آموزش مجازی بهتر است یا آموزش حضوری؟
بررسی مزایا و معایب آموزش مجازی از آن جهت حائز اهمیت است که روش‌های نوین آموزش از جمله آموزش مجازی و استفاده از ابزارهای آموزش آنلاین، شرایط جدیدی را برای دانش آموزان فراهم نموده است و به دانش آموزان این امکان را می‌دهد که در هر موقعیتی بتوانند آموزش‌ها را دنبال کنند. یادگیری با روش‌های جدید و آموزش از طریق ابزارهای الکترونیک در دنیای امروز اهمیت بالایی داشته و این ابزار به عنوان یکی از منابع موثر و مفید برای یادگیری معرفی می‌شوند.
مزایا و معایب آموزش مجازی چیست؟
استفاده از آموزش غیر حضوری برای بسیاری از دانش آموزان و دانشجویان توصیه می‌شود و برای درک بهتر مفاهیم درسی نیاز است تا یادگیری به صورت ترکیبی از آموزش مجازی و حضوری صورت گیرد. اما این روش نیز همانند روش آموزش حضوری، مزایا و معایبی دارد. در ادامه با مزایا و معایب آموزش مجازی بیشتر آشنا خواهیم شد.
آشنایی با مزایای آموزش آنلاین
آموزش‌های آنلاین با استفاده از محتوای متنوعی از جمله صدا، تصویر و انیمیشن انجام می‌شود و به همین دلیل در مقایسه با آموزش حضوری برای دانش آموزان جذابیت بیشتری دارد. با دانستن مزایا و معایب آموزش آنلاین بهتر می‌توان تصمیم گرفت که کدام روش برای یادگیری بهتر دانش آموزان مناسب‌تر است. با توجه به این که در این مقاله می‌خواهیم مزایا و معایب آموزش مجازی را مورد بررسی قرار دهیم در ابتدا چند مورد از مزایای آموزش آنلاین را بر خواهیم شمرد.
نبود محدودیت زمانی و مکانی برای یادگیری
مهم‌ترین مزیت آموزش غیر حضوری، عدم محدودیت زمانی و مکانی برای یادگیری است. به این معنی که دانش آموز یا دانشجو در هر زمان و هر مکان می‌تواند آموزش‌ها را دنبال کند و نیازی نیست حتما در زمانی از قبل تعیین شده در مکان مشخصی حضور داشته باشد.
یکی از دلایل محبوبیت آموزش مجازی همین است که دانش آموز در منزل و حتی در مسافرت نیز می‌تواند ویدیوها را تماشا کرده و دروس را مطالعه کند. بدین ترتیب بسیاری از مشکلات زمان بندی برای حضور در کلاس‌های حضوری از میان رفته و دیگر مشکلی برای شرکت در کلاس‌ها و یادگیری دروس وجود نخواهد داشت. دانش آموز بر اساس برنامه‌ی درسی خود می‌تواند از محتوای آموزشی استفاده کرده و با آن پیش رود. به این ترتیب شاید بتوان این گونه بیان کرد که در راستای بررسی مزایا و معایب آموزش مجازی، از مهم‌ترین مزایای این روش آموزش، نبود محدودیت زمانی و مکانی برای یادگیری است.
کاهش هزینه‌ها
آموزش مجازی در مقایسه با آموزش حضوری از نظر هزینه بسیار کمتر است. به طور کلی با آموزش مجازی می‌توان در بسیاری از هزینه‌های رفت و آمد و هزینه‌ی ثبت نام در کلاس‌های آموزش حضوری صرفه جویی کرد. بسیاری از دانش آموزان به دلیل محدود بودن امکانات آموزشی در منطقه‌ی سکونت خود بایستی راهی طولانی را طی کنند تا بتوانند به موسسات آموزشی رفته و از آموزش‌ها بهره مند شوند. هزینه رفت و آمد به شهر یا منطقه‌ای دیگر از شهر، هزینه‌ی زیادی دارد.
