سیر تا پیاز ایمنی زیست ۲
ایمنی زیست ۲ یکی از مطالب بسیار مهم در زیست یازدهم میباشد و شامل نکات و مفاهیم زیادی است. بدن ما میتواند در مقابل ابتلا به بیماریهای میکروبی مقاومت کند و این موضوع به دلیل سیستم ایمنی میباشد. بدن انسان دارای چند خط دفاعی است که میتواند از ورود میکروبها جلوگیری کند یا در صورت ورود میکروبها به بدن آنها را از بین ببرد.
نخستین خط دفاعی: ورود ممنوع
در فصل پنجم: ایمنی زیست ۲ شما میآموزید که پوست و مخاط اولین سد دفاعی در برابر ورود باکتریها به بدن میباشند. پوست شامل چندین لایه است که شامل اپیدرم، رشتههای کلاژن و کشسان و لایه درم (درونی) میشود. سطح پوست به وسیله یک ماده چرب پوشیده میشود که خاصیتی اسیدی دارد و به این شکل محیط مناسبی برای رشد باکتریها نیست. به این شکل متوجه میشوید که پوست یک لایه محافظ معمولی نیست و ساختاری بسیار پیچیده و پیشرفته دارد.
عرق هم از دیگر ترشحات سطحی پوست است که حاوی نمک میباشد و نمک برای رشد باکتریها مناسب نیست. ترشحات مخاطی دارای آنزیم لیزوزوم هستند که میتواند میکروبها را به دام بیندازد و آنها را بکشد. دفاعی که پوست و مخاط در برابر نفوذ میکروبها دارند دفاع غیر اختصاصی و دفاع سیستم ایمنی دفاع اختصاصی نامیده میشود.
معلم در طول تدریس ایمنی زیست ۲ به تمام این موارد اشاره میکند و شما هم باید نکات مهم را در کتاب مشخص کنید و این مطالب را به دقت مطالعه کنید.
دومین خط دفاعی: واکنش های عمومی اما سریع
درک رفتار سلولهای دفاعی بدن در مقابل میکروبها و عوامل بیماریزا توسط دانشمندی به نام مچنیکوف انجام گرفت. این دانشمند روی لارو ستاره دریایی مطالعه میکرد و متوجه اشکالی به شکل آمیب شد که درون این ستاره شفاف حرکت میکردند و مواد اطراف خود را میخوردند. مچینکوف به این فکر افتاد که ممکن است این یاختههای آمیب شکل در مقابل عوامل خارجی هم همین رفتار را داشته باشند.
او یک تکه از خار گل سرخ را به قطعاتی ریز کرد و زیر پوست ستاره دریایی وارد کرد و در روز بعد متوجه شد که اثری از این خارها نیست و به این شکل این یاختهها را بر اساس رفتارشان بیگانهخوار معرفی کرد. نکات ایمنی زیست ۲ بسیار زیاد است. به همین دلیل هرگز نباید مطالعه این درس را به شب امتحان موکول کنید.
خودی و بیگانه
وقتی عاملی وارد بدن میشود در وهله اول باید شناسایی گردد و اگر غریبه تشخیص داده شد به آن حمله شود. دستگاه ایمنی تمام یاختههای خودی را به خوبی میشناسد. دومین خط دفاعی بدن کار شناسایی بیگانهها را بر اساس ویژگیهای عمومی آنها شناسایی میکند و این دفاع غیر اختصاصی محسوب میشود. این خط دفاعی شامل بیگانه خوارها، گویچههای سفید، پروتئینها، پاسخ التهابی و تب میشود. در آموزش ویدیویی ایمنی زیست ۲ شما میتوانید به خوبی این مطالب را بیاموزید و همراه مدرس، خط به خط کتاب زیست شناسی یازدهم را یاد بگیرید.
گویچه های سفید
وقتی بیمار میشوید گویچههای سفید به عوامل بیماریزا حمله میکنند و تعدادشان در بدن افزایش مییابد. گویچههای سفید این توانایی را دارند که از خون خارج شوند. در حقیقت این گویچهها از دیواره مویرگ عبور میکنند و به این ویژگی تراگذری میگویند.
