خلاصه مبحث هر کدام جای خود ۱ علوم سوم
جانوران و گیاهان نیاز به جای مناسب برای زیستن دارند. درس هر کدام جای خود ۱ علوم سوم، به بیان شگفتی‌های آفرینش در ایجاد محیط زیست مناسب برای هر یک از جانداران می‌پردازد. این مطالب بسیار جالب در قالب عنوان‌های زیر، در این بخش از علوم سوم، تدریس می‌شوند:
- طبقه‌بندی جانوران با توجه به محل زندگی آن‌ها
- آیا در آب هوا وجود دارد؟
- بررسی علت زندگی ماهی‌ها در آب
- بررسی زندگی دوزیستان
- طراحی مناسب بدن جانوران برای زندگی در مکان‌های مختلف
درس دوازدهم: هر کدام جای خود ۱ علوم پایه سوم
در ابتدای درس هر کدام جای خود ۱ علوم سوم ذکر شده که موجودات زنده برای ادامه‌ی زندگی به شرایط مناسب نوری، هوایی و آب و دمایی نیاز دارند. ممکن است محیطی برای یک جاندار ایده‌آل بوده در صورتی که همان محیط برای جاندار دیگر، کشنده باشد. به عنوان مثال در صورتی که ماهی در آب نباشد در اندک زمانی می‌میرد ولی اگر انسان مدتی در آب قرار گیرد، مرگش حتمی است.
خلاصه درس هر کدام جای خود ۱ علوم سوم با شرح تصویری از یک برکه آغاز می‌شود. این محل برای یک جانور دوزیست مانند قورباغه، محل ایده‌آلی است. قورباغه بخشی از زندگی خود را در آب و بخش دیگر را در خشکی به سر می‌برد. در تصویری دیگر، محیط زیست دریا به همراه ماهی‌هایی دیده می‌شود که از زندگی خود در محیط آبی کاملا راضی هستند. دریا محلی مناسب برای زیست ماهی‌ها به شمار می‌آید. بیشتر ماهی‌ها، تمام مدت عمر خود را در آب سپری می‌کنند.
طبقه بندی جانوران با توجه به محل زندگی
درس هر کدام جای خود ۱ علوم سوم کتاب علوم با طبقه بندی چند جانور، با توجه به محیط زندگی آن‌ها، ادامه می‌یابد. دانش‌آموزان در این طبقه‌بندی، تصویر چند جانور را با خود به کلاس می‌آورند. قرار است آن‌ها پس از گفتگو درباره‌ی بررسی نیازهای این جانوران، هر یک را در محیط مناسب‌تری برای زندگی قرار دهند.
آیا در آب، هوا وجود دارد؟
ساختمان بدن انسان طوری ساخته شده است که می‌تواند با شش‌هایش نفس بکشد. شش‌ها اندامی برای نفس کشیدن موجودات هوازی می‌باشند. از این رو غواصانی که مجبور هستند تا مدتی در زیر آب قرار گیرند باید علاوه بر پوشیدن لباس غواصی، با خود استوانک‌های هوا (کپسول‌های اکسیژن) نیز حمل کنند. اکنون با جمع‌آوری اطلاعات زیر به این نتیجه می‌رسیم که در آب، هوا وجود دارد:
- هر موجودی برای انجام سوخت‌و‌ساز بدن و ادامه‌ی زندگی نیاز به هوا دارد.
- ماهی‌ها که استوانک‌های هوا ندارند، چگونه به هوا دسترسی می‌یابند؟
- حتما در آب، هوا وجود دارد و ماهی‌ها با ترفندی مناسب از این هوا استفاده می‌کنند.
برای این که بدانیم در آب، هوا وجود دارد، در ادامه‌ی درس هر کدام جای خود ۱ علوم سوم، دو آزمایش طراحی شده است.
آزمایش ۱ درس دوازدهم
اگر در آب، هوا وجود داشته باشد، می‌توان به طریقی آن را از آب بیرون کشید و مشاهده نمود. برای انجام آزمایش لازم است تا طبق مراحل زیر پیش بروید:
- ابتدا یک ظرف شیشه‌ای مقاوم در برابر حرارت، شمع، آب، سه پایه، توری فلزی و کبریت آماده کنید.
- ظرف شیشه‌ای را تا نیمه از آب پر کنید.
- توری فلزی را روی سه پایه قرار دهید.
- سه پایه را روی شمع بگذارید.
- شمع را با کبریت روشن کنید.
- آب را گرم کنید و مشاهدات خود را یادداشت نمایید.
خروج حباب‌های گاز نشان‌دهنده‌ی وجود هوا در آب است که در اثر افزایش دما از آب خارج می‌شوند.
آزمایش ۲ درس دوازدهم
در ادامه این سوال مطرح می‌شود که «اگر آب به صورت یخ باشد، آیا باز هم هوا در آن وجود دارد؟».
برای انجام آزمایش کافیست طبق مراحل زیر پیش بروید:
- ابتدا مقداری روغن مایع، لیوان شیشه‌ای شفاف و کمی یخ تهیه نمایید.
- درون لیوان روغن مایع بریزید.
- به آرامی، چند تکه یخ را داخل روغن وارد کنید.
- کمی صبر کنید و سپس آن‌چه مشاهده می‌کنید را یادداشت نمایید.
هوای داخل یخ آب شده از یخ خارج می‌شود و به صورت حباب در روغن مایع، گیر می‌افتد. از آن‌جا که این هوا، راهی برای گریز ندارد، به صورت حباب قابل مشاهده می‌شود. به این ترتیب نتیجه می‌گیریم که در آب هوا وجود دارد.
