویسی
- اصول کارگردانی
- اصول فیلم‌برداری
- اصول بازیگری
- کارگردانی ۱ تا 4
- لابراتوار فیلم ۱
- آشنایی با نقاشی متحرک
- مستندسازی ۱ و ۲
- تحلیل فیلم ۱ و ۲
- موسیقی فیلم
- تولید برنامه‌های تلویزیونی ۱ و ۲
- مبانی تدوین
- مدیریت تولید
- جلوه‌های خاص
- شیوه‌های رهبری بازیگر
- آشنایی با متون نمایشی ۱ و ۲
- فیلم تئاتر
- پروژه پایانی که دانشجویان معمولاً باید یک نمایشنامه را به صورت عملی کارگردانی کرده و اجرا کنند تا مدرک فارغ‌التحصیلی دریافت نمایند.
ادامه تحصیل در مقاطع ارشد و دکترای رشته کارگردانی
آینده فارغ التحصیلان رشته کارشناسی کارگردانی به عوامل زیادی بستگی دارد که از جمله این فاکتورها تصمیم برای ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر دانشگاهی است. دانش‌آموختگان رشته کارگردانی می‌توانند انتخاب‌های مختلفی برای تحصیل در مقطع ارشد و دکترا داشته باشند، چرا که هر انتخابی به تقویت توانایی و مهارت آن‌ها در کارگردانی کمک می‌کند و نگاه آنان را در این مسیر گسترده‌تر می‌نماید. از جمله رشته‌های مرتبط با کارگردانی برای مقطع کارشناسی ارشد عبارت است از:
- کارگردانی در گرایش‌های گوناگون نمایش، تلویزیون، سینما و کارگردانی آثار مستند
- بازیگری
- ادبیات نمایشی
- سینما
- تولید و مدیریت هنری
برای ادامه تحصیل در مقطع دکترای کارگردانی نیز بهترین انتخاب‌ها شامل رشته‌های زیر می‌شود:
- پژوهش هنر
- مطالعات تئاتر
- فلسفه هنر
- سینما
لازم به ذکر است که با تحصیل در مقاطع ارشد و دکترای این رشته دانش‌آموختگان می‌توانند موقعیت‌های شغلی خود را گسترش دهند و حتی از فضای آکادمیک برای کسب درآمد استفاده نمایند. به طور مثال بازار کار رشته دکترای کارگردانی تدریس در دانشگاه، پژوهش و تالیف، مدیریت فرهنگی و هنری، مشاوره هنری و داوری در جشنواره‌های گوناگون داخلی و خارجی را دربرمی‌گیرد.
شرایط قبولی در مقطع کارشناسی رشته کارگردانی
شرایط قبولی در رشته کارشناسی کارگردانی نسبت به دیگر رشته‌های دانشگاهی متفاوت است که در ادامه، به طور کامل به توضیح آن خواهیم پرداخت.
شرایط پذیرش در کنکور
به طور کلی، رشته کارگردانی زیرگروه کنکور هنر است و داوطلبان باید برای پذیرش در این رشته، حتماً در آزمون سراسری هنر شرکت نمایند و حدنصاب لازم در آزمون تئوری و عملی را کسب کنند. قابل توجه است که داوطلبان رشته کارگردانی باید علاوه بر شرکت در آزمون تئوری، در آزمون عملی نیز شرکت نمایند. شرکت در آزمون عملی که مرحله دوم نیز به حساب می‌آید، تنها در صورت کسب رتبه مجاز در مرحله اول امکان‌پذیر است.
در این آزمون، مهارت‌های خلاقیتی، بازیگری، تحلیل نمایشنامه، زبان بدن، بداهه‌پردازی و سنجش اطلاعات عمومی در هنر و ادبیات بررسی می‌گردد و نمره آن تاثیر زیادی در قبولی متقاضیان دارد. لازم به ذکر است که آزمون عملی در مقطع کارشناسی عموماً به صورت شفاهی و مصاحبه‌محور برگزار می‌شود و در کسب نمره قبولی داشتن آمادگی علمی، حفظ تمرکز، آرامش و اعتماد به نفس تاثیر قابل توجهی دارد.
ظرفیت پذیرش در مقطع لیسانس رشته کارگردانی
شایان ذکر است که ظرفیت پذیرش رشته کارشناسی کارگردانی مانند بسیاری از رشته‌های هنری در دانشگاههای کشور محدود است و معمولاً داوطلبان می‌توانند با کسب رتبه زیر ۳۰۰۰ در این رشته پذیرفته شوند. در گذشته داوطلبان تنها با کسب رتبه مجاز می‌توانستند در این رشته به تحصیل بپردازند، اما در سال‌های اخیر برخی از دانشگاههای غیرانتفاعی و علمی – کاربردی تنها بر اساس سوابق تحصیلی نیز در رشته کارگردانی دانشجو می‌پذیرند.
