مقدمه ای بر نکات مواد اطراف ما علوم سوم
در اطراف ما بسیاری از مواد هستند که نقش بزرگی در زندگی ما دارند. درس مواد اطراف ما علوم سوم، به بررسی انواع این مواد و تاثیر آن‌ها در زندگی انسان می‌پردازد. برخی از عنوان‌های مهم مورد بررسی در درس مواد اطراف ما، عبارتند از:
- حالت‌های مختلف ماده (جامد، مایع و گاز)
- گاز چیست؟
- استفاده از گازها در زندگی انسان‌ها
- تغییر حالت مواد (بررسی تغییرات ذوب، تبخیر و انجماد)
درس سوم: مواد اطراف ما علوم سوم ابتدایی
علوم تجربی کتابی است که معمولا آموزش در آن به صورت طرح فعالیت و آزمایش در هر درس آغاز می‌شود. از این رو شروع تدریس مواد اطراف ما علوم سوم با انجام یک فعالیت همراه است. در این فعالیت معلم و دانش‌آموزان با کمک هم با یک حلقه فلزی، صابون و آب، حباب می‌سازند. برای ساختن حباب شما هم می‌توانید مانند کتاب، طبق مراحل زیر پیش روید:
- مقداری صابون مصرف نشده را رنده کنید.
- کمی از صابون رنده شده را در یک لیوان آب گرم بریزید.
- صابون را در لیوان به هم بزنید تا در آب گرم ناپدید شود.
- یک حلقه سیم نازک را به شکل دایره‌های کوچک و بزرگ درآورید.
- با استفاده از آب صابون و به کمک حلقه‌های فلزی که درست کرده‌اید، حباب صابون بسازید.
- برای این کار کافیست حلقه‌ها را داخل مخلوط آب و صابون نمایید و پس از بیرون آوردن در داخل حلقه بدمید.
به نظر شما به جز حلقه‌ی نازک فلزی از چه وسایل دیگری می‌توان برای تولید حباب استفاده کرد؟ برای تولید حباب می‌توان به جای حلقه فلزی از نی، لوله‌ی خودکار یا وسایلی شبیه به آن‌ها استفاده نمود.
در ادامه برای آشنایی بیشتر با حالت‌های مختلف مواد از دانش‌آموزان خواسته شد تا نام مواد و وسایلی که برای ساختن حباب استفاده شدند را در جدولی مانند جدول زیر یادداشت کنند و بگویند کدام ماده دارای چه حالتی است؟
| نام ماده | جامد یا مایع |
|---|---|
| صابون | جامد |
| آب | مایع |
حباب‌های ساخته شده دارای یک پوسته صابونی هستند که محیطی شفاف را احاطه کرده است. از داخل این حباب‌‌ها می‌توان طرف دیگر را مشاهده نمود. اما آیا داخل حباب ماده‌ای وجود دارد؟ این ماده چیست؟ این ماده به چه حالتی داخل حباب قرار دارد؟
پاسخ این سوال این است که داخل حباب هوا وجود دارد. هوا ماده‌ای گازی شکل و بی رنگ است.
قبلا می‌دانستیم جامد حالتی از ماده می‌باشد که دارای یک شکل معین است. مایع نیز حالتی از ماده است که از خود شکلی ندارد و به شکل ظرف خود در می‌آید. در ادامه خلاصه درس مواد اطراف ما علوم سوم، به بررسی حالت گازی مواد می‌پردازیم.
گاز چیست؟
گازها موادی هستند که در همه جای ظرف پخش می‌شوند. هوا مخلوطی از چند نوع گاز است که در اطراف ما وجود دارد. اما چگونه می‌توان از وجود هوا در اطرافمان آگاهی یافت؟
وقتی در یک بادکنک می‌دمیم، بادکنک به تدریج بزرگتر می‌شود زیرا هنگام باد کردن بادکنک، ما هوا را وارد آن می‌کنیم. هوا مانند صابون جامد یا مانند آب مایع نیست. هوا به شکل گاز در اطراف ما وجود دارد.
علم و زندگی
یکی از مهم‌ترین نکات مواد اطراف ما علوم سوم، بررسی استفاده‌های گوناگون گازها در زندگی است. در بخش گفتگو، در چند تصویر به استفاده‌های مختلف هوا و گازهای دیگری نظیر اکسیژن، کربن دی اکسید و گاز شهری اشاره شده است.
- تصویر اول، بادکنک پر از هوایی را نشان می‌دهد.
- در تصویر دوم، غواصی نشان داده شده است که برای تنفس زیر آب از یک استوانک (کپسول هوا) استفاده می‌کند.
- در تصویر سوم، بیماری برای تنفس نیازمند است تا از یک کپسول گاز اکسیژن برای تنفس استفاده کند.
- تصویر چهارم بالونی را نشان می‌دهد که به دلیل پر بودن با هوای گرم و سبک در هوا بالا می‌رود.
