آموزش نهضت ملی شدن صنعت نفت ایران تاریخ ۳
مطالعه‌‌ی چکیده مبحث نهضت ملی شدن صنعت نفت ایران تاریخ ۳، می‌تواند با ایجاد کلید واژه‌هایی در ذهنتان، به شما در یادگیری مطالب این درس یاری رساند. به این ترتیب با این کلید واژه‌های ذهنی در هنگام تدریس نهضت ملی شدن صنعت نفت ایران تاریخ ۳، یادگیری آسان‌تری را تجربه خواهید نمود.
در ادامه بررسی‌هایمان در تاریخ دوازدهم، به درس نهضت ملی شدن صنعت نفت ایران تاریخ ۳، می‌رسیم. در شروع آن، ابتدا به بررسی نفت و اهمیت آن و همچنین تاریخچه‌ی کشف و استخراج نفت ایران می‌پردازیم. سپس به سراغ بررسی اوضاع سیاسی و اجتماعی ایران پس از شهریور 1320 می‌رویم و با بررسی زمینه‌های نهضت ملی شدن نفت و مبارزه برای آن، ایجاد تفرقه در نهضت و کودتای 28 مرداد خلاصه نهضت ملی شدن صنعت نفت ایران تاریخ ۳ را به پایان می‌رسانیم.
خلاصه ای از درس نهم تاریخ دوازدهم
روایتگران تاریخ دو رویداد مهم را در تاریخ ایران بسیار تاثیرگذار می‌دانند. این دو نهضت ملی شدن نفت و کودتای 28 مرداد هستند. از این رو بررسی زمینه‌های نهضت ملی شدن نفت ایران و آثار و پیامد‌های آن به طور مفصل در درس نهضت ملی شدن صنعت نفت ایران تاریخ ۳، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.
نفت و اهمیت آن
نفت به عنوان مهم‌ترین منبع تامین انرژی در دنیا از ارزش بالایی برخوردار است. از این رو تسلط بر کشورهای غرب آسیا که دارای منابع نفتی عظیمی هستند، از اوایل قرن بیستم در برنامه‌ی استعمارگران قرار گرفت.
تاریخچه کشف و استخراج نفت ایران
در زمان مظفرالدین شاه، امتیاز کشف و استخراج نفت و گاز در سرتاسر ایران به مدت 60 سال به یک شرکت انگلیسی واگذار شد. در کتاب تاریخ دوازدهم بیان شده است که اولین حلقه‌ی چاه در مسجد سلیمان به بهره برداری رسید و سپس شرکت نفت پارس و انگلیس تاسیس شد.
بیشتر سهام این شرکت توسط انگلستان خریدار شد. پس از نهضت مشروطه، اختلافات بسیاری میان مشروطه خواهان و روسای این شرکت به وجود آمد. رضا شاه قرارداد اولیه را با انگلیس لغو نمود ولی با یک قرارداد جدید، میدان‌های نفتی جنوب را دوباره به انگلیسی‌ها واگذار کرد. او مدت قرار داد را 30 سال دیگر تمدید نمود.
شما می‌توانید با مرور نکات مهم مطرح شده در آموزش ویدیویی نهضت ملی شدن صنعت نفت ایران تاریخ ۳ مدرسه مجازی آی نو، جزئیات کامل این مقطع حساس از تاریخ ایران را در ذهن خود تثبیت نمایید.
اوضاع سیاسی و اجتماعی ایران پس از شهریور 1320
با برکناری و تبعید رضا شاه، نیروهای متفقین کنترل راه‌ها را در دست گرفتند و از طرفی قحطی، بیماری و گرسنگی بر ایران حاکم شد. در واقع محمدرضا شاه از 1320 الی 1332، فقط بر ارتش مسلط بود و اعیان و اشراف دست نشانده بر مجلس و دولت حکومت می‌کردند. یکی از ویژگی‌های این دوره، حضور گسترده‌ی مطبوعات در سطح ایران بود.
زمینه های نهضت ملی شدن نفت
زمینه‌های نهضت ملی شدن نفت در درس نهضت ملی شدن صنعت نفت ایران تاریخ (۳)، به شرح زیر عنوان شده است:
سیاست موازنه منفی
در دوران اشغال ایران توسط متفقین، دولت‌های امریکا و شوروی در فکر کسب امتیاز استخراج نفت شمال بودند. مجلس به اتفاق دکتر مصدق طرحی را تصویب نمود که دولت بدون اجازه‌ی مجلس اجازه‌ی امضای هیچ قراردادی (به‌خصوص قراردادهای نفتی) را با دولت‌های خارجی ندارد. این سیاست به سیاست موازنه‌ی منفی معروف شد.
پس از پایان جنگ، شوروی تصمیم داشت با گرفتن امتیاز نفت شمال، نیروهای خود را از ایران خارج کند. نمایندگان مجلس اجازه‌ی امضای قرارداد را به دولت قوام (نخست وزیر وقت آن زمان) ندادند.
شما می‌توانید با مشاهده‌ی ویدیوهای درس نهضت ملی شدن صنعت نفت ایران تاریخ ۳ مدرسه مجازی آی نو، با نکات مهم امتحانی این درس آشنا شوید.
اعتراض به قرارداد نفت جنوب
نمایندگان مجلس شورای ملی پس از رد اعطای امتیاز نفت شمال به شوروی، در رابطه با قرارداد نفت جنوب نیز اعلام نارضایتی نمودند و خواستار تجدید نظر در این قرارداد ناعادلانه شدند. برای آموزش کامل درس نهم: نهضت ملی شدن صنعت نفت ایران تاریخ ۳، کافیست ویدیوهای آموزشی مدرسه مجازی آی نو را به دقت مشاهده کنید.