اما با استفاده از آموزش مجازی، هزینه‌های رفت و آمد و همچنین هزینه‌های هنگفت آموزش‌های حضوری حذف شده و دانش آموز با خیالی آسوده می‌تواند آموزش‌ها را دنبال کند. دانش آموزان از هر نقطه از کشور می‌توانند از ویدیوهای آموزشی مدرسه مجازی آی نو استفاده کنند و بدون پرداخت هیچ هزینه‌ای دروس را همراه با بهترین اساتید یاد بگیرند.
یادگیری در محیطی آرام و راحت
همان طور که اشاره کردیم با دانستن مزایا و معایب آموزش الکترونیکی دانش آموزان و والدین آنها بهتر می‌توانند تصمیم بگیرند که کدام شیوه یادگیری برای دانش آموز مفید بوده و بازدهی بیشتری دارد.
از دیگر مزایای آموزش غیرحضوری، آرامش و راحتی بیشتر در زمان یادگیری است. دانش آموز می‌تواند در هر مکانی مانند اتاق مطالعه‌ی خود، با خیالی آرام و آسوده از محتوای آموزشی استفاده کند. با استفاده از محتوای آموزش الکترونیکی دانش آموز در زمان رفت و آمد به محل تحصیل خود، در اتوبوس یا مترو، در منزل، در مسافرت و … می‌تواند مباحث را دوره کرده و کلاس‌ها را دنبال کند. بدین ترتیب مشکلات رفع و آمد و استرس شرکت در کلاس‌های حضوری تا حد زیادی رفع خواهند شد.
هر قدر ذهن دانش آموز آرام‌تر و محیط مطالعه و یادگیری نیز ساکت‌تر باشد، تمرکز وی بر مباحث بیشتر بوده و کیفیت یادگیری نیز بالاتر خواهد بود. در آموزش حضوری عوامل مختلفی موجب حواس پرتی می‌شوند اما در منزل این عوامل را می‌توان کنترل کرده و در محیطی آرام و ساکت آموزش‌ها را دنبال کرد. به همین دلیل آموزش مجازی برای دانش آموزان بیش فعال مناسب‌تر است.
دسترسی آسان به منابع
یکی از مزایای مهم آموزش مجازی، در دسترس بوده منابع و امکان استفاده آسان از آنها است. دانش آموز در هر زمان و هر مکان می‌تواند به منابع آموزشی دسترسی داشته باشد. کافی است یک گوشی یا لپ تاپی که به اینترنت متصل باشد را به همراه داشته باشد. پس از آن هر زمان که فرصتی پیش بیاید می‌تواند ویدیوها را تماشا کرده و مباحث را دوره کند.
این امکان برای کلاس‌های حضوری وجود ندارد و دانش آموز تنها با حضور در کلاس می‌تواند آموزش را دنبال کند. اما با ویدیوهای آموزشی بسیاری از محدودیت‌ها رفع شده و شرایط برای یادگیری و مرور مطالب بسیار ساده می‌شود. حتی دانش آموزانی که در مناطق محروم زندگی می‌کنند نیز به منابع دسترسی داشته و از آموزش‌ها بهره مند می‌شوند.
متنوع بودن روش‌های آموزش
در روش سنتی، دانش آموزان با استفاده از قلم و کتاب و توضیحات معلم درس را یاد می‌گیرند. اما در آموزش‌های مجازی از محتوای متنوعی از جمله تصویر، صدا و ویدیو برای توضیح مطالب استفاده می‌شود. این تنوع در افزایش میزان یادگیری و ایجاد انگیزه و علاقه در دانش آموز نقش بسیار مهمی دارد. دانش آموزان تصاویر و نمودارها را به طور کامل تحلیل کرده و مباحث درسی را با عمیق‌تر درک می‌کنند.
امکان همگام سازی با آموزش حضوری
از دیگر مزایای آموزش‌های مجازی، امکان زمان‌بندی تماشای محتوای آموزشی مجازی با برنامه‌ی تدریس حضوری است. به این معنی که دانش آموز می‌تواند طبق برنامه‌ی درسی خود و مباحثی که در کلاس درس تدریس می‌شوند، ویدیوهای آموزشی را نیز دنبال کند. ترکیب این دو روش یادگیری بهترین روش یادگیری محسوب می‌شود و بازدهی بالایی خواهد داشت.
