هوش کلامی
طبق نظریه هوش گاردنر انسان دارای ۸ نوع هوش است و هوش کلامی یکی از انواع آن می‌باشد. با افزایش هوش زبانی می‌توان به تقویت مهارت‌های فردی و ایجاد ارتباط موثر با دیگران رسید. این موضوع می‌تواند به افزایش موفقیت در زندگی منجر شود و از این رو اهمیت بسیار زیادی دارد. به طور معمول به هوش زبانی زیاد پرداخته نمی‌شود و بسیاری از افراد از اهمیت تقویت آن اطلاع زیادی ندارند. اما راه‌کارهایی وجود دارد که می‌تواند منجر به تقویت هوش زبانی به ویژه در دانش آموزان شود.
تعریف هوش زبانی
هوش کلامی (زبانی) به توانایی فرد در استفاده از کلمات و بیان سایر مفاهیم و افکار مختلف به روش‌های شفاهی یا نوشتاری گفته می‌شود. این یک تعریف ساده از هوش زبانی است که توسط هوارد گارنر ارائه شده است. اما این دانشمند تعریف دقیق‌تری هم از هوش زبانی دارد که عبارت است از حساسیت به معنای کلمات، ترتیب آن‌ها، صداها، ریتم‌ها، عطف‌ها، کارکردهای مختلف زبان، واج شناسی، ترکیب کلمات و کاربرد شناسی.
همان طور که مشاهده می‌کنید این هوش بخش زیادی از فرهنگ لغات و زبان و ادبیات را شامل می‌شود و به، به کارگیری درست واژه‌ها در کلام اشاره دارد.
تاریخچه هوش زبانی
هوارد گاردنر در سال ۱۹۸۳ نظریه هوش‌های چندگانه را مطرح کرد و افزود هر فردی از میزان متفاوتی از هوش برخوردار است و البته ۸ نوع هوش را هم مطرح کرد. کسانی که بتوانند از هوش خود بهتر استفاده کنند زندگی موفق‌تری هم خواهند داشت. همچنین این موضوع را نیز مطرح نمود که هوش زبانی و هوش منطقی از مهمترین انواع هوش به شمار می‌روند و می‌توان در مدارس و موسسات این هوش را تقویت کرد.
ارتباط هوش زبانی با تفکر
شاید در نظر اول این طور به نظر برسد که بین هوش کلامی و تفکر ارتباط زیادی وجود ندارد. اما این طور نیست. تفکر عمدتا پدیده‌ای کلامی است. زیرا وقتی شما زبانی می‌آموزید می‌توانید دید جدیدتری به دنیا و محیط پیرامونتان داشته باشید. علاوه بر آن امکان تفصیل تفکرات به صورت غنی‌تر را نیز به دست می‌آورید. اما جایگاه این هوش در مغز کجا است؟
جایگاه هوش زبانی در مغز
جایگاه هوش زبانی در مغز به نیمکره چپ مربوط می‌شود و دو بخش از این نیمکره را درگیر می‌کند. بخش اول ناحیه بروکا نام دارد و کار آن برنامه ریزی برای نحوه بیان کلمات است و بخش دوم ورنیکه نام دارد که در درک زبان به ما کمک می‌کند.
ویژگی های هوش زبانی
تا اینجا متوجه شدیم که هوش کلامی چیست. اما این هوش ویژگی‌هایی هم دارد که باید مد نظر داشته باشید. توانایی فرد در استفاده از زبان و یادگیری زبان‌های جدید از ویژگی‌های این هوش است. همچنین افراد با هوش زبانی بالا می‌توانند به بهترین شکل ممکن از کلمات استفاده کنند. برای مثال می‌توان به شعرا و نویسندگان اشاره کرد. به طور خلاصه ویژگی افراد با هوش زبانی بالا عبارت است از:
- ارتباطات خوبی دارند
- لذت بردن از خواندن و نوشتن
- تشخیص سریع ناهماهنگی‌ها در دستور زبان و املای کلمات
- دایره لغات گسترده
- توانایی خوب گوش کردن و توجه به اولویت‌های کلامی
- سخنورانی برجسته هستند.
- با استفاده از کلام به راحتی دیگران را اغنا می‌کنند.
- منظم و قاعده مند هستند.
- می‌توانند به راحتی از لحن برای معنی‌دار کردن گفتار خود استفاده کنند.