بررسی علت زندگی ماهی ها در آب
اکنون می‌دانیم در آب، هوا وجود دارد. بررسی‌های علمی نشان می‌دهند که وجود اندامی به نام آبشش، دلیل زیستن ماهی در آب است. ماهی‌ها به جای شش با آبشش از هوای موجود در آب استفاده می‌کنند. آبشش اندامی است که به طور تخصصی برای تنفس در آب، به ماهی‌ها هدیه شده است.
یکی از مهم‌ترین نکات هر کدام جای خود ۱ علوم سوم این است که بدانید علاوه بر آبشش، اندام‌هایی وجود دارند که ماهی را در زندگی در اعماق دریا همراهی می‌کنند. در ادامه این اندام‌ها معرفی می‌شوند:
پولک
ماهی‌ها به جای لباس غواصی دارای پولک هستند. پولک اندامی است که بدن ماهی را در اعماق آّب، حفاظت می‌کند.
باله ها
اندام‌هایی که به ماهی در شنا کردن کمک می‌کنند، باله نام دارند.
دم
ماهی‌ها از دم برای جلو و عقب رفتن استفاده می‌کنند.
علاوه بر وجود اندام‌های مخصوص، لغزنده بودن بدن ماهی به حرکت این جانور در آب، کمک بسیاری می‌نماید. ماهی‌ها تخم‌گذارند و بچه ماهی‌ها در آب، زندگی و رشد می‌کنند.
در ادامه درس هر کدام جای خود ۱ علوم سوم لازم است تا درباره‌ی غذای ماهی‌ها، اطلاعات جمع‌آوری کنید و به کلاس ارائه نمایید. از شگفتی‌های طبیعت، وجود ماهی‌های پرنده است. برخی از ماهی‌ها مانند ماهی‌های بالی برای پرواز دارای پر هستند و می‌توانند مسافت‌هایی را از آب خارج شوند و در هوا بپرند.
بررسی زندگی دوزیستان
در ادامه‌ی تدریس هر کدام جای خود ۱ علوم سوم به بررسی زندگی موجودات دو شخصیتی به نام دوزیست می‌پردازیم. از این دسته موجودات می‌توان به قورباغه، وزغ، سمندر و … اشاره نمود.
قورباغه‌های مادر، تخم خود را در آب رها می‌کنند. این تخم‌ها به موجودات ریز دم‌داری تبدیل می‌شوند که هیچ شباهتی به پدر و مادر قورباغه‌ی خود ندارند. در واقع تا زمانی که دست و پا‌ی آن‌ها ظاهر نشود، این نوزادان شبیه به بچه ماهی هستند.
مهد کودک آبی
بچه قورباغه‌ها در مهد آبی خود رشد می‌کنند. این بچه‌ها در زمان رشد خود دارای آبشش هستند و در صورتی که از آب خارج شوند، می‌میرند.
بزرگ شدن بچه قورباغه‌ها با تغییرات زیر در بدن آن‌ها ایجاد می‌شود:
- تبدیل آبشش به شش
- رشد دو دست و دو پا
- از دست دادن دم
پس از این تغییرات، بچه قورباغه‌ها توانایی زندگی در هوا را می‌یابند. از این رو دانشمندان، این گروه از جانواران را «دوزیست» می‌نامند.
البته لازم به ذکر است که یک جانور دوزیست باید همیشه دارای پوست مرطوبی باشد. از این رو جانوران دوزیست معمولا در کنار برکه‌ها زندگی می‌کنند و بیشتر غذای آن‌ها را حشرات تشکیل می‌دهند.
طراحی مناسب بدن جانوران برای زندگی
یکی دیگر از شگفتی‌های آفرینش در تدریس هر کدام جای خود ۱ علوم سوم، مربوط به یک نوع وزغ است که در برخی از جاهای کشور خودمان زندگی می‌کند. این وزغ به پاهایی بیل مانند مجهز شده است تا بتواند با پاهایش حفره‌ای در خاک ایجاد کند و در گرمای زیاد و زیر خاک مرطوب اعماق بیابان، ماه‌ها به زیستن ادامه دهد.
وزغ مذکور، پس از باریدن باران از زیر خاک بیرون می‌آید. زندگی وزغ با پاهای بیل مانند، نمونه‌ای از طراحی مناسب بدن جانوران برای امکان زیستن در مکان‌های نامناسب است.
تماشای شگفتی های زیستی با ویدیوهای آی نو
برای آموزش هر کدام جای خود ۱ علوم سوم و همچنین بخش‌های دیگر کتاب علوم پایه سوم کافیست به مدرسه مجازی آی نو مراجعه نمایید. آموزش ویدیویی هر کدام جای خود ۱ علوم سوم مدرسه آی نو به شما امکان می‌دهد که رخدادهای طبیعی را که فرسنگ‌ها از آن‌ها دور هستید، از نزدیک مشاهده کنید. ویدیو آموزشی هر کدام جای خود ۱ علوم سوم با کیفیت بالا و با قیمتی باور نکردنی در دسترس شما قرار گرفته است.
با تماشای ویدیو آموزشی هر کدام جای خود ۱ علوم سوم مدرسه مجازی آی نو می‌توانید شگفتی‌های آفرینش را از نزدیک مشاهده نمایید. تماشای تصاویر با کیفیت درس هر کدام در جای خود ۱ علوم سوم در فراگیری عمیق زیست شناسی به شما کمک می‌کند.