جلوگیری از تصویب قرارداد الحاقی گس- گلشائیان
در پاسخ به اعتراض مردم و نمایندگان مجلس شورای ملی، انگلیس تصمیم به تدوین یک قرارداد الحاقی گرفت. در مجلس شانزدهم با رهبری دکتر مصدق، نمایندگان مجلس از تصویب و تایید این قرارداد الحاقی خودداری نمودند.
مبارزه برای نهضت ملی شدن نفت
مبارزه برای نهضت ملی شدن صنعت نفت ایران را در هنگام آموزش نهضت ملی شدن صنعت نفت ایران تاریخ ۳، در موارد زیر مورد بررسی قرار می‌دهیم.
تصویب قانون ملی شدن صنعت نفت ایران
نمایندگان مخالف تصویب قرارداد الحاقی در مجلس شانزدهم، طرح ملی شدن صنعت نفت ایران را پیشنهاد کردند. این طرح با استقبال گسترده‌ی گروه‌های مختلف سیاسی، ملی، مذهبی، اصناف، اندیشمندان، مطبوعات و … روبه‌رو شد.
با حمایت آیت‌الله کاشانی، مبارزه برای ملی شدن نفت یک تکلیف دینی و وطنی اعلام شد. در این زمان انگلیس از عوامل خود در دولت برای جلوگیری از تصویب این طرح استفاده می‌کرد. در این راستا افرادی مانند رزم‌آرا (نخست وزیر وقت)، به دولت انگلیس خدمت رسانی می‌کردند.
سر انجام پس از اعدام انقلابی خلیل طهماسبی از فدائیان اسلام به دست رزم آرا در 16 اسفند 1329 در 24 اسفند ماه 1329، طرح ملی شدن صنعت نفت ایران تصویب شد. البته می‌توان یکی از دلایل این موفقیت را جنبش‌های آزادی‌خواهانه مردم هندوستان علیه استعمار انگلیس و دیگر جنبش‌های استقلال طلبی در دنیا، دانست.
نخست وزیری مصدق و اجرای قانون ملی شدن صنعت نفت
پس از ملی شدن صنعت نفت، مصدق به اتفاق آرا و پشتیبانی مردم به نخست وزیری رسید. پس از روی کار آمدن او به عنوان اولین اقدام، هیئتی را به سرپرستی مهندس مهدی بازرگان به خوزستان فرستاد تا سرمایه‌های ملی ایران را از تسلط بیگانگان به طور رسمی خارج کنند. اما کار برای این هیئت به این سادگی‌ها نبود.
اقدامات انگلیس برای ممانعت از ملی شدن نفت
از نکات نهضت ملی شدن صنعت نفت ایران تاریخ ۳، اقدامات دولت انگلیس برای جلوگیری از تصویب و اجرای قانون ملی شدن صنعت نفت ایران است. این اقدامات عبارت بودند از:
- تحریک کارگران صنعت نفت به اعتصاب از طریق منع شرکت نفت ایران و انگلیس به عدم پرداخت فوق‌العاده و دستمزد آنان
- تهدید نظامی با فرستادن کشتی‌های جنگی خود به خلیج فارس و بنادر ایران
- طرح شکایت از طریق مجامع بین‌المللی
- تعطیلی شعب بانک انگلیس، خارج کردن سرمایه‌های شرکت نفت و تحریم خرید نفت به منظور ایجاد فشار‌های اقتصادی
قیام سی تیر
دکتر مصدق برای کاستن قدرت دربار از شاه خواست تا ریاست وزارت جنگ را به او بسپارد. شاه با او مخالفت کرد و مصدق از مقامش استعفا داد. در آن زمان آیت‌الله کاشانی تهدید کرد که اگر قوام به نخست وزیری برگردد، حکم جهاد خواهد داد و خودش هم کفن پوش خواهد شد. در 30 تیر مردم شاه را مجبور به بازگرداندن مصدق نمودند و شاه وزارت جنگ را هم به مصدق واگذار کرد. علاوه بر آن، مصدق شاه را از ارتباط مستقیم با سفرای خارجی منع نمود.
بروز اختلاف و تفرقه در نهضت
پس از قیام 30 تیر، روحیه‌ی همدلی به نزاع‌های گروهی تبدیل شد. به دلیل غلبه‌ی روحیه‌ی لجاجت، خود محوری، قدرت طلبی و منفعت طلبی‌های فردی و گروهی، اهداف نهضت ملی شدن نفت به فراموشی سپرده و زمینه برای شکل گیری کودتای 28 مرداد آماده شد.
کودتای 28 مرداد
با گسترش اختلافات دکتر مصدق و آیت الله کاشانی و یاران آن‌ها، انگلیس و آمریکا با پشتیبانی یکدیگر، دولت دکتر مصدق را واژگون کردند و محمدرضا شاه را باز گرداندند. با وجود سرکوب شدید پس از کودتا برای مبارزه با استبداد، گروه نهضت مقاومت ملی تشکیل شد و مقاومت‌های دانشجویی بالا گرفت.
با مشاهده‌ی ویدیو آموزشی نهضت ملی شدن صنعت نفت ایران تاریخ ۳ مدرسه مجازی آی نو می‌توانید با نکات طلایی رویدادهای این مقطع از تاریخ ایران آشنا شوید.