لیست دانشگاه های پذیرنده رشته کارگردانی
خوشبختانه برخی از مهم‌ترین و برترین دانشگاههای کشور، در رشته کارگردانی را دانشجو پذیرش می‌کنند که از جمله لیست دانشگاه های پذیرنده رشته کارشناسی کارگردانی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- پردیس هنرهای زیبا دانشگاه تهران
- دانشکده سینما و تئاتر دانشگاه هنر تهران (پردیس باغ ملی)
- دانشگاه سراسری صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران
- دانشگاه شهید باهنر کرمان
- دانشگاه زابل
- دانشگاههای آزاد اسلامی در واحدهای مختلف مثل واحد تهران مرکز و واحد شیراز
- دانشگاه غیرانتفاعی سوره تهران
- دانشگاه غیرانتفاعی سپهر اصفهان
- موسسه غیرانتفاعی معماری و هنر پارس تهران
- موسسه غیرانتفاعی هنر و اندیشه اسلامی قم
- موسسه غیرانتفاعی نیما محمود آباد
- موسسه غیرانتفاعی ادیب مازندران
- موسسه غیرانتفاعی هنر شیراز
- موسسه غیرانتفاعی کمال‌الملک نوشهر
- موسسه غیرانتفاعی ادیبان در گرمسار
- موسسه غیرانتفاعی روزبهان در استان ساری
- موسسه آموزش عالی نبی اکرم تبریز
- برخی از دانشگاه های علمی – کاربردی که بر اساس سوابق تحصیلی دانشجو پذیرش می‌کنند.
در میان دانشگاه هایی که در بالا ذکر کردیم، بهترین دانشگاه های رشته کارشناسی کارگردانی پردیس هنرهای زیبا دانشگاه تهران و دانشکده سینما و تئاتر دانشگاه هنر شناخته می‌شود؛ چرا که دانشگاه تهران یکی از دانشگاههای برتر و تراز اول کشور است که سطح علمی آن بسیار بالا می‌باشد و اساتید برجسته کارگردانی در آن تدریس می‌کنند. دانشگاه هنر تهران نیز که به صورت اختصاصی به آموزش رشته‌های هنری می‌پردازد، از سطح علمی بالایی در این زمینه برخوردار است و اساتید مجرب با آموزش تخصصی و اصولی دانشجویان را در یادگیری حرفه کارگردانی همراهی می‌نمایند و بستر مناسبی برای ورود آن‌ها به بازار کار کارگردانی و تبدیل شدن به چهره‌ای موفق و سرشناس فراهم می‌کنند.
هزینه تحصیل در مقطع کارشناسی کارگردانی
به طور کلی، هزینه تحصیل در رشته کارشناسی کارگردانی به دلیل داشتن واحدهای عملی و کارگاهی نسبت به سایر رشته‌های دانشگاهی بالاتر است. هرچند که تحصیل در این رشته در دوره‌های روزانه دانشگاههای دولتی مانند دانشگاه تهران و دانشگاه هنر تهران کاملاً رایگان است. ولی لازم به یادآوری است که متقاضیان تحصیل در این رشته باید برای پروژه‌های دانشگاهی هزینه‌های زیادی جهت تهیه فیلم‌های کوتاه و آثار نمایشی صرف نمایند.
بنابراین پیش از انتخاب این رشته دانشگاهی حتماً هزینه‌های آن را در نظر بگیرید؛ چرا که تهیه هر محصول نمایشی نیاز به پرداخت مبالغ هنگفتی برای اجاره دوربین و سایر لوازم جانبی، اجاره سالن، اجاره لوکیشن و پرداخت دستمزد به عوامل دارد. هرچند که در پروژه‌های دانشجویی، امکان انجام کارهای گروهی در میان دانشجویان وجود داشته و کاملاً مرسوم است. پس نیاز است که در طول تحصیل خود شبکه‌ای از روابط دوستانه را برای خویش ایجاد کنید و به صورت گروهی با یکدیگر به همکاری بپردازید.
بازار کار و درآمد رشته کارشناسی کارگردانی
به طور کلی، باید بگوییم که رشته کارگردانی ترکیبی از علم، هنر، خلاقیت و مدیریت می‌باشد. بنابراین این رشته مناسب افرادی است که توانایی تحلیل هنری، رهبری گروهی، صبر در برابر چالش‌ها و عشق به تئاتر و سینما دارند. از آن جایی که مسیر شغلی و رسیدن به درآمد رشته کارشناسی کارگردانی ممکن است دشوارتر از رشته‌های فنی و پزشکی باشد، میزان موفقیت در آن نیز بستگی به انگیزه، روابط اجتماعی و علاقه به تولید مستقل در افراد دارد.
چرا که بازار کار این رشته، به شدت به مهارت، خلاقیت، ارتباطات و میزان تلاش فرد وابسته است و برخلاف رشته‌های فنی، فرصت‌های شغلی برای فارغ‌التحصیلان آن به صورت قراردادی، پروژه‌ای و رقابتی می‌باشد. از جمله زمینههای شغلی رشته کارگردانی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کارگردانی تئاتر (صحنه‌ای، خیابانی، کودک و نوجوان)
- کارگردانی فیلم‌های کوتاه، مستند و سینمایی
- کارگردانی برنامه‌های تلویزیونی که نیاز به داشتن ارتباطات مناسب دارد.