ویدیوهای آموزشی مدرسه مجازی آی نو با توجه به مباحث کتاب بخش‌بندی شده است و دانش آموز می‌تواند بر اساس بخش‌های کتاب و برنامه تدریس معلم از ویدیوها استفاده کند. بدین ترتیب پس از تدریس معلم، دانش آموز یک بار دیگر مباحث را با کمک ویدیوهای آموزشی دوره کرده و یادگیری به بهترین شکل ممکن صورت خواهد گرفت.
بررسی معایب آموزش آنلاین
در راستای بررسی مزایا و معایب آموزش مجازی، لازم است پس از معرفی مزایای این روش به بررسی معایب آن نیز بپردازیم. آموزش مجازی یک روش نوین است که پس از شیوع ویروس کرونا رونق گرفت و امروزه بسیاری از دانش آموزان همراه با تحصیل در مدارس از منابع دیگری از جمله ویدیوهای آموزشی نیز استفاده می‌کنند. مزایا و معایب آموزش غیرحضوری موجب می‌شود تا والدین در این مورد محتاط‌تر عمل کنند. بنابراین مهم است که هم دانش آموزان و هم والدین آنها با معایب آموزش مجازی نیز آشنا باشند.
عدم تمرکز دانش آموز در زمان یادگیری
برخی از دانش آموزان در زمان تماشای ویدیوهای آموزشی قادر نیستند حواس خود را متمرکز کنند. در آموزش حضوری، معلم در مقابل دانش آموز می‌ایستد و این ارتباط، رو در رو موجب می‌شود تا دانش آموز با تمرکز بیشتری به صحبت‌های معلم گوش کند. اما وقتی آموزش به صورت غیرحضوری است، فعالیت‌های دانش آموز دیگر تحت کنترل معلم نبوده و دانش آموز خیلی راحت تمرکز خود را از دست خواهد داد.
بنابراین مهم است که میزان توانایی دانش آموز را برای استفاده از آموزش مجازی ارزیابی کرد و اطمینان حاصل نمود که تماشای ویدیوهای آموزشی برای وی موثر خواهد بود. البته که هر قدر هم که دانش آموز حواس پرتی کند همان مقدار که ویدیو را تماشا می‌کند و مطالب به گوش وی می‌رسد، تاثیرگذار می‌باشد.
بهتر است دانش آموز در محیطی مطالعه کند که ساکت بوده و عوامل حواس پرتی در آن وجود نداشته باشد. البته شاید بی انصافی باشد که در راستای بیان مزایا و معایب آموزش مجازی، عدم تمرکز دانش آموزان را در فهرست معایب در نظر بگیریم زیرا برای این امر راهکارهای ساده‌ای وجود دارد.
ضرورت اتصال به اینترنت
برای این که دانش آموز بتواند ویدیوها را تماشا کند باید به اینترنت متصل باشد. این مساله برای دانش آموزانی که در مناطق محروم زندگی می‌کنند یا از نظر مالی در شرایط سختی به سر می‌برند، کمی مساله ساز خواهد بود. لازمه‌ی استفاده از محتوای آموزشی آنلاین، داشتن یک دستگاه دیجیتال مانند گوشی همراه یا تبلت است که به اینترنت متصل باشد. در غیر این صورت دانش آموز نمی‌تواند به ویدیوها دسترسی داشته باشد.
در این مقاله با مزایا و معایب آموزش مجازی آشنا شدیم و دانستیم که این روش در مقایسه با روش‌های سنتی، مزایای بسیاری برای دانش آموزان به همراه دارد. امروزه با پیشرفت فناوری در بسیاری از کشورهای جهان از روش غیرحضوری برای تدریس استفاده می‌شود و می‌توان آموزش مجازی را تکمیل کننده‌ی آموزش حضوری دانست. کودکان امروز به دلیل علاقه به فضای مجازی به یادگیری در این محیط علاقه‌مند بوده و در صورتی که آموزش جامع و متنوع باشد، تاثیر بسیار خوبی بر یادگیری آنها خواهد داشت.