سومین خط دفاعی: دفاع اختصاصی
دفاع اختصاصی سومین نوع دفاع است و بسته به عامل بیماریزا مشخص میشود. به طور مثال پاسخ سلولهای ایمنی به دفاع علیه میکروب کزاز، منحصر به همین بیماری است و اثری روی سایر میکروبها ندارد. به همین دلیل به آن اختصاصی میگویند. در درس ایمنی زیست ۲ به طور کامل این موارد توضیح داده شده است.
لنوفوسیت ها و شناسایی پادگن
دو نوع لنفوسیت در دفاع اختصاصی به کار میروند که به لنفوسیت B و T معروف هستند. این لنفوسیتها در مغز استخوان تولید میشوند. لنفوسیتهای B در مغز استخوان به بلوغ میرسند و میتوانند عوامل بیگانه را شناسایی کنند در حالی که لنفوسیتهای T در تیموس بالغ میشوند. بیشترین فعالیت تیموس در دوران کودکی و نوزادی است و با بزرگ شدن فرد تیموس کوچک میشود.
لنفوسیتها مولکولهایی به نام پادگن (آنتیژن) را شناسایی میکنند. لنفوسیتها در سطحشان گیرندههای پادگن دارند و به صورت اختصاصی عمل میکنند. اگر در این بخش از درس نیاز به تکرار و تمرین بیشتری دارید میتوانید از ویدیو آموزشی ایمنی زیست ۲ استفاده کنید و مطالب را پابهپای اساتید حرفهای و باسابقه بیاموزید.
نحوه عملکرد لنفوسیت B
یکی از مطالب مهمی که در طول آموزش ایمنی زیست ۲ میآموزید، نحوه عملکرد لنوفسیت B میباشد. لنوفسیتهای B در مقابل عوامل بیگانه واکنش نشان میدهند و به دنبال آنها میگردند. هر لنفوسیتی گیرندههای خودش را دارد. به همین دلیل هر کدام از لنفوسیتها که بتواند عامل بیگانه را شناسایی کند تکثیر میشود و شروع به ساخت یاختههای پادتن ساز میکند. این یاختهها پادتن ترشح میکنند و پادتنها از طریق جریان خون، لنف یا سایر مایعات بدن به گردش در میآیند.
پادتن هر جا با میکروب یا عامل بیماری زا روبهرو شود به آن حمله میکند و آنرا از بین میبرد. شکل پادتنها به صورت حرف Y است و جنس آنها از پروتئین میباشد. در هر پادتن دو جایگاه برای اتصال به پادگن وجود دارد. در درس ایمنی کتاب زیست ۲ شما میتوانید به خوبی نحوه عملکرد این لنفوسیت را بخوانید و تصویر شماتیک آن را ببینید.
نحوه عملکرد لنفوسیت T
کار لنفوسیت T نابود کردن یاختههایی است که تغییر شکل دادهاند. برای مثال میتوان به یاختههای سرطانی اشاره کرد. لنفوسیت T وقتی پادگن را شناسایی کرد تکثیر میشود و تبدیل به لنفوسیتهای T کشنده میشود. این لنفوسیتها به یاخته هدف متصل میشوند و شروع به ترشح آنزیم و پرفورین میکنند و به این شکل یک مرگ از قبل برنامه ریزی شده را برای عامل بیگانه به راه میاندازند. برای یادگیری مفهومی درس ایمنی زیست ۲ میتوانید ویدیوهای آموزشی مدرسه مجازی آی نو را مشاهده کنید.
استفاده از ویدیوهای آموزشی
شما میتوانید برای استفاده از ویدیوهای آموزشی وارد سایت مدرسه مجازی آی نو شوید و سپس دوره دوم متوسطه و سال یازدهم را انتخاب کنید. حالا میتوانید از بین دروس مختلف درس درس زیست را انتخاب کنید و بدون هیچ محدودیت زمانی و مکانی مشغول تماشای ویدیوها شوید. بعد از مشاهده ویدیوها میتوانید خلاصه ایمنی زیست ۲ را در یک دفتر بنویسید و در بازههای زمانی مشخص این مطالب را مرور کنید.