خلاصه ویدیو آموزشی قواعد ادات جزم 1 از 2 از کتاب عربی پایه یازدهم رشته انسانی با تدریس جناب آقای صادق رزبان از اساتید برتر عربی.
فعل مضارع مجزوم:
هرگاه یکی از ادوات جازمه بر فعل مضارع داخل شود حرف آخرش را جزم می دهد. ادوات جازمه:
الف) ادواتی که فعل واحد را جزم می دهد. حروف: لمْ - لمّا -لاء ناهیه، لام امر غایب) ل ِ (. مثال به ترتیب : یذهبُ: لمْ یذهَبْ )نرفت –(لمّا یذهَبْ)نرفته است(،]اگر بر سر فعل ماضی بیاید جازمه نیست و به آن «حینیّه» گویند. لَمّا ذ َهَبَ ، (زمانی كه رفت( [ لا تذهَبْ )مرو - (لِیَذْهَبْ )باید برود( (هرگاه « فا - واو- ثم » بر سر این لام بیاید، ساكن می شود . وَ لْیذهَبْ(
ب) ادواتی که دو فعل را جزم می دهد. اسماء شرط: مانند اِنْ بر سر فعل شرط و جزای شرط داخل می شوند . بقیه ی آنها 11 كلمه اند .
مَنْ ) كی كه( ، ما (هر چیز)، اَیُّ )هرچه(، مَتی)هروقت ( اَینما) هرجا (، مَهما (هر وقت)، اََیانّ)هرجا(،انّی)هرجا) حیثما (هرجا )، كیفما )هرطور(، اِذما (هروقت) .
چند مثال: مَنه یَكْسل یَخْسَرْ، مَهما تَطلُبْنِی تجدْنِی، حیثما تجلِسْ اَجْلِسْ
نكته: اسماء شرط مانند اِنْ شرط بر سر دو جمله داخل می شوند.
- هرگاه هر دو فعل مضارع باشد، مجزوم می شوند
اگر اولی مضارع دومی ماضی اولی مجزوم و دومی محلا مجزوم است
اگر اولی ماضی دومی مضارع باشد، اولی محلا مجزوم و دومی هم جزم و هم رفع صحیح است .
مثال به ترتیب : اِذْما تَتَعَّلَمْ تَتَقَدَّمْ )هر وقت دانا شوی سرور یابی( اِنْ تَزُرْنی فَقَدْ زرْتُكَ مَتی اِجتهدتَ فی عَمِلك تظفَرْیا تَظْفَرُ
فایده3 : همه ی ادوات شرط به غیر«ان»و«اذما»اسم شرط هستند و این دو حرف شرط هستندو همه ی ادوات شرطیه غیر از از « ایّ » مبنی هستند و ایّ اسم معرب است.
اعراب در فعل مضارع ): رفع ، نصب ، جزم ( اگر خالی از عوامل نصب و جزم باشد همیشه مرفوع است نشانه رفع در افعال چهار گانه(صیغه های 1و4 و7 و13) ضمه -ُ و در افعال پنج گانه نون . یکتبُ ، یَکتبانِ
اگر حروف ناصبه بر سر آن بیاید در افعال چهار گانه منصوب و نشانه نصب فتحه -َ ودر افعال پنج گانه حذف نون است . اَنْ یكتبَ – اَن یَكُتبا
3. اگر حروف جازمه بر سر آن بیاید در افعال چهار گانه مجزوم و نشانه جزم سكون -ْ و در افعال پنج گانه حذف نون است : لم یكتبْ - لمْ یكتُبا فعل مضارع اگر معتل اللام باشد.
علامت رفع در صیغه چهارگانه ظاهر نمی شود و تقدیری است مانند یَدْعو و یَرْمی و یَخْشی . در حالت نصب اگر به (واو) و (یاء) ختم شده باشد.مانند: یدعوُ و یَرمی حرف آخر آن فتحه می گیرد. مانند: اَنْ یدعُوَ و اَنْ یَرْمِیَ اما اگر به الف ختم شده باشد علامت نصب ظاهر نمی شود و تقدیری است مانند: اَنْ یَخشی . در حالت جزم فعل مضارع معتل اللام در صیغ چهار گانه حرف عله از آخر آن حذف می شود و حرف قبل از آخر حرف عله ) به همان حركت پیشین خود باقی می ماند. مانند : لَمْ یَدْعُ و لَمْ یَرْمِ و لَمْ یَخْشَ كه در اصل یدعُو، یَرْمی و یَخْشی بوده است اقتران جواب شرط به فاء:
هرگاه جمله ی بعدی صلاحیت جمله ی شرط بودن را نداشته باشد لازم است که فاء جواب همراه باشد و این در موارد زیر است: 1- هرگاه جزاء جمله فعلیه ای باشد که فعلش ماضی مقرون به حرف (قد) یا حر,ف تنفیس (سین یا سوف) باشد.
2- هرگاه جزاء جمله ی اسمیه باشد.
3- هرگاه جزاء جمله ی فعلیه ای باشد که فعلش منفی به ( لن) یا( ما) باشد.
4-هرگاه جزاء جمله ی فعلیه ای باشد که فعلش طلبی یا جامد است.
در ویدیو آموزشی بعدی به بررسی مبحث "قواعد ادات جزم ۲ از ۲ و حل تمارین قواعد" خواهیم پرداخت، با مدرسه مجازی آی نو همراه باشید.
مدرسه مجازی آی نو همواره در تلاش است با ارائه ویدیوهای آموزشی قواعد ادات جزم 1 از 2 از کتاب عربی، زبان قرآن یازدهم انسانی، به دانشآموزان عزیز کمک کند که بتوانند بهترین نتیجه را در امتحانات و کنکور کسب نمایند. در واقع هدف ما در مدرسه مجازی آی نو این است که بهترین و باکیفیتترین ویدیوهای آموزشی و ویدیوهای حل تمرین، جمع بندی دروس و بسیاری خدمات آموزشی دیگر را در اختیار شما قرار دهیم. در آینده نزدیک سعی داریم با آماده کردن جزوات درسی و برگزاری امتحان آنلاین قواعد ادات جزم 1 از 2، زمینه را برای شبیهسازی آزمون فراهم نماییم تا دانشآموزان بهنوعی بتوانند قبل از فرا رسیدن روز امتحان، میزان تسلط خود را بر مفاهیم درسی بسنجند.