مبحث زبان و ادبیات فارسی در سده های پنجم و ششم
در درس زبان و ادبیات فارسی در سده های پنجم و ششم و ویژگی های سبکی آن علوم و فنون ۱ مطالبی پیرامون شعر فارسی، نثر فارسی در سده‌های پنجم و ششم، نثر موزون و قلمروهای ادبی زبانی و فکری می‌آموزید. حجم مطالب این درس زیاد است، بنابراین به شما توصیه می‌کنیم درس هر روز را همان روز بخوانید و هرگز خواندن این درس را به شب امتحان موکول نکنید.
همچنین برای اینکه بتوانید به نکات این درس مسلط شوید باید تا می‌توانید تمرین حل کنید . حل تمرینات کتاب درسی اولویت دارد، اما اگر نیاز بود که تمرینات بیشتری حل کنید باید از کتاب‌های کمک درسی استفاده کنید. حل سوالات امتحانی سال‌های قبل نیز برای آشنایی با نحوه سوالات امتحانی بسیار مناسب است. اگر برای یادگیری نیاز به تکرار و توضیح بیشتری دارید یا تعداد جلساتی که در این درس غیبت داشته‌اید زیاد بوده می‌توانید از آموزش ویدیویی زبان و ادبیات فارسی در سده های پنجم و ششم و ویژگی های سبکی آن علوم و فنون ۱ کمک بگیرید.
شعر فارسی در سده های پنجم و ششم
شاعران ایران از قرن سوم تا اواسط قرن پنجم فعالیت بسیار زیادی داشتند و اشعار زیادی را سرودند. تلاش این شاعران باعث شد تا زبان و ادب فارسی پیشرفت‌های چشمگیری را در منطقه جغرافیایی شمال و شمال شرق کشور داشته باشد. معلم در طول آموزش زبان و ادبیات فارسی در سده های پنجم و ششم و ویژگی های سبکی آن علوم و فنون ۱ برای شما شرح می‌دهد که برخی از عوامل باعث شد تا شعر و زبان فارسی چنین پیشرفت چشمگیری داشته باشد. برخی از مهمترین عوامل عبارتند از:
- علاقه و تمایل شاهان مختلف به جلب شعرا و نویسندگان به دربار
- لشکرکشی و فتوحات مختلف توسط حکومت غزنوی
- ساخت و توسعه مدارس و پیشرفت در علوم
این موارد به شعرا و نویسندگان کمک می‌کرد تا بتوانند در تولید و گسترش این آثار ادبی موفق‌تر عمل کنند. معلم در طول تدریس زبان و ادبیات فارسی در سده های پنجم و ششم و ویژگی های سبکی آن علوم و فنون ۱ برای شما توضیح می‌دهد که در این دوره اتفاقات مختلفی برای زبان و ادبیات فارسی رخ داده است که مهمترین آنها به شرح زیر می‌باشد.
- زبان فارسی دری در آن دوران گسترش بسیار زیادی پیدا کرد و کلمات و لغاتی از نواحی مرکزی و غربی به این زبان اضافه شد.
- لغات عربی توانست راه خود را به زبان فارسی دری باز کند.
- نام‌ها، لغات و واژه‌های غیر رایج که در عصر غزنوی و سلجوقی به کار می‌رفت به این زبان وارد شد.
این موضوع تا به حدی پیش رفته بود که با گذر زمان تعداد کلمات عربی که به این زبان وارد می‌شد بسیار زیاد شده بود و رایج‌ترین دروسی که در مدارس تعلیم داده می‌شد ادبیات و دینی بود. همچنین به دلیل لشکرکشی‌های پی در پی محمود غزنوی زبان و ادبیات فارسی توانسته بود به بخش‌هایی از هندوستان و آسیای صغیر نیز برسد.
با بررسی نکات زبان و ادبیات فارسی در سده های پنجم و ششم و ویژگی های سبکی آن علوم و فنون ۱ آن در می‌یابید که آثار به جا مانده از اواخر قرن پنجم و اوایل قرن ششم تحت تاثیر سبک دوره سامانی و غزنوی می‌باشد. علاقمندی شاعران به سرودن غزل‌های لطیف و زیبا باعث تحولی در شعر و زبان فارسی شد و شروع سبک عراقی در شعر فارسی از این دوران اتفاق افتاده است. اشعاری که در این دوران سروده می‌شد در سبک‌های مختلفی مانند متن، هجو، طنز، وعظ و حکمت، داستان سرایی، تغزل و حماسه بود.
نثر فارسی در سده های پنجم و ششم
در درس زبان و ادبیات فارسی در سده های پنجم و ششم و ویژگی های سبکی آن کتاب علوم و فنون ۱ می‌آموزید که یکی از دوره‌های کمال و گسترش نثر پارسی به سده‌های پنجم و ششم هجری برمی‌گردد. دوره بلوغ نثر پارسی به نیمه قرن پنجم مربوط می‌شود و پختگی و کمال آن را می‌توان در قرن ششم و اوایل قرن هفتم مشاهده کرد.