- تصویر پنجم، اشاره به استفاده از کپسول گاز کربن دی اکسید برای خاموش کردن آتش دارد.
- تصویر ششم به استفاده از گاز شهری برای پختن غذا اشاره می‌کند.
در ادامه‌ی آموزش مواد اطراف ما علوم سوم به این موضوع اشاره می‌شود که هوا برای تنفس موجودات زنده در اطراف ما ضروری است. ما این ماده را نمی‌بینیم زیرا این ماده رنگ ندارد.
تغییر حالت مواد
درادامه‌ی درس مواد اطراف ما علوم سوم کتاب علوم در مورد آب صحبت می‌شود. در زندگی روزمره ما شاهد هستیم که آب به سه حالت آب مایع، بخارآب (حالت گازی آب) و یخ (حالت جامد آب) مشاهده می‌شود. البته تنها آب نیست که به سه حالت در طبیعت یافت می‌شود. لازم به ذکر است هر ماده‌ای می‌تواند در شرایط مختلف دمایی به انواع حالت‌های جامد، مایع و گاز وجود داشته باشد.
در ادامه‌ی آموزش مواد اطراف ما علوم سوم برای پاسخ به سوال آیا حالت‌های ماده می‌تواند به یکدیگر تبدیل شوند، یک آزمایش طراحی شده است.
آزمایش
این آزمایش برای بررسی حالت ذوب طراحی شده است. در طی آزمایش، پدیده ذوب ماده مورد بررسی قرار می‌گیرد. به تغییر حالت ماده از شکل جامد به مایع «ذوب» می‌گویند.
برای انجام این آزمایش طبق مراحل زیر پیش روید:
- در یک ظرف، چند تکه یخ قرار دهید.
- در ظرف دیگر، مقداری کره بگذارید. مشاهده می‌کنید که در ابتدا هر دو ماده به صورت جامد هستند.
- پس از مدتی به ماده داخل هر دو ظرف نگاه کنید.
- نتیجه مشاهده خود را یادداشت نمایید.
نتیجه آزمایش این است که با دریافت گرما به اندازه کافی، مواد جامد می‌توانند با عمل ذوب به مایع تبدیل شوند. یکی از بخش‌های مهم در کتاب علوم تجربی، بخش گفتگو است. در بخش گفتگوی درس مواد اطراف ما علوم سوم، درباره پدیده ذوب، انجماد و تبخیر صحبت می‌شود. در این گفتگو دانش‌آموزان به سه سوال پاسخ می‌دهند:
- در زندگی روزمره، ذوب شدن چه موادی را مشاهده می‌کنید؟
پاسخ: ذوب برف‌ها، ذوب بستنی یخی و …
- اگر آب را در جایخی یخچال قرار دهیم چه اتفاقی می‌افتد؟
پاسخ: آب به دلیل از دست دادن گرما در جایخی یحچال، پس از مدتی به حالت جامد یا یخ درمی‌آید. تبدیل حالت ماده از شکل مایع به جامد را «انجماد» می‌نامند.
- مقداری آب را روی زمین حیاط بریزید و دور آن را خط بکشید. پس از مدتی به محل خط‌کشی نگاه کنید، چه اتفاقی افتاده است؟
پاسخ: آب روی زمین با دریافت گرما، به بخار تبدیل و خشک می‌شود. در واقع آب از حالت مایع به بخار تبدیل شده است. تبدیل حالت ماده از شکل مایع به گاز را «تبخیر» می‌گویند.
- در زندگی روزمره چه نمونه‌هایی از تبخیر آب را سراغ دارید؟
پاسخ: خشک شدن لباس‌ها، تبخیر آب لباس با اتو کشیدن، جوش آمدن آب در کتری و ….
آموزش جامع علوم تجربی سوم با آی نو
از زمانی که ویدیوهای آموزشی به عنوان ابزارهای کمک آموزشی پا به میدان آموزش گذاشته‌اند، در فراگیری دانش‌آموزان انقلابی به وقوع پیوسته است. در این راستا مدرسه مجازی آی نو با تهیه‌ی ویدیوهای درسی بسیار با کیفیت به کمک دانش‌آموزان آمده است تا این عزیزان بتوانند با ارتقای سطح علمی خود در دوران تحصیل، دانش‌آموزانی موفق باشند و پس از فارغ‌التحصیلی در کنکور از رتبههای بالا برخوردار شوند.
با تماشای ویدیو آموزشی مواد اطراف ما علوم سوم مدرسه مجازی آی نو می‌توانید پدیده‌های طبیعی نظیر تبخیر، انجماد و ذوب را با بهترین شیوه آموزش، فرا بگیرید. مواد اطراف خود را با آموزش ویدیویی مواد اطراف ما علوم سوم مدرسه مجازی آی نو خواهید شناخت و از تغییر حالت این مواد در بهبود زندگی خود بهره‌مند می‌شوید.
1 دیدگاه. همین الان خارج شوید
سلام خسته نباشید عالی بود