- دستیاری کارگردانی
- تدریس در آموزشگاه‌ها و مدارس هنری
- نویسندگی و کارگردانی در فضای دیجیتال و شبکه‌های مجازی
- مشاوره هنری
- طراحی صحنه
- تهیه‌کنندگی مستقل
- تدوین فیلم‌های کوتاه
همچنان متذکر می‌شویم که موفقیت در بازار کار این رشته به شدت به شبکه‌سازی، نمونه کار خوب، فعالیت مستمر و شرکت در جشنواره‌های داخلی و خارجی وابسته است.
چگونه با کارشناسی کارگردانی مهاجرت کنیم؟
اگر جز آن دسته از علاقه‌مندان به هنر و حرفه کارگردانی هستید که سودای مهاجرت به خارج از کشور را نیز دارید، با ما همراه باشید تا به معرفی کشورهای مهاجرتی مناسب و شرایط ادامه تحصیل در رشته کارشناسی کارگردانی برای مهاجرت بپردازیم.
کشورهای مقصد
لازم به ذکر است که بسیاری از کشورها به استعدادهای هنری و خلاق توجه ویژه دارند و در چارچوب برنامه‌های هنرمندان برای دانشجویان هنر، امکان مهاجرت تحصیلی یا کاری را فراهم می‌کنند؛ از جمله این کشورها می‌توان به کانادا، آلمان، فرانسه، انگلستان، آمریکا، ایتالیا و استرالیا اشاره کرد.
شرایط مهاجرت با رشته کارگردانی
توجه داشته باشید که برای مهاجرت با رشته کارشناسی کارگردانی علاوه بر داشتن مدرک زبان (آیلتس یا تافل) نیاز است که حتماً نمونه کار مناسب (پورتفولیو)، رزومه جشنواره‌ای، توصیه‌نامه و انگیزه‌نامه داشته باشید. همچنین اگر به کشورهای غیرانگلیسی‌زبان مثل فرانسه و آلمان مهاجرت می‌کنید، تسلط به زبان کشور مقصد را دست کم نگیرید؛ چرا که همان‌طور که تاکنون بارها اشاره کردیم، موفقیت در این رشته به شبکه‌سازی و داشتن روابط اجتماعی خوب بستگی زیادی دارد.
قبولی در رشته کارگردانی با اشتراک کنکور آی نو!
اگر قصد قبولی در کنکور هنر را دارید و می‌خواهید که با وجود ظرفیت‌های محدود در رشته کارگردانی پذیرفته شوید، اشتراک کنکور آی نو را از دست ندهید.
این اشتراک بهترین منبع برای قبولی در رشته کارشناسی کارگردانی است و با برخورداری از ویژگی‌هایی چون:
- بانک تست جامع
- تجزیه و تحلیل 10 هزار تست کنکور هنر
- آموزش درست و اصولی روش‌های تست زنی توسط برترین اساتید کنکور هنر
- فراهم کردن آمادگی کامل برای کسب نمره عالی در امتحانات نهایی
- داشتن ویدیوهای جمع‌بندی کنکور هنر
- و همچنین آنالیز آزمون‌های سراسری سال‌های پیش قبولی تضمینی در رشته کارشناسی کارگردانی با اشتراک کنکور آی نو را برای علاقه‌مندان به این رشته هنری با هزینه‌ای اندک و بدون صرف انرژی جهت رفتن به کلاس‌های گوناگون، تنها با یک گوشی هوشمند و یا لپ‌تاپ فراهم می‌کند.
در نهایت باید بگوییم که اگر علاقه‌مند به تئاتر، سینما یا رسانه هستید، می‌خواهید در عرصه هنری اثرگذار باشید، تحمل عدم‌قطعیت شغلی و درآمد متغیر را دارید و از همه مهم‌تر خلاق، پویا و اهل تعامل می‌باشید، رشته کارشناسی کارگردانی را به عنوان رشته دانشگاهی خود برگزینید.
سوالات متداول
بهترین دانشگاه های رشته کارشناسی کارگردانی چیست؟
بهترین دانشگاه های رشته کارگردانی دانشگاه تهران و دانشگاه هنر تهران است. برای آشنایی با سایر دانشگاههای پذیرنده این رشته مقاله فوق را مطالعه کنید.
زمینههای شغلی رشته کارشناسی کارگردانی چه هستند؟
کارگردانی آثار نمایشی، مستند، فیلم کوتاه و بلند، دستیاری کارگردانی، تدریس از جمله زمینههای شغلی این رشته است. برای کسب اطلاعات بیشتر مقاله فوق را مطالعه نمایید.
کشورهای مهاجرتی مناسب برای رشته کارشناسی کارگردانی کدامها هستند؟
کشورهایی چون کانادا، آمریکا، آلمان، فرانسه از جمله مناسبترین مقصدهای مهاجرتی برای رشته کارگردانی هستند. برای آگاهی از شرایط مهاجرت با این رشته مقاله فوق را مطالعه کنید.