این موارد چند ویژگی از افرادی بود که دارای هوش زبانی بالا هستند. اما مولفه‌های این هوش چه می‌تواند باشد؟
آشنایی با مولفه‌های هوش زبانی
به طور کلی چهار مولفه به عنوان مولفه های هوش کلامی ذکر شده است که شامل معنا شناسی، آوا شناسی، شناخت قواعد و دستور زبان و شناخت کاربرد زبان در شرایط مختلف است. کسانی که می‌توانند از این مولفه‌ها به بهترین شکل ممکن استفاده کنند در این بخش هوش بالایی دارند.
هوش زبانی را با فن بیان اشتباه نگیریم
مسلما شما هم افرادی را دیده‌اید که فن بیان بسیار خوبی دارند و می‌توانند هنگام صحبت کردن به بهترین شکل از کلمات استفاده کنند و افراد را جذب کنند. اما یک تفاوت ظریف بین این دو ویژگی وجود دارد. بیان به ارائه شفاهی اشاره دارد در حالی که هوش زبانی منجر به تسلط بر سخن و سخنوری می‌شود. این تفاوت فن بیان با هوش کلامی است و بسیاری از مواقع به آن توجهی نمی‌شود.
چرا پرداختن به هوش زبانی مهم است؟
صحبت کردن می‌تواند باعث ایجاد ارتباط موثر در دانش آموزان شود. این مهارت برای رشد و توسعه مهارت‌های فردی بسیار مهم است و می‌تواند باعث شکل‌گیری یک شخصیت قوی و موفق در آینده افراد شود. به همین دلیل والدین و مربیان اهمیت زیادی برای این مقوله قائل هستند و از فواید آن کاملا خبر دارند. تقویت این هوش در برنامه آموزشی مدارس موفق و برتر کشور قرار دارد. یکی از مهمترین اقدامات مدارس برتر مانند مدارس تیزهوشان (سمپاد) تقویت هوش کلامی تیزهوشان است و توانسته‌اند در این زمینه بسیار موفق عمل کنند.
آشنایی با فواید هوش زبانی
از مهمترین فواید هوش کلامی می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- تقویت قدرت تحلیل
- تاثیرگذاری بر دیگران با کلام نافذ
- پیشرفت در زندگی و کار
- توانایی نوشتن متن‌های زیبا و ادبی
- توانایی شعر گفتن
- سخنوری
- توانایی در تبدیل شدن به سخنرانان انگیزشی
- بهبود مهارت مذاکره
- تقویت مهارت گزارش نویسی و تولید محتوای ارزشمند
- کاهش استرس در هنگام صحبت کردن در جمع
- توانایی بالا در ثبت و مستند کردن تجربه‌ها و خاطرات
با توجه به مزایای بسیار زیاد این هوش این سوال مطرح می‌شود که این هوش ذاتی است یا می‌توان آن را یاد گرفت؟
هوش زبانی ذاتی است یا اکتسابی
در پاسخ به این سوال باید بگوییم همه افراد از هوش زبانی بهره‌مند هستند. اما این ویژگی به وضوح در بعضی از افراد بسیار بارزتر است. اما این که این ویژگی‌ها چیست و آیا می‌توان با کمک روش‌هایی به تقویت هوش کلامی پرداخت سوالی است که برای افراد زیادی مطرح می‌شود. روش‌های تقویت این هوش عبارت است از:
- گوش کردن به پادکست
- یادگیری لغات جدید
- قصه خوانی
- شعر خوانی
- صحبت کردن با افراد
- ضبط کردن صدا در هنگام صحبت کردن و بهبود آن با به کارگیری کلمات بهتر و جدیدتر
- تمرین نوشتن
- خواندن نقدهای ادبی
- یادگیری زبان جدید
- گوش کردن به موسیقی
ویژگی ظاهری در افرادی که از هوش زبانی بالا برخوردار هستند
وقتی شما با این دسته از افراد مواجه می‌شوید به وضوح متوجه می‌شوید که مهارت بالایی در به کار بردن کلمات دارند و می‌توانند به راحتی افراد را مجذوب خود کنند. همچنین ویژگی‌های دیگری هم در این افراد مشاهده می‌شود که عبارت است از:
- حاضر جوابی
- نفوذ و متقاعدسازی
- هیپنوتیزم کلامی
- طنزپردازی
- دادن جواب‌های قاطعانه
- روایت کردن جذاب و دلنشین
- استفاده از بالا و پایین کردن صدا در طی تعریف وقایع
در این مقاله در رابطه با هوش کلامی صحبت کردیم. اگر قصد شرکت در امتحان تیزهوشان پایه ششم را دارید، کافیست پس از خرید اشتراک، ویدیوهای آموزشی هوش کلامی و ادبی تیزهوشان مدرسه مجازی آی نو را مشاهده نمایید.