با کمک ویدیو آموزشی زبان و ادبیات فارسی در سده های پنجم و ششم و ویژگی های سبکی آن علوم و فنون ۱ این مطالب را به راحتی یاد می‌گیرید و می‌آموزید که رواج نثر ساده و مصنوع در این دوران اتفاق افتاده است. توجه نویسندگان به فارسی نویسی نیز باعث گسترش زبان و ادبیات فارسی در این دوران شد. از جمله مهمترین دلایل این اتفاق گسترش عرفان و تصوف و نیز شکل‌گیری دولت سلجوقی و بهره‌گیری از دبیران و نویسندگان توانمند در خراسان و عراق بود.
نثر دیگری که در این دوران می توان به آن اشاره کرد نثر موزون بود. به کارگیری سجع در متن از ویژگی‌های این نثر به شمار می‌رود. سجع در متن همان کارایی قافیه در شعر را دارد و باعث خوش آهنگ شدن نثر می‌شود. بهترین و زیباترین آثار نوشته شده به این شیوه را می‌توان در نثرهای زیبای خواجه عبدالله انصاری مشاهده کرد. در درس دهم: زبان و ادبیات فارسی در سده های پنجم و ششم و ویژگی های سبکی آن علوم و فنون ۱ مطالبی پیرامون حوزه‌های ادبی، زبانی و فکری نیز یاد می‌گیرید.
ویژگی های سبکی نثرهای سده پنجم و ششم هجری
در بررسی ویژگی‌های سبکی این دوره قلمروهای مختلف زبانی، ادبی و فکری به طور جداگانه بررسی شده است که در ادامه به آنها پرداختیم.
قلمرو زبانی
در کتاب علوم و فنون ادبی دهم به طور کامل به ویژگی‌های متون و شعرهای این قرن اشاره شده است که مطالعه آن می‌تواند به طور کامل این موارد را برای شما روشن کند. همچنین فیلم‌های آموزشی زبان و ادبیات فارسی در سده های پنجم و ششم و ویژگی های سبکی آن علوم و فنون ۱ نیز در یادگیری هر چه بهتر این موارد به شما کمک می‌کند.
- کم شدن و از بین رفتن لغات مهجور فارسی نسبت به سبک خراسانی
- استفاده از ترکیبات نو
- کاهش سادگی و روانی کلام و حرکت به سمت دشواری متون
- استفاده از لغات ترکی و مغولی در زبان فارسی
شما می‌توانید با مطالعه خط به خط کتاب و استفاده از ابزارهای کمک آموزشی مطالب درس زبان و ادبیات فارسی در سده های پنجم و ششم و ویژگی های سبکی آن علوم و فنون ۱ را به خوبی یاد بگیرید.
قلمرو ادبی
تغییراتی که در قلمرو ادبی در این قرون اتفاق افتاد به این شرح است:
- شکل گیری قالب‌های شعری غزل و مثنوی
- رواج داستان سرایی و منظومه‌های داستانی
- توجه به آرایه‌های ادبی بیشتر از قبل
- استفاده از ردیف‌های فعلی و اسمی دشوار در شعر
برای یادگیری بهتر مطالب این بخش باید به توضیحات معلم به دقت توجه کنید و مثال‌هایی که معلم در طول تدریس می‌زند را در یک دفتر بنویسید.
قلمرو فکری
توجه به آموزش زبان و ادبیات فارسی در سده های پنجم و ششم و ویژگی های سبکی آن علوم و فنون ۱ در یادگیری موارد مهم در قلمرو فکری به شما کمک بسیار زیادی می‌کند.
موارد مهم در قلمرو فکری عبارتند از:
- ورود اصطلاحات عرفانی
- گسترش وعظ و اندرز در شعر و متن
- رواج هجو در شعر
- رواج حس دینی
- فاصله گرفتن غزل از عشق زمینی
برای اینکه بتوانید به خوبی مطالب این بخش از درس را یاد بگیرید به شما توصیه می‌کنیم کتاب را به دقت مطالعه کنید و از فیلم‌های آموزشی نیز بهره بگیرید. وقتی مطالب را خوب یاد گرفتید یک دفتر بردارید و خلاصه زبان و ادبیات فارسی در سده های پنجم و ششم و ویژگی های سبکی آن علوم و فنون ۱ را در آن بنویسید. برای خودتان برنامه مشخصی تنظیم کنید و مطابق با آن مطالب این درس را مرور کنید تا به خوبی در حافظه شما بنشیند. برای استفاده از فیلم‌های آموزشی باید به سایت مدرسه مجازی آی نو بروید در آنجا می‌توانید پس از تهیه اشتراک، از این فیلم‌های آموزشی استفاده کنید.
در این ویدیوها اساتید برتر کشور مطالب درس زبان و ادبیات فارسی در سده های پنجم و ششم و ویژگی های سبکی آن علوم و فنون ۱ را به طور کامل تدریس کرده‌اند و شما با استفاده از این ویدیوها خودتان را از پرداخت هزینه‌های کلان کلاس‌های خصوصی بی‌نیاز می‌کنید.